VOV4.K’ho- Bơsram mờ lơh jat jơnau bơto bơh Bác Hồ dê mờ ală broă lơh ngan ngồn, geh ngan, Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh pơgồp bơnah bơt bơtàu “bơta pin dờn tàm nùs nhơm làng bol” tiah nhàr lơgar kơ̆ kơl jap. Tàm ală nam pa do, Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh geh uă broă lơh ngan ngồn dong làng bol bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn, ngan là gơwèt mờ làng bol jơi bơtiàn kòn cau. Bơh hơ̆, rùp să bè “Cau ling Wa Hồ dê” sơlơ rềp mềr mờ làng bol.

Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh pơgồp bal mờ ală anih lơh broă, ală gah sơnah lơh broă geh gơnoar tàm tiah do dê lơh broă lòt sền, rơndap ù tiah, sền gĭt gùng dà broă lơh bơt bơtàu tiah lơh sa suơn sre jat ală jơnau kờñ ƀòn lơgar pa, di pal mờ bơta broă lơh, bơnah broă dong làng bol, pơgồp bal mờ broă mblàng yal tơn, bơto pơlam ngan ngồn, tus bal lơh broă dong làng bol lơh sa, sền gròi, tơnhào phan tam, pơs wàs thôn, ƀòn, bơt bơtàu, lơh niam wơl hìu niam chài,....

                               Pà kơnrồ me ai cau tàm mpồl cau ùr rƀah tàm xã Iadal in

Mờ jơnau đơs “Pôs đồng là hìu, tiah nhàr lơgar là ƀòn lơgar, làng bol ală jơi bơtiàn là oh mi pròc mhàm bal” mờ broă lơh lơh broă “Iăt, kơno làng bol đơs, đơs làng bol wă, lơh làng bol pin dờn”, Kuang bàng, cau ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr neh “3 lơh kơ̆, 4 lơh bal” mờ làng bol bơt bơtàu ală broă lơh bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tàm tiah nhàr lơgar geh cồng nha, bè: broă lơh kòi sre 2 kàl, tam tờm chùm ngây, kơnuh sơnơm jriang,...

Nàng lơh geh mpồl cau lơh broă ai ală broă lơh, rơndap broă lơh, Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr sơlơ tơnguh broă hòi jà, rcang lài pơgồp bal mờ Mặt trận dà lơgar ală kấp, ală anih lơh broă, gah, sơnah lơh broă tàm càr mờ bơdìh càr, ală mpồl lơh sa kă bro nàng bơt bơtàu ală kes priă, mpồl cau. Kơnờm bơh hơ̆, uă broă lơh geh bơta pràn kơ̆ kơl jap jŏ jòng, cèng wơl cồng nha, bè: Broă lơh “Kơnrồ me ai cau rƀah in”, neh bơtàu tơnguh mờ rề ơnàng uă mpồl kơnrồ gơguh tus 124 nơm kơn rồ tàm 67 hìu bơnhă in; Broă lơh “Dong kờl oh lòt bơsram” dờp ròng siam 75 nă kơnòm bơsram geh rài kis kal ke, mờ khà priă 500 rơƀô đong dùl nă sau dùl nhai; broă lơh “Kòn ròng pôs đồng ling sền gàr tiah nhàr lơgar” tŭ do geh 14 Pôs đồng ling sền gàr tiah nhàr lơgar dờp ròng siam 14 nă sau; lơh hìu ơm pah nam “Hìu ram mhŭ ai cau rƀah tiah nhàr lơgar in”, “Hìu tam klăc dờng”, “Hìu nùs nhơm Trường Sơn”, “Hìu  kờñ gơboh” mờ uă ngan broă lơh phan bơna geh ngan, drơng broă lơh sa, ngui sa tàm rài kis, tơnguh uă rài kis bơh làng bol dê.

