VOV4.K’ho – Ntum Tân Sơn gơ wèt [òn dờng Pleiku, càr Gia Lai ơm ngài mờ tiah nhàr lơgar, lài do sùm geh jơnau làng bol dô gan nhàr lơgar tìs mờ kơrnuat boh lam tus lơgar ndai. Mơya 2, 3 nam do, Tân Sơn ờ mìng kơryan geh jơnau dô gan nhàr lơgar mờ gam wă rò tai uă cau rê wơl hờ [òn lơgar, kơ\ kơljap rài kis:

Nhai 6 nam 2013, iat jơnau pơndờm, pơrlồm bơh bol ờ niam dê, Ksor Eli, ơm tàm [òn Têng 2, ntum Tân Sơn, [òn dờng Pleiku tac 2 sàu gùl ù tam kòi, geh 160 tơlak priă, dô pồn tus lơgar Campuchia, hơ\sồng tus lơgar dơ\ 3 là Thái Lan. Ờ hềt tus 1 nhai tơnơ\, H’Ngọc, pơ ùr Ksor Eli dê kung dô pồn tus mờ bơklau. Tus lơgar cau, ùr bơklau Ksor Eli hơ\ sồng git bè rài kis tàm do ờ di bè jơnau yal niam bơne\ bơh bol ờ niam dê. Khi pal kis pồn tàm tiah hìu lời ai cau lơh broă dô pồn tìs mờ adat boh lam in nàng pồn cảnh sát; lơh broă bòl glar 12 jiơ tàm dùl ngai, priă lơh geh den mìng geh rlau gùl pơndrờm mờ cau lơgar do dê. Tàm bơta bòl glar, kal ke mờ mờ rơngòt, ùr bơklau Ksor Eli geh hòi điện thoại mờ jơnau pơrgon dong kờl bơh ồng Phạm Phụng, kuang atbồ Anih duh broă làng bol ntum Tân Sơn dê, den tàng iang nùs rê wơl [òn lơgar tờm. Ksor Eli đơs: “ Rài kis tàm lơgar Thái Lank al ke mờ bòl glar ngan, pal lòt lơh ơpah, kis dô pồn, priă lơh geh den cau lơgar Thái Lan lơh geh bơh 700 tus 1000 Bạt tàm dùl ngai, mơya oh lơh geh tàm dùl ngai mìng 400 Bạt, ngui sa den mìng tơl jơh ngai. Tơnơ\ mờ tu\ iat điện thoại den wa Phụng sồr hìu nhă rê wơl Việt Nam. “ Geh bơta lơi den wa Phụng kơlôi rơcang, bol kòn rê te\, ờ geh `chi lơi”, wa Phụng đơs bè hơ\. Tơnơ\ mờ tu\ rê, wa Phụng neh dong hìu nhă geh càn priă mờ bơt bơtàu wơl rài kis pa. A` pin dờn là rài kis ờ huan kal ke rlau mờ rài kis tàm lơgar ndai.”

Geh lam sồr rê wơl hờ lơgar dùl dơ\ le\ bal mờ ùr bơklau Ksor Eli, Ksor Nai ơm tàm [òn Têng 2 kung gam sơn đờm tàm broă bơt bơtàu wơl rài kis. Ngai Ksor Nai tac rơndeh mai\ mờ ai jơh priă jền tềm pềr nàng sang hìu nhă dô pồn, mò H’ Lam, mè Ksor Nai dê `ìm sùm uă ngai tài ờ suk. Tơnơ\ mờ tu\ klo kòn klau hòi điện thoại, mò H’ Lam neh yal mơ mờ gơnoar atbồ tàm [òn lơgar sồr dong kờl lam sồr Nai rê wơl. Tơnơ\ 2 nhai mut lơh broă lam sồr tàm [òn lơgar, Ksor Nai ờ mìng iang nùs rê wơl hờ dà lơgar, mờ gam là cau dong kờl, mblàng jơnau lam sồr geh 6 nă cau ndai tai geh rài kis ndrờm bè he. Tu\ do, tàm hìu nhă ram mhu\, bềng sap `o\ tàm bơtòm, mò H’ Lam, mè Ksor Nai dê ưn ngài ngan gơnoar atbồ tàm [òn lơgar neh dong kờl priă jền nàng kàl tơnơ\ do, Ksor Nai geh sơnđờm tam kơphe. Mò đơs: “ Tu\ Ksor Nai sang hìu nhă dô, hìu nhă moat jrùm ngan, ờ iang nùs, ngòt khai lòt tìs halà chơt să. Tơnơ\ hơ\, gơnoar atbồ tàm [òn lơgar neh git mờ tus tìp hìu nhă. Tơnơ\ do, hìu nhă iat điện thoại Ksor Nai hòi tàm lơgar Campuchia, sồr dong kờl bơh gơnoar atbồ ntum mờ di tu\ hơ pơrgon. Tơnơ\ hơ\, a` yal mờ cau atbồ [òn, yal mờ kuang đơng lam bồ ală kơnă, dong kờl ai Ksor Nai in rê wơl hờ [òn lơgar. Kuang đơng lam bồ ntum kung neh dong phe, [ung mi sơl…

