Ngai do, bol a` geh pơnjat tai, yal bè ala\ jơnau cih tàm Adat dà lềng lơgar Việt Nam geh Gơnoar ala mat  dà lơgar Việt Nam kơna\ XIII, pơrjum dơ\ 3 ring bal tàm ngai 21/6/2012 mờ ngan ngồn geh ai ngui bơh ngai 1/1/2013.

Bơta 8 adat dà lềng lơgar VN cih bè broă dờp git gùng bơh sơn rờp.

Gùng bơh sơn rờp ngui nàng kờp khà ơnàng tiah dà lềng tềng gah  ù gờl lơgar Việt Nam là gùng sơn rờp song neh geh gơnoar atbồ lơgar mblàng. Gơnoar atbồ lơgar dờp git mờ mblàng gùng bơh sơn rờp tàm ală tiah ờ hềt geh gùng bơh sơn rờp, tơ nơ\ mờ tu\ geh anih duh broă sùm gơnoar ala mat dà lơgar ki\ kơrnuat.

Broă dờp git gùng bơh sơn rờp dong tam cah ală tiah dà lềng. Mùl màl tiah tàm dơlam dà lơgar là tiah dà rềp mờ gah dà lềng, ơm tàm dơlam gùng bơh sơn rờp mờ là 1 bơnah ù tiah bơh VN dê. Dà lơgar geh mut lơh gơnuar tờm  tơl jơh mờ tơl làm tus mờ tiah tàm dơlam bè tàm ù tiah đăng gờl.

Dà lềng kềng gah ùl gờl là tiah dà lềng ơnàng 12 hải lý kờp bơh gùng sơn rờp rê hờ đah dà lềng, nhàr bơdìh bơh gùng dà lềng dê là nhàr lơgar tàm dà lềng bơh Việt Nam dê.

Bè kơrnuat boh lam bơh dà lềng  kềng gah ù gờl dê: dà lơgar mut lơh gơnoar  tơl jơh mờ tơl làm ù tiah tus mờ dà lềng mờ kơl wàng trồ, đơm dà lềng mờ jrô tàm ù đơm dà lềng bơh dà lềng kềng gah ù gờl dê, di pal mờ jơnau pơr gon bơh anih duh broă dunia dê bè adat dà lềng nam 1982.

Ơ hò plung bơh jơh ală lơgar geh gơnoar lòt rê ờ lơh aniai tàm  dà lềng kềng gah ù gờl Việt Nam dê. Gơ wèt mờ ơ hò ling klàng lơgar ndai tu\ mut lơh gơnuar lòt rê ờ lơh aniai tàm  dà lềng  kềng gah ù gơl Việt Nam dê, pal yal lài mờ anih lơh broă geh gơnoar lơgar Việt Nam dê.

Broă lòt rê ờ lơh aniai bơh ơ hò plung lơgar ndai pal geh mut lơh jat kơrnuat sền dờng màng ngap lơngai, ngap lơngai is, gơnoar tờm, adat boh lam Việt Nam mờ jơnau pơr gon dunia mờ lơgar Việt Nam tus bal.

Ală rơndeh  par lơgar ndai ờ geh mut tàm kơl wàng trồ tàm  dà lềng kềng gah ù gờl Việt Nam dê, ờ kờp tu\ geh bơta ai gơnoar bơh gơnoar atbồ lơgar Việt Nam dê haâ mut lơh jat jơnau pơr gon dunia mờ lơgar Việt Nam tus bal.

Dà lơgar geh gơnoar tờm tus mờ tơl bơta phan kah yau tàm  dà lềng kềng gah ù gờl Việt Nam dê.

Tiah rềp mờ  dà lềng kềng gah ù gờl là tiah dà lềng rềp bal mờ ơ bơdìh gùng dà lềng  lơgar Việt Nam dê, ơnàng 12 hải lý kờp bơh tiah nhàr bơdìh  dà lềng  kềng gah ù gờl dê.

Kơrnuat boh lam bơh tiah rềp  dà lềng kềng gah ù gờl:

Dà lơgar mut lơh gơnoar, gơnoar tờm, gơnoar cribơyai broă dà lơgar mờ ală gơnoar ndai cih tàm bơta 16 bơh adat do dê us mờ tiah rềp  dà lềng kềng gah ù gờl.

Dà lơgar sền gròi tàm tiah rềp  dà lềng kềng  gah ù gờl, kờ` kơryan mờ lơh glài broă lơh tìs kơrnuat boh lam bè tă dia phan tơmut tơlik hòa lơgar ndai, tă dia, lơh sơ nơm, mut lik ơm kis hờ lơgar cau gơlik geh tàm ù tiah halà tàm  dà lềng kềng gah ù gờl lơgar Việt Nam dê.

Tiah geh gơnuar lơh sa là tiah rềp bal mờ ơm bơdìh  dà lềng kềng gah ù gờl lơgar Việt Nam, pơ gồp mờ gùng dà lềng lơh gơs 1 tiah dà lềng ơnàng 200 hải lý kờp bơh gùng sơn rờp.

Kơrnuat boh lam bơh tiah geh gơnoar lơh sa.

Tàm tiah geh gơnuar lơh sa, dà lơgar mut lơh gơnoar gơnoar tờm bè broă sền gròi, tơnhàu, atbồ mờ sền gàr phan geh is di tiah dà đơm dà lềng, ù đơm dà lềng, bè ală broă lơh kờ` sền gròi, tơnhàu tiah do tài jơnau kờ` lơh sa.

Gơnoar cri bơyai broă dà lơgar bè crăp mờ ngui bồt bơh kòn bơnus lơh gơs, phan bơna mờ broă lơh tàm dà lềng, kơ lôi sơ nơng jak chài dà lềng, sền gàr tiah ơm kis dà lềng.

Ală gơnoar mờ kơ nòl ndai di mờ adat boh lam dunia.

Dà lơgar sền dờng màng gơnoar khat gơ boh gùng dà lềng, gùng rơndeh par, gơnoar ơn che cáp ờm, brong đơm ù mờ broă ngui dà lềng dipal bơh ală lơgar ndai tàm tiah geh gơnoar lơh sa bơh Việt Nam dê jat jơnau cih bơh adat do mờ jơnau pơrgon dunia mờ Việt Nam tus bal, ờ lơh aniai tus gơnoar gơnoar tờm, gơnoar cri bơyai dà lơgar mờ bơta kuơ dà lơgar tàm dà lềng bơh Việt Nam dê.

Broă crăp che cáp mờ brong đơm ù pal geh bơta ring bal mờ sră nggal bơh anih lơh broă geh gơnoar Việt Nam dê.

Mpồl bal, cau 1 nă să lơgar ndai geh tus bal sền gròi, ngui, tơnhàu phan geh is, kơ lôi sơ nơng jak chài, crăp ală bơta phan mờ broă lơh tàm tiah geh gơnoar lơh sa Việt Nam dê jat ală jơnau pơrgon dunia mờ Việt Nam tus bal, jơnau pơr gon geh ki\ jat jơnau cih adat boh lam Việt Nam dê haâ geh gơnoar bơh gơnoar atbồ lơgar Việt Nam dê.

                                                                                    Cau mblàng K’ Duẩn.