VOV4.K’ho-Là cau kòn bơh kòn cau Bahnar dê, deh dờng mờ ơm kis tàm xã Ngọc Bay, [òn dờng Kontum, càr Kontum, gi\t nđờ jơ\t nam do bơh nùs kờ` gơboh uă ngan mờ bơta niam chài cing mồng mờ kơ\p kờ` ngan sền gàr, ngui geh bơta niam chài cing mồng tàm rài kis ờs mờng pah ngai tơn, nghệ nhân A Biu neh ngềt ngơ\t lòt is tàm ală [òn rềp tus [òn ngài, tus tàm ală hìu bơsram nàng bơto yal cing mồng ai rơnàng kơnòm să in.

Hìu bơsram Kấp một Đặng Trần Côn tàm xã Ngọc Bay, [òn dờng Kontum geh mờr 700 nă kơ nòm bơsram, jơh ală ndrờm là oh kòn bơh làng bol kòn cau Bahnar dê lơm. Bơta kuơmàng tàm hìu bơsram do là jơh ală kơnòm bơsram ndrờm kờ` ngan mờ gi\t tur cing ja` mồng, tam ya xoang.

Jơh nùs ngan bơto pơlam tơl jơnau

Pah tu\ tơnơ\ ală dơ\ bơsram ngan ngồn tàm ơdu\ mờ tàm ngai ơm rlô ngai dơ\ poh mờ ngai rlô tơn, săp ntas tur cing ja` mồng mpong ntas dờng tai tàm [làng hìu bơsram. Ùr pơgru Đậu Thị Lan, Hiệu trưởng Hìu bơsram Kấp một Đặng Trần Côn, pà gi\t: broă bơsram tur cing ja` mồng geh hìu bơsram lơh sùm bơh uă nam do mờ cau geh gơnoar broă kuơmàng tàm broă bơto pơlam, lơh geh jơnau gơdan ai ală kơnòm bơsram in, hơ\ ngan là nghệ nhân A Biu.

Ùr pơgru Đậu Thị Lan, Hiệu trưởng Hìu bơsram Kấp một Đặng Trần Côn, đơs bè do:

“Nghệ nhân A Biu kờ` ngan mờ bơhiàn niam chài bơh kòn cau he dê. Ồng neh jòi tơrgùm ală bòr cing, jơnau tam ya bơh jo\ rài ngan mờ geh bơta mờng chài bơto yal wơl ai rơnàng kơnòm să in ală jơnau tur cing. Mờ do kung là dùl broă lơh kuơmàng ngan gơhòi gơ jà kơnòm bơsram lòt bơsram”.

Ờ mìng bơto ală kơnòm bơsram tàm Hìu bơsram Kấp một Đặng Trần Côn in kung bè bơto ơruh pơnu, kơnòm pa tàu mờ kơnòm dềt tàm ală [òn in gi\t tur cing ja` mồng, tam ya xoang, nghệ nhân A Biu gam jơh nùs ngan bơto yal bè mò pàng mờ bè bơta niam bơh bơta niam chài cing mồng dê kờ` lơh geh ai ală rơnàng kơnòm să in jơnau gi\t wa\ sền gàr, ngui niam ală bơta niam chài ờs mờng bơh yau bơh kòn cau Bahnar dê.

 Kơnờm geh nghệ nhân A Biu sền go\, tề lam, mờ uă kơnòm dềt geh bơta chài neh tơngo\ geh bơta jak bơh he dê bơh ală dơ\ pơrlòng dờng dềt, dơ\ lơh pơnrơ, bè oh Y Việt Hương, kơnòm bơsram ơdu\ 4D, oh A Văn Thỉu, kơnòm bơsram ơdu\ 5C…

Oh Y Thái Thị Kim Ngân, dùl nă kơnòm bơsram jak ngan bơh nghệ nhân A Biu dê

Kuơmàng là oh Y Thái Thị Kim Ngân, kơnòm bơsram ơdu\ 6, Hìu bơsram Kấp hai Hàm Nghi, tur chài ngan jơh ală bòr cing 8 pang mờ ờ go\ tìs dùl êt lơi. Oh Y Thái Thị Kim Ngân, đơs:

“Kòn tàp tur cing bơh tơngai bơsram kấp một mờ ồng bơto kòn in gi\t tur cing. Ală jơnau cing mờ kòn tur là jơnau pơnđiang oh. Kòn tur cing di dùl nam do mờ ồng kung bơto kòn in tur sơl. Tàm jơnau tur cing pơnđiang oh hơ\, niam ngan rlau jơh là jơnau ntas mờ jơnau tur”.

