VOV4.K’ho– Tơngai lài, uă broă lơh dong kờl ngan ngồn bơh ờ sa priă dia, tơrmù, tơn jŏ tơngai tong priă dia, priă ơpah ngui ù, tơrmù ƀà sră nggal lơh broă, dong kờl priă cồng ai càn, geh Quốc hội, Chính phủ, ală Bộ, gah broă lơh ai tơlik kờñ dong ală mpồl lơh sa kă bro, làng bol in sơrlèt gan kal ke. Jat ală cau jak chài, cau atbồ, ală broă lơh dong kờl pal tơrgùm bal mờ ring bal nàng pơgồp bal bơta pràn, chồl pràn bơtàu tơnguh lơh sa, kă bro, gơguh lơh sa.

Neh geh rlau 90 rbô mpồl lơh sa kă bro tơn jơh lơh broă mờ ơm ing kă bro tàm 9 nhai nam 2021. Bè hơ̆, kờp bal dùl nhai geh rlau 10 rbô mpồl lơh sa kă bro lik bơh drà kă bro, gơguh rlau 24% pơndrờm mờ nam 2020. Bơta geh bal bơh ală mpồl lơh sa kă bro dê gam geh bơta gơmù uă ngan bè broă lơh mờ bơta gơguh uă khà gơ rềng ờ niam tus ală gah, broă lơh sa, kă bro. Jat ồng Nguyễn Quang Vinh, Kuang gơnoar cih Cơldŭ lơh broă kă bro mờ Công nghiệp Việt Nam VCCI đơs, kòp Covid-19 geh gơ rềng jŏ jòng tus broă lơh bơh rài lơh sa, đơng pơlam dà lơgar, atbồ mpồl bơtiàn mờ atbồ mpồl lơh sa kă bro. Broă bơtàu tơnguh wơl lơh sa jŏ jòng, uă lơgar tơlik ală jơnau cih adat boh lam pa, ală broă lơh dong kờl kuơmàng geh tơngai jŏ jòng uă nam nàng dong kờl mpồl lơh sa kă bro bơtàu tơnguh wơl broă lơh: “Tàm jơnau pơhìn den bol he sền gŏ bơta ƀuơn, tàm bơta lòng bol he sền gŏ tŭ niam. Uă lơgar gờñ gơtùi sền gròi kòp bơtờp, geh broă lơh pa gơ jat bal mờ bơta bè ờs pa den ală mpồl lơh sa kă bro geh ai tŭ niam hơ̆ nàng bơtàu tơnguh wơl lơh sa, kă bro, geh drà kă bro niam rlau tàm ròt bơta kuơ lơh geh gùt plai ù. Ală mpồl lơh sa kă bro gơtùi ngac ngar nàng ai geh tŭ niam do”.

Jat ồng Nguyễn Văn Phụng, Kuang atbồ Cục atbồ dia mpồl lơh sa kă bro dờng- Tổng cục dia pà git, Nghị định sồ 52 bơh Chính phủ dê ai tơlik neh geh broă lam lơh ơnàng rlau, mhar rlau, geh tơn jŏ tơngai tong priă dia uă rlau, tàm hơ̆ ai tơn jŏ tơngai tong priă dia gơguh uă bơh nhai 3 tus nhai 8 nam 2020 gơ wèt mờ ală mpồl lơh sa kă bro yal priă dia jat nhai mờ tơn jŏ tơngai tong priă dia gơguh uă quý 1, quý 2 dilah mpồl lơh sa kă bro tong priă dia jat quý. Tus ngai 31/12 tus do geh là tơngai dut ndơl ală mpồl lơh sa kă bro pal tă tơm ală bơnah priă do. Gơ wèt mờ priă ơpah ù, dùl nam tă tơm 2 dơ̆, mơya tus tŭ do kung neh tơn jŏ tus ngai 31/12 sơl. Bè hơ̆ tàm tŭ tơngai mpồl lơh sa kă bro ờ hềt duh pal tă tong priă, den kung gơtùi ngui priă ru ing nàng drơng ală jơnau kờñ tă dơ̆ ngui tàm mpồl lơh sa kă bro. Ndrờm bal, ring bal ală broă lơh dong kờl tŭ do là kuơmàng ngan nàng gàr bơta gơtùi tŭ lam lơh broă dong kờl: “Bol he pal geh ală broă lơh ring bal, pleh broă ală bơta dong kờl ờ ring bal, tàm dră wơl mờ gơp, ală gah broă lơh, mpồl lơh sa kă bro kấp hơ đơm, anih lơh broă dà lơgar pal nggui wơl mờ gơp nàng gàr bơta ring bal, kuơmàng là bơta ngan ngồn nàng mpồl lơh sa kă bro gơtùi lam lơh. Jơh ală bơnah priă tă mờ mpồl lơh sa kă bro tă nàng drơng ai broă lơh rơcang sơndră kòp bơtờp, bơsong jơnau gơ lời wơl bơh kòp dê pal geh tơm tàm rơndap broă kă bro halà ală bơnah dong kờl rơcang sơndră kòp geh kờp tàm priă jền lơh geh dipal geh ờ sa priă dia bơh nam 2021 dê”.