Tân Sơn là ntum kềng gah [òn dờng Pleiku dê, geh mờr gùl khà kờp làng bol là kòn cau Jarai. Bulah ngài mờ tiah nhàr dà lơgar, mơya pah nam kung gam geh bơta làng bol dô gan tiah nhàr dà lơgar tìs mờ adat boh lam. Tàm 2 nam, 2013 mờ 2014, tàm do gơlik geh 15 dơ\ broă bè do. Mơya nam 2015, bơta do neh geh tơmù. Ờ mìng bè hơ\, nhai 7 pa do, ntum gam lam sồr geh 7 nă cau rê bơ tòm mờ hìu nhă, sền gròi bơtàu tơnguh lơh sa, kơ\ kơljap rài kis.

Jat mpồl đơng lam Đảng ntum Tân Sơn, mờng chài nàng ntum mhar bơsong bơta dô pồn gan tiah nhàr lơgar tìs mờ adat boh lam, gàr tơl niam rài kis làng bol in là pơgồp bal krà` cê mờ mpồl lơh broă geh gơnoar bal mờ ală mpồl bal nàng bơsong mhar mờ tơl niam ală broă gơlik geh. Pah tu\ kuang àng ntum sền go\ bơta lơi krơi tàm [òn lơgar den gơnoar atbồ ntum ndrờm di tu\ bơyai lơh ai mpồl lơh broă tus tàm [òn lơgar mblàng yal nàng gàr niam nùs nhơm. Mờ ală cau dô pồn gan tiah nhàr lơgar rê wơl, gơnoar atbồ dong kờl mơ ală bơta pal geh bơh sơnrờp, mơkung dong kờl cribơyai tus mờ ală mpồl cai càn priă, dong khi gàr tơl niam rài kis. Ồng Phạm Phụng, kuang atbồ đơng lam Đảng, mơlà kuang atbồ Anih duh broă làng bol ntum Tân Sơn, [òn dờng Pleiku đơs: “ Tơnơ\ mờ tu\ ală cau do rê wơl, bol a` bal mờ ală gah, mpồl lơh broă ntum dê kung dong kờl kòi phe, phan sa mờ gàr niam nùs nhơm ờ uă cau in. dilah hìu nhă kờ` càn priă, bơtàu tơnguh lơh sa den mpồl đơng lam Đảng, anih duh broă ntum geh lơh broă mờ ờ uă anih priă jền nàng dong kờl khi geh càn priă, dong kờl khi lơh broă sa, gàr niam rài kis.”

Mờ bơta dong kờl bơh gơnoar atbồ tàm [òn lơgar, bơta kờ` gơboh bơh cau tàm [òn lơgar dê, ală cau rê wơl neh git, ờ geh tiah lơi ai khi in rài kis ngap lơngai, chờ hờp bè [òn lơgar tờm. Tân Sơn tu\ do ờ gam bơta dô gan tiah nhàr lơgar, khà hìu nhă rơbah gờmu mìng gam 2,4%. Bơta ngap lơngai, hờm ram tàm do là cơng tang bè cồng nha bơh broă gàr niam ngap lơngai, ờ do ờ dă mờ ală broă lơh ngan tài làng bol bơh mpồl Đảng, gơnoar atbồ tàm [òn lơgar dê.