Geh bơta kờ` gơboh uă ngan mờ bơta niam chài cing mồng mờ nàng bơta kờ` gơboh hơ\ gơtùi lơh gơrề uă, gơhòi gơ jà [òn lơgar, gi\t nđờ jơ\t nam do, nghệ nhân A Biu neh lời uă nùs nhơm bal mờ bơta pràn lòt jòi, kơlôi sơnơng gi\t geh huềng nùs tờm bơh bơta niam chài cing mồng dê.

Ồng neh lòt jòi is cau nàng lùp bơsram mờ bơh bồ tơngoh bơceh pa bơh să tờm is he dê chài ngan gi\t bơta chài lơh bơka wơl cing. Ală pang cing bơcah, pang cing ờdiơng tus tàm tê ồng, ồng lơh niam wơl, tàm tơrbo\ wơl chài ngan gơ gơs là ală bòr cing niam geh săp ntas niam ngan mờ tur gơdan ngan iat.

 Hơ\ sồng jơnau ồng mpồn pơ ùr tăc phan bơna lòt gùng ngài tus tàm kơnhoàl An Khê, càr Gialai dê ơm kơ\\p jo\ sùm tus pram prao ngai nàng blơi geh bòr cing Klang Brông kuơmàng; halà broă ồng jà hìu bơnhă lơh wơl hìu bơhiàn yau tàm [òn Klech, xã Ngọc Bay, [òn dờng Kontum ngai mang sùm pờ mpồng wa\ rò năc lòt còp mờ yal tơngi\t năc in bè bơta niam chài kòn cau Bahnar dê…tu\ do neh ờ gam tai là broă lơh is bơh ồng dê mờ neh gơ gơs là bơta chờ hờp bal bơh cau Bahnar dê tàm tiah do.

Đơs bè jơnau kơ\p kờ` he dê, nghệ nhân A Biu, pà gi\t:

“Jơnau kơ\p kờ` ngan tu\ do là lơh bè lơi bơto yal jơh ai cau tàm hìu bơnhă tàm [òn lơgar in kung bè tàm hìu bơsram in. Lơh bè lơi he bơto yal ai khi in gi\t bơta kuơ dùl bòr cing dê. Do là bơhiàn niam chài pơnrơ is ngan bơh kòn cau Bahnar dê. Yàng sơnđàc gam ai pà bơta pràn den geh bơto yal wơl ai sơlơ uă tai cau in sơlơ niam”.

Nghệ nhân A Biu bơto pơlam ală oh dềt tàm [òn Klech gi\t iat săp ntas tur cing ja` mồng

Gơ wèt mờ nghệ nhân A Biu, cing mồng là nggu rơyas, là jơnau đơs boh bơr yal jơnau bơh kòn cau Bahnar dê. Chờ cau tur cing ja` mồng, muăt jrùm cau kung ai cing mồng sơl nàng yal jơnau. Đơs tàm kờ` gơboh gơ\p, tàm gơjra` gơ\p kung ndrờm bơh săp ntas dròng cing mồng sơl.

Nàng sền gàr mờ ngui niam geh bơta niam chài cing mồng bơh tàm rài kis ờs mờng pah ngai tơn, den ală rơnàng cau tàm pơn jat tai pal gơboh ngan ngồn mờ kờ` ngan sền gàr cing mồng.

Do kung ngan là jơnau nàng nghệ nhân A Biu nam do neh 60 sơnam mơya kung gam tơryang tơryồng ngan lòt tus ală hìu bơsram, lòt jơh ală [òn bơh [òn dìh [òn tô tàm [òn dờng Kontum, càr Kontum bơto yal wơl tur cing ja` mồng ai rơnàng kơnòm să in!

Cau cih mờ yal tơngi\t- Lơ Mu K’ Yến