VOV4.K’ho - Càr Gia Lai geh uă ngan `rùh niam, bu\ lah bè hơ\ ờ di `rùh dà lơi kung [uơn lòt mờ [uơn jòi go\ sơl. Geh ală `rùh cau nhơl chờ gơtùi lòt sền tàm ngai bè `rùh Phú Cường, `rùh Đội 3…, mơya kung geh ală `rùh dà pal roh 2, 3 ngai lòt mut tàm brê bè `rrùh dà 59, `rùh dà 95…
1. ~rùh Phú Cường
~rùh Phú Cường hòr tàm bơnàng rơnga bơh dùl bơnơm ồs neh jơh bruh ồs, ơm tàm bă tiah rơgồng tơnhàu lu\ Phú Cường, di xã Jun, kơnhoàl Cư\ Sê, càr Gia Lai; ngài mờ thị trấn Cư\ Sê mờr 3 kơi sồ mờ ngài mờ [òn dờng Pleiku mờr 45 kơi sồ rê hờ tiah đah jum mat tơngai lik. Mờ bơta niam gam bè ờs bơh tiah brê bơnơm dê bal mờ khà jơnhua tus 45 thơk, `rùh dà Phú Cường sùm là bă tiah tus sền niam ngan.
2. ~rùh Xung Khoeng:
~rùh Xung Khoeng di xã Ia Me, kơnhoàl Cư\ Prông, càr Gia Lai. Mat `rùh dà dờng ngan, khà glòm ơnàng mờ ring. 2 gah, chi che hòn bềng, ru\ rơm ngan. Đah tơnơ\ `rùh dà là [làng trồ tơlir ơning ơnàng ngan. Dà hòr jat mum lu\ lơbơn, tơm di ală pơnai lu\ dờng mpờl đang mat dà, lơh gơpar ală kơmbuh dà kò. Dà hòr jat ală kùel lu\, tàm bơnàng nhơt tơlir lơh geh dùl tơnau dà sàng ngan, rềp mờ ală bơnơm lu\ gùt dar.
3. ~rùh Lệ Kim
Tus mờ `rùh Lệ Kim, bơh [òn dờng Pleiku, lòt jat gùng càr 664 mờr 20 kơi sồ, bơyô geh tus thị trấn Ia Kha – tiah tàm gùl kơnhoàl Ia Grai dê. Lòt tai pơgap 15 kơi sồ, bơyô geh tus `rùh Lệ Kim. Bơh ngài, bơyô gơtùi klo sap ntas nggồr ung bơh dà hòr bơh đang jơnhua. Tu\ tus tềng hơ\, bơyô ờ gơtùi ờ nrơt tềng đap bơta niam tiah do dê, hiòng dà croh Ia Pech sơn đờm bơh đang bơnơm, hòr tàm bă tiah geh tu\ ring, geh tu\ ờ, hòr mù tàm dùl tơnau dà ơnàng ngan, hơ\sồng hòr tus dà dờng Pô Kô. Tài bè hơ\ tàng làng bol tiah do neh sơnđan bă tiah nhơl chờ do là `rùh Lệ Kim.
4. ~rùh Đội 3
~rùh Đội 3 gam geh hòi là `rùh dà Bàu Cạn ơm tàm Đội 3, xã Tây Hồ, Bàu Cạn, kơnhoàl Cư\ Prông. ~rùh ơm rềp [òn dờng Pleiku ngan rơlau jơh, mìng ngài mờr 20 kơi sồ. Lòt jat gùng jòng nđờ dòr bơnơm kơphe, lòt gan bơnơm tam ce tơlir, lòt gan tai [làng nhơt lau tím, bơyô geh tus `rùh Đội 3. Bơh ngài, đang bơnơm gơtùi klo sap nggồr dà hòr. Đơm jơng `rùh dà gam geh dùl hìu mai\ pờ tơlik ồs đèng bơh cau Tây lơh bơh yau.
5. ~rùh Kueng O
Do là dùl bă tiah nhơl chờ brê bơnơm ờ hềt geh ai ngui bulah mìng ơm ngài mờ [òn dờng Pleiku mờr 50 kơi sồ. ~rùh do di [òn Kueng O, xã Ia Pal, kơnhoàl Cư\ Sê, gơ ơm hờ đah jum mat tơngai lik, jat gùng dờng 25, lài do là gùng 7. ~rùh geh khà dà pràn ngan, geh dùl `rùh tờm mờ 2 `rùh dà dềt. Tus ndo, bơyô geh git go\ nhơm mrềt bơh nhơm dà tài bơh hiòng `rùh dà lơh gơlik. Niam ngan rơlau jơh là tu\ lòt jat tơnơ\ hiòng dà hòr bơh `rùh dờng dê, bơyô geh dùl bơta sơnơng krơi ngan, nhơm dà bơh hiòng dà hòr bơrlu\ bal mờ càl khồm, lơh he tồn lah bè lòt gan dùl càl nhơm dà. Tiah do pơr gon geh là bă tiah nhơl chờ niam ngan bơh ù tiah Cư\ Sê dê.
6. ~rùh 9 cờn
~rùh 9 cờn ờ jơnhua mơya gơ hòr jat ală bơnơm lu\ mờ tam cah gơs 9 cờn krơi is. Tơl cờn jơnhua bơh 5 tus 10 thơk, mìng is 2 cờn lồi dut jơnhua mờr 15 thơk. Ơm tàm xã Ia Sao, ngài mờ [òn dờng Pleiku 30 kơi sồ, `rùh geh uă cờn den tàng gơtùi hàu. ~rùh ơm tàm bơnơm, den tàng kal ke ngan jòi gùng mut. Bu\ lah ờ dờng bè hiòng dà hòr song bơh đang bơnơm, mơya sap ntas nggồr bơh dà hòr tơm di pơlai lu\ bơh `rùh dê bè dùl nơm ntùng jòng, glòm bềng dà. Ai sền bơh đang, `rùh dà bè dùl nơm đang grài gam tơr kuềt să, rơcang par guh đang trồ.
7. ~rùh Đak Rong
~rùh Đak Rong ơm tàm gùng lòt Kon Pe, đah đơm bơtơt dà lìu Đak Rong, di xã Đak Rong, kơnhoàl Kbang, càr Gia Lai, ngài mờ [òn dờng Pleiku mờr 160 kơi sồ. ~rùh geh khà dà pràn mờ tam cah gơs uă gùng hòr.
8. ~rùh 50
Kờ` tus `rùh 50, bơ yô pal roh 1 jơ đì rơndeh măy, roh tai 3 jơ gùng brê, guh kơh, mù kơh sùm tàm brê dà lơgar Kon Cư\ Rang. ~rùh jơnhua mờr 50 thơk, ơnàng git nđờ jơt thơk, hòr jat gùng mù song lơh gơs mhual bơryuh mờ blang kang niam ngan. Sền gơlơh bè ngan, bè mpau. Dà tàm tơnau sàng tơlir pah nam. Gơtùi đơs do là 1 tàm ală `rùh dà niam ngan rơlau jơh Tây Nguyên dê tu\ do. Do gam là tiah ơm kis bơh uă ngan bơta sềm, git nđờ mpồl bar bèt brê lơh rơ sòn tàm ală pơnai lu\ dờng.
9. ~rùh 95
Gơ ơm tàm brê dà lơgar Kon Ka Kinh, `rùh 95 gơtùi đơs là geh pơn rơ mờ niam ngan rơlau jơh tàm Gia Lai. Sền bơh ngài, `rùh dà 95 bè dùl pang biày bơr tèl kò pồt jat sap ntas brê bơ nơm dê tàm bơnàng brê tơlir. Tàm kàl duh, hiòng dà mrềt tơlir bơh ală `jrùh dà dê lơh trồ tiah tu\ lơi kung noat mrềt. Bulah bè hơ\, kờ` tus `rùh 95, bơ yô pal roh tus 4 ngai 3 mang lòt jơng tàm brê. Tu\ do, tài bơta gam bè ờs mờ bơta kal ke tu\ lòt tus `jrùh dà 95, kung ờ hềt geh pang rùp tơl làm lơi bè `rùh dà do sơlơ lơh gơ niam mờ ndơp ndơl rơlau.
Bơdìh mờ 9 `rùh niam pa yal, Gia Lai gam geh uă ngan `rùh dà niam ndai bè `rùh dà Công Chúa, `rùh dà Ia Grai 1, `rùh dà Công Ty, `rùh dà Ba Tầng, `rùh dà 10, `rùh dà H’Ngoi… mờ ală `rùh dà ndai ờ geh mat sơnđan gam kơp bơ yô tus sền.
Cau cih mờ yal tơngit K’ Duẩn
Viết bình luận