VOV4.K’ho - Tơngai do, ală broă dong kờl bơh Dà lơgar tàm broă tơnguih bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn tàm tiah làng bol kòn cau mờ kơh bơnơm neh rơhời lơh geh cồng nha, pơgồp bal tàm broă tơnguh rài kis làng bol tàm tiah do in. Bu\ lah bè hơ\, kờ` broă dong kờl tơnguh bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn tiah làng bol kòn cau tơngai bơh nam 2016 tus 2020 geh cồng nha uă ngan, cau te\ khà Tây Nguyên dan mờ Gơnoar ala măt dà lơgar, Gơnoar atbồ lơgar pal sền gròi ngan tàm broă lơh jăt kơnòl sền gròi mờ bơ\t bơtàu broă dong kờl is tus tơl tiah dê.

 Tàm 5 nam do, ală broă dong kờl tơnguh bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn tàm tiah làng bol kòn cau mờ kơh bơnơm neh bơcri mờr 10 rơbô tơmàn priă kờ` lơh hìu ơm, ai ù lơh sa, lơh dà ngui sa tơrgùm bal, dong kờl lơh sa mờ ai càn priă hìu rơ[ah in.

Mờ khà priă do, ală càr tàm gùt lơgar neh lơh gơs 41 [òn ơm kis tơrgùm bal, 107 rơndăp broă lơh [òn ơm kis bơrlu\ bal mờ uă rơndăp broă dong kờl ndai. Bơh tu\ hơ\ geh ai tơl^k bơta pràn tơnguh bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn, tơn jơh jơgloh, tơmù rơ[ah, gàr niam bơta lơngăp lơngai gùng dră bal mờ tơnguh nùs nhơm tam klăc gùt jơi bơtiàn kòn cau. Tàm hơ\ Tây Nguyên là 1 tàm ală tiah geh dờp bơta kuơ uă ngan.

Bu\ lah bè hơ\, tàm broă lơh jăt, uă broă lơh, rơndăp broă dong kờl neh lơh jăt ờ di pal, ờ tơrgùm bal, bơta pràn bơcri priă rah rài den tàng cồng nha ờ geh uă, geh tu\ geh ờ uă broă lơh gơtìp lời rùs gời, lơh hoàc huơr kes priă dà lơgar. Cau te\ khà K’ Sam kis tàm ntum Dak Som, kơnhoàl Dak Glong, càr Dak Nông đơs: “Bè cau bơcri priă tờ tơlung dà, cau khoàng dà hơ\ sồng lời gời. Bơh nam 2012 tus tu\ do neh geh 2 nơm tơlung dà gơtìp sơbì gời mờ neh gơs brê, chi che hòn klăp klê, ờ geh cau ngui, hoàc huơr priă jền dà lơgar tă bơcri tàm broă lơh do. Bol a` ờ g^t tơlung dà do lơh kờ` geh bơta lơi, ai cau lơi in bol ờ g^t. Do là broă lơh gơl^k geh jơnau ờ su\k ơm ngan mờ bol a` kờ` đơs”.

