VOV4.K’ho - Ngòt ala\ bơta lơh gơs ka` tơrnờm bơhìan gơbàn roh sang, tàm  di 2, 3 nam do, chi hội mpồl cau ùr [òn Dơ Ngol, xã Ia Bang, kơnhoàl Cư\ Prông, càr Gia Lai neh bal lòt jòi phan lơh mờ bơyai lơh ka` be\ tơrnờm. Pa do,  chi hội gam  geh kơrnoat cèng ka` bơhìan òt tac tàm drà bơh lơh sa suơn sre bơh Mpồl tam klac cau ùr  kơnhoàl Cư\ Prông bơyai lơh nàng yal tơnggit tus gal ngan cau ngui in.

‘’Tơrnờm kờ`  bơkah bơ ngồt mờ tu\ `ô bơ`ul ờ gơbàn jô bồ den ngan la pal geh  be\ mờ ka` geh lơh mờ ala\ phan geh is tàm brê, tàm hơ\ pal geh kơmhò chi h’dam mờ rơyas chi phóc’’- mò Siu Uông, cau geh  ua\ sơnam tàm broa\ lơh ka` tơrnờm tàm [òn Dơ Ngol (xã Ia Bang, kơnhoàl Cư\ Prông, Gia Lai) đơs tờm bè hơ\.Kung jat mò Siu Uông, bơh tài làng bol tàm [òn slơ ngai slơ ờ hoan lơh broa\ lơh ka` la tài 2 bơta tờm  la kơmhò chi h’dam mờ rơyas chi phóc slơ ngai slơ ờ hoan gam tai, cau gam git bè bơta chi do ờ ua\. Rlau mờ hơ\ tai,  ka` công nghiệp tac tàm drà,  làng bol mìng  ta\ pria\ blơi geh mo mờ ờ pal roh dà kơlhề lơi ờ.

 Bulah bè hơ\,  tàm  ala\ nam rềp do,  cau tàm mpồl cau ùr tàm [òn neh geh kơrnoat at tê bal lơh wơl ala\ bơta pal lơh ka`, sơnđờm bơh broa\ jat jơng  cau kra mut tàm brê jòi phan lơh ka`. ‘’Bol a` kờ` prap gàr wơl bơta ka` tơrnờm neh geh lơh bơh rài do tus rài ndai mơ mò pàng yal nàng be\ tơrnờm bơkah, lơ ngồt ngan, mờ niam  ờ gơ lơh bè lơi.  Bal mờ kơmhò h’ram, rơyas chi phóc pal lòt jòi bơh tàm brê, ala\ phan ndai gam wơl bè:  tờm sương sâm tơnò, sa\ tờm tào, plai mre\, ca yò`, phe den drờm geh lơm’’, mò Kpuih Jer, Chi hội cau ùr [òn Dơ Ngol, boh bơr bè hơ\.

Kờ` tơn ruk lơyah tơngai lơh ka`, ờ ua\ hìu nha\  làng bol tàm [òn neh  tơ lòng ai chi h’dam, chi phóc rê tam, mơya tơnơ\ hơ\ neh pal sang tài ka` geh lơh bơh chi tam tàm  sươn hìu tu\ be\ tơrnờm den gơbàn sràt ờ gơtùi `ô. Bơh hơ\, làng bol tàm [òn slơ pin dờ` la, chi h’dam, chi phóc la chi bơh cau yàng,  mìng gơ hòn tàm brê hơ\ sồng ai lơh geh ka` be\ tơrnờm lơ ngồt.

Mò Kpuih Jer ai got, tơnơ\ neh rcang tơl ala\ phan lơh, broa\ pơnjat tai la rwah tơngai, anih nàng  lơh ka`. Kờ` ka` lơ ngồt, tơrnờm lơ ngồt,  ngan la ba` geh bo\ ka` hờ đơm mbur tờm chi plai mil, plai pơ ò mờ pal rwah ala\ tờm chi ờ geh plai hala geh plai lơ ngồt… Làng bol tàm [òn kung đơs la,  dilah cau ùr bun mờ tus bal bo\ ka` den ka` gơbàn sràt.

Yal bè broa\ pal lơh ka`, lo\ Kpuih Xíu pà git: ‘’ Kơmhò chi h’dam ra` geh  pờng dih, cèng tram tàm dà di 3-4 jiơ, ala\ phan gam wơl den ai jơh  tơmut tàm mpal bo\ lề. Tơnơ\ hơ\,  pa ai dà kơmhò chi h’dam klài  bơrlu\ ring mờ ala\ phan neh bo\ lề ờ klac  gơs pơnai ka` di mờ at tàm dơlam mpàng tê. Ala\ pơnai ka` sù geh bir mờ dùl tap  lơ\ ràm mờ pal glòm jơh hờ đang ka` mờ ala\ nha ca yò` ris tàm di 2 ngai, 1 mang, ka` pal lơi gơ ra` is ờ geh lòt is mờ trồ tơngai’’.

Jat mò Kpuih Jer,  tơl drap, yang  be\ tơrnờm mìng kờ` 2-3 nai ka` la tơl. Dilah  la tơrnờm mbar den geh jơm glòm di 5-6 ngai la gơtùi `ô, ai be\ mờ tơngời,  bùm blàng den pal di 2-3  tờng lẽh mờ slơ jo\,  tơrnờm slơ bơkah.

 Ờ mìng lơh ka` nàng ngui tàm hìu nha\ mờ pa ala\ cau gùt dar, oh mi cau ùr [òn Dơ Ngol gam rcang yal broa\ lơh  ka` ai mpồl cau ùr ala\ [òn rềp bal. Mò Kpuih Uôn, kis tàm [òn Dơ Mut, xã Ia Bang đơs: ‘’Kơnờm bơh geh ka` niam mờ tơrnờm [òn Dơ Ngol bơkah ngan, `ô ua\ dùl êt kung ờ jê bồ, jê ndul.  Pah tu\ chi hội cau ùr bơyai lơh ka`, a` drờm dan  tus lơh bal  nàng git mờ tu\ do a` kung neh gơtùi lơh ka` nàng be\ tơrnờm hìu nha\ tờm in’’.

Cau mblàng K’ Brọp