Gah đơng lam Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh pơgồp bal mờ Mpồl tam klăc cau ùr càr mờ ală Mpồl tam klăc bal cau ùr ƀòn dờng Hà Nội, càr Đồng Nai, Bến Tre lơh jat Broă lơh “Lòt bal mờ cau ùr tiah nhàr lơgar” tàm ù tiah 5 xã tiah nhàr lơgar nàng dong kờl lơh hìu kờñ gơboh, hìu jă brê giá ờ kas, dong kờl rài kis lơh broă sa ai làng bol in, mờ ală broă lơh: “Cau ùr sơm bat tê bal mờ Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar sền gàr gùng tiah nhàr lơgar, jrong tiah nhàr lơgar pơgồp bal mờ sền gàr phan kuơ tàm ù”, “Mpồl tam klăc bal cau ùr jơi bơtiàn kòn cau ròng sur sơnràng”, “Mpồl tam klăc bal ròng sur bơtờp sơntìl”, “Mpồl tam klăc bal tam ƀùm blàng sơntìl pa”, ... mờ rcang lài tàm yal tơngĭt bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro kơ̆ kơljap tăc phan lơh geh bơh tơl phan bơna nàng làng bol in iang nùs lơh sa.

Ală gùng lòt tàm ală xã, ală thôn sền bal là neh bơcri lơh, lơh niam wơl pơgồp bal mờ ală gùng lòt sền tiah nhàr lơgar kơ̆ kơljap, tàm tơrƀŏ bal mờ ală thôn, ƀòn jat kềng gah gùng tiah nhàr lơgar, lơh geh bơta ƀuơn ngan ai làng bol in kă bro, bơtàu tơnguh lơh sa. Tus tŭ do, geh rlau 13% hìu bơnhă làng bol rƀah tàm tiah nhàr lơgar neh brồ guh lik klàs rƀah kơ̆ kơljap; 96% hìu bơnhă làng bol geh ngui gùng che ồs đèng dà lơgar; 85% ală hìu bơnhă geh bơ̆t hìu ơm kơ̆ kơljap; 4 tàm 13 xã tiah nhàr lơgar lơh sir broă lơh ƀòn lơgar pa.

Bal mờ hơ̆, ală anih lơh broă gơwèt mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh lơh ngan cribơyai bal mờ kấp ủy, gơnoar atbồ ală thôn, ƀòn, xã tiah nhàr lơgar bơt bơtàu ală jơnau hơ, jơnau sồr tàm broă bơt bơtàu rài kis niam chài gơguh jak, ngăc ngar; gàr niam, bơtàu tơnguh ală broă lơh ờs mờng, bơhiàn niam bơnĕ bơh jơi bơtiàn làng bol dê. Ngui niam gơnoar broă bơh cau kra ƀòn, cau geh bơngă pin dờn, kuàng bàng kòn cau tàm broă mblàng yal, hòi jà làng bol sang tĕ ală bơhiàn ờ niam, bơhiàn neh yau ờ gam kuơ; bơt bơtàu mờ bơtàu tơnguh ală bơta niam tàm thôn, ƀòn niam chài.

Bơsram mờ lơh jat jơnau bơto bơh Bác Hồ dê mờ ală broă lơh ngan ngồn, geh ngan, Mpồl ling sền gàr tiah nhàr lơgar càr Kon Tum neh pơgồp bơnah bơt bơtàu “bơta pin dờn tàm nùs nhơm làng bol” tiah nhàr lơgar kơ̆ kơljap, lơh ngan lơh geh bơta pin dờn bơh làng bol dê gơwèt mờ kấp ủy, gơnoar atbồ tiah do mờ là rbàng tàm tơrƀŏ bal ai gùng dà broă lơh bơh Đảng, Dà lơgar dê tus mờ làng bol. Hơ̆ kung là bơta gơn kơnờm nàng làng bol lơh ngan, tus bal is tàm ală broă lơh atbồ, lòt sền, sền gàr kơ̆ kơljap jrong tiah nhàr lơgar, gùng tiah nhàr lơgar bơh dà lơgar tàm ù tiah càr dê.

Cau mblàng K’Hạnh