Ndrờm bal mờ hơ\, tàm càr Lâm Đồng, bal mờ broă lơh jăt rơndăp broă bơcri priă bơh broă dong kờl tơnguh bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn tiah làng bol kòn cau mờ ală khà priă ndai, tơngai do càr Lâm Đồng neh tă bơcri priă tơn tus mờ làng bol kis tàm tiah sar lơgar ngài, tiah làng bol kòn cau rơlao 10 rơbô tơmàn priă. Jăt cau te\ khà Võ Văn Phương, kis tàm ntum N’Thôl Hạ, kơnhoàl Đức Trọng yal, tài broă lơh jăt ờ ndrờm bal, bơcri priă ur ar, tàm hơ\ uă ngan là ờ geh broă sền gròi nền nòn den tàng geh uă ngan broă lơh, rơndăp broă lơh tă bơcri priă ờ geh cồng nha uă. Cau te\ khà Võ Văn Phương đơs: “Jơnau dan bơh cau te\ khà dê tus mờ Gơnoar ala măt dà lơgar tàm dơ\ do den kơ\p kờ` là sền gròi rơlao tai bè broă broă dong kờl tus mờ cau rơ[ah, tàm hơ\ uă ngan là priă bơh broă lơh 30a, broă lơh 134, 135… đơs bal là neh geh uă broă lơh bơh dà lơgar neh bơcri priă lơh, mơya kờ` tơmù rơ[ah kơl jăp den pal geh nùs nhơm kơlôi sơnơng mùl màl, pal di pal rơlao. Bè tu\ do tă bơcri priă mờ ờ geh broă sền gàr, tă priă ur ar, broă sền gàr broă lơh bơh broă tă priă hơ\ ờ nền nòn den broă bơcri priă hơ\ lơh ờ geh cồng nha uă”.

Jăt cau te\ khà K’ Tân, kis tàm [òn drà Đinh Văn, kơnhoàl Lâm Hà yal, khà priă tă bơcri bơh dà lơgar ờ uă den tàng tu\ lơh jăt ală broă lơh pa kung pal tơrgùm tàm ală broă lơh tòm bè: tơrgùm bơta pràn cau lơh broă, ờ tơl ù lơh sa, ù lơh hìu ơm ha là tơrgùm tàm broă tơnguh bơtàu bơh tơl tiah dê…tă bơcri priă ờ uă, mơya geh lơh tơrgùm bal den cồng nha mờ bơta niam geh uă rơlao. Kung jăt cau te\ khà K’ Tân đơs, Gơnoar ala măt dà lơgar pal sền gròi ngan tus mờ broă lơh mùl màl mờ broă kờ` mùl màl bơh tơl tiah dê, geh bè hơ\, tơl broă bơcri priă hơ\ sồng geh cồng nha uă ngan. Cau te\ khà K’ Tân đơs: “Tu\ do, tơl tiah gam geh uă broă kal ke pal geh bơsong. Làng bol gam uă jơnau pal geh pơgồp jơnau đơs, tàm hơ\ uă ngan là ală broă bè ù tiah mờ ală broă tàm rài kis lơh sa bè ồs đèng, gùng lòt, hìu bơsram, hìu sơnơm tàm ntum gam uă kal ke, lài do ờ hềt geh bơcri priă lơh di pal…Kơ\p kờ` là, ală kuang bàng tàm Gơnoar ala măt dà lơgar càr dê geh pơn jăt tai pơgồp jơnau đơs tàm pơrjum bè ală broă do”.

Jăt rơndăp broă tàm jơnau yal bơh anih duh broă kòn cau yal, tàm tơngai bơh nam 2016 tus 2020, broă dong kờl krơi is tus mờ broă tơnguh bơtàu lơh sa-mpồl bơtiàn tiah làng bol kòn cau mờ kơh bơnơm geh tơrgùm tàm 3 tơngu me tòm, hơ\ là: dong kờl ù lơh hìu ơm, ù lơh sa, dà ngui sa ai hìu rơ[ah tàm ntum, [òn kal ke mờ hìu làng bol kòn cau geh rài kis rơ[ah in; ai rơndăp niam [òn ơm kis tàm tiah kal ke, mờ dong kờl ai càn priă… Kờp jơh khà priă kờ` lơh jăt broă do tus mờr 40 rơbô tơmàn priă. Kờ` broă lơh do lơh geh cồng nha uă rơlao, tơl niam bơsong ală broă kal ke ngan tus mờ làng bol kis tàm Tây Nguyên in, cau te\ khà tàm do neh dan, bơdìh mờ broă bơ\t bơtàu ală kơrnoăt, broă dong kờl is tus mờ tơl tiah, Gơnoar ala măt dà lơgar pal sền gròi rơlao tai tàm broă lơh jăt kơnòl sền gròi.

Cau mblàng Ndong Brawl