VOV4.K’ho – Tàm thị xã Gia Nghĩa, UBND càr Dak Nông pa bơyai lơh pơrjum “Tam klac lơh broă bal, dong kờl cau ùr kòn cau bơtàu tơnguh lơh sa ngui công nghệ bơh dơ\ kac mạng công nghiệp 4.0 tàm càr Dak Nông nam 2019” bơh Broă lơh bơtàu tơnguh Liên hợp quốc (hòi lơyah là UNDP) dong kờl. do là rơndap broă lơh gơlik tu\ [uơn pa nàng làng bol kòn cau càr Dak Nông in git ngui công nghệ số, gơ rờm bal mờ bơta bơtàu tơnguh bơh mpồl bơtìan dê, brồ guh lik klàs r[ah.

Jat jơnau yal tàm pơrjum, tàm Dak Nông, làng bol kòn cau geh 34%. Broă lơh sa tờm ngan bơh làng bol dê là ală broă lơh lơh sa suơn sre mờ cồng nha lơh geh lơyah, gơ wèt tàm bơta trồ tiah lơh aniai. Tơngai lài, 2, 3 broă lơh ờs mờng bơh jo\ bơh làng bol kòn cau dê neh geh lơh wơl mơya ờ hềt gơtùi lơh gơlik priă jền kơ\ kơljap. 

Tus bal pơrjum, bi H’Bình, atbồ mpồl lơh broă bal tà` ồi kòn cau Dak Nia, thị xã Gia Nghĩa pà git, kal ke dờng ngan rlau jơh bơh mpồl lơh broă bal dê tu\ do là ờ hềt geh drà kă bro kơ\ kơljap tac phan lơh gơs mờ oh mi cau ùr ờ hềt git yal tơnggit phan lơh gơlik bơh internet: 

“Dùl nhai kờp bal tơl nă oh mi cau ùr geh 5 blah, tac tàm drà kă bro 1 blah kung geh 1 tơlak 700 rbô priă. Tu\ do kơp kờ` là gơtùi tac phan lơh gơlik kơ\ kơljap nàng oh mi cau ùr in geh broă lơh sùm. Tơ nơ\ do kung kờ` geh bơsram broă lơh tac phan tàm internet. Broă tà` ồi kòn cau là broă lơh ồng mò he dê bơh rài yau, tu\ do kòn cau kung kờ` bơsram nàng git, ờ mìng là nàng drơng broă nhơl chờ tu\ geh nac tus sền in, den tàng he kung kờ` yal tơnggit phan lơh gơlik he dê.”

Pơrjum neh yal rơndap broă lơh “Dong kờl cau ùr kòn cau bơtàu tơnguh lơh sa kơ nờm ngui công nghệ bơh dơ\ kac màng 4.0 dê tàm càr”, cribơyai bè gùng dà  broă lơh ngui công nghệ thông tin tàm ròt bơta kuơ lơh geh bơh broă lơh sa suơn sre mờ phan bơna bơh làng bol kòn cau dê; lơh bal bè kỹ thuật “Ală bơnàng jă 4.0 bal mờ làng bol kòn cau chồl pràn mut tàm drà kă bro, lơh jat jơnau bơceh pa tơmù r[ah”. Tus do, rơndap broă lơh geh dong kờl mờ ai geh bơta [uơn nàng 450 nă cau ùr kòn cau tàm Dak Nông in gơtùi rề ơnàng bơtàu tơnguh lơh sa, kă bro.

Jat ồng Ngô Trường Thi, Kuang atbồ Văn phòng đơng pơlam dà lơgar bè tơmù r[ah – Gơ wèt Bộ Lao động, Thuơng binh mờ Xã hội, tam klac bal ală mpồl lơh gơlik mờ cau ngui sa mờ ală công nghệ pa là jơnau kờ` pal geh nàng tơnguh cồng nha lơh sa ai làng bol kòn cau in:

“Tàm rài lơh sa drà kă bro den tơl nă cau dùl nă să is ờ gơtùi lơh, tài phan bơna kờ` lơh gơlik drà kă bro den pal gàr tơl bè khà, bơta niam, dilah ờ geh bơta lơh bal đah ală mpồl tàm [òn lơgar den ngan là ờ tu\ lơi gơtùi lơh. Ờ mìng tàm broă he dong kờl mpồl do in lơh bè lơi nàng lơh gơlik phan bơna he dê geh anih lơh gơlik loh làng, geh cih mat, geh lơh sră sền gàr mat phan lơh gơlik nàng ai ală phan bơna kloh niam halà ală siêu thị phan sa kloh niam, mờ pal dong khi geh tus bal lơh bal bơh broă kă bro điện tử, hơ\ là bơta mờ bol a` kơp kờ`”.

Mò Tôn Thị Ngọc Hạnh, Phó Chủ tịch UBND càr Dak Nông đơs là, tam klac bal mpồl lơh broă bal, dong kờl cau ùr kòn cau bơtàu tơnguh lơh sa ngui công nghệ bơh dơ\ kac màng công nghiệp 4.0 tàm càr Dak Nông là gùng dà broă lơh jak chài, di tu\, mơya kung geh uă ngan kal ke. Càr geh tơr gùm jơh mpồl chính trị nàng lam lơh rơndap broă do:

“Bol a` sơ nơng là do là dùl bơta lòng dờng ngan bơh càr dê, den tàng geh lơh ngan bal mờ jơh ală kấp, ală gah broă lơh nàng geh ală jơnau pơlam ngan ngồn mờ ală broă lơh kơ\ kơljap jat tơl tơngume bè bơ to sră, lơh gơlik bơta tus bal, dờp git, lơh gùng che internet… hơ\ là, uă ngan broă lơh mùl màl pal geh lơh hời rơ hời. Jat a` den geh lòt den rơp tus, bol a` geh ală jơnau kơ lôi sơ nơng, ală broă lơh dong kờl bè lơi nàng gơ in rềp mềr, [uơn git ngan rlau jơh, ngui uă ngan rlau jơh ai cau ùr kòn cau tàm càr Dak Nông in”.

Mờ bơta dong kờl bơh UNDP dê, tơnơ\ Bắc Kạn, Dak Nông là càr dơ\ 2 geh sac rơ wah lam lơh rơndap broă do. Rơndap broă geh chồl pràn gơnoar broă, tam klac bal ală mpồl cau ùr kòn cau mờ ală mpồl lơh broă bal tàm gah kă bro, ală cau bơcri priă, ală cau tơlik broă rơndap lơh mờ ală cau mpồl lơh gơlik broă drơng ala, nàng lòt bal mờ bơtàu tơnguh. Mờ jơnau kờ` bơh rơndap broă dê, do ngan ngồn là tu\ [uơn, dong cau ùr kòn cau gơtùi rề ơnàng is  mờ bơtàu tơnguh lơh sa, kă bro, hơ pơrgon geh ală bơta tam gơl pa tàm broă tơmù r[ah uă gah, bơtàu tơnguh lơh sa.

Cau mblàng K’Duẩn