Ồng Nguyễn Quốc Hùng, Kuang gơnoar cih Hiệp hội Ngân hàng pà git, Việt Nam neh sơrlèt gan 2 nam bềng kal ke bơh kòp bơtờp dê, gơ rềng uă ngan tus broă lơh sa, kă bro bơh mpồl lơh sa kă bro dê mờ gơ rềng tus bơta bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn. Ală ngân hàng ai càn priă kung pal sang tĕ bơta aniai ai uă ngan mpồl lơh sa kă bro in tŭ geh rơndap tap sèng sồr. Jơh ală bơnah dồs mờ mpồl lơh sa kă bro gơtìp gơ rềng tài bơh kòp Covid-19 neh geh rơndap sap sèng dồs gam geh ală ngân hàng ai càn là dồs hơ đơm tơl khà den tàng broă sền sơ wì ai càn pa là kal ke gơ wèt tus mờ ală ngân hàng. Tàm bơta tơl khà den ngân hàng ai càn ờ tơrmù priă cồng. Bulah bè hơ̆, tŭ do, ală ngân hàng gam ai ală mpồl lơh sa kă bro càn priă tàm tŭ tơngai kal ke ngan tŭ mpồl lơh sa kă bro gơmù priă lơh geh, ờ hềt là geh cồng halà hoàc huơr, phan bơna nàng hơ pơrgon càn priă ờ tơl... den tàng kờñ ngan geh cơ chế krơi is nàng ală ngân hàng sền sơ wì dong kờl mpồl lơh sa kă bro. Ồng Nguyễn Quốc Hùng sồr: “Pal geh broă lơh priă jền mờ priă ngan nàng dong kờl mpồl lơh sa kă bro, tàm tŭ tơngai do prap gàr priă ai den pal lơh gơlik priă jền ai mpồl lơh sa kă bro in, ală bộ, gah broă lơh kung bal lơh bal. Ală ngân hàng ai càn priă mpồl lơh sa kă bro kal ke in den pal geh cơ chế dipal bè kes priă hơ pơrgon ai ală mpồl lơh sa kă bro dềt mờ di mơ in, bơh lài tus tŭ do neh crơng gơs mơya cồng nha lơh broă ờ hềt uă. Dilah ờ tơl priă, Chính phủ càn priă Ngân hàng dà lơgar, ai tơlik trái phiếu dong kờl mpồl lơh sa kă bro tàm tŭ tơngai do”.

Geh bal jơnau đơs bè do sơl, cau jak chài lơh sa ồng Cấn Văn Lực đơs là, broă ring bal tàm ală broă lơh dong kờl là kuơmàng ngan: Ală broă lơh dong kờl ờ hềt tơl dờng, ờ hềt tơl ơnàng, broă lơh dong kờl mờ priă mat gam dùl êt, broă ai tơlik uă bơnah dong kờl tàm tŭ ngân hàng kung gam ờ hềt geh uă, dồs neh rlau tơngai hơ pơrgon tơm ngai sơlơ gơguh uă, tàm tŭ tơngai lơh sa dunia gam bơtàu tơnguh wơl niam gam là broă lơh lơyài nàng rài lơh sa Việt Nam in gơtùi bơtàu tơnguh wơl sơbac mhar. Bulah bè hơ̆, jat cau jak chài lơh sa ồng Cấn Văn Lực đơs, broă tơrmù priă cồng ai càn đơng pơlam nanfg dong kờl mpồl lơh sa kă bro ờ gam kuơmàng tai tàm tơngai tŭ do: “Ờ gŏ di pơn jat tai tơrmù priă cồng đơng lam, tài priă cồng đơng lam tŭ do gam niam, tàm khà 4%, dilah pơn jat tai tơrmù priă cồng đơng lam, làng bol ờ pơyua priă tàm ngân hàng tai, priă tơmut tàm trái phiếu, chứng khoán, ù tiah hìu đam, geh tŭ priă kỹ thuật số. Ală ngân hàng ring bal tơrmù priă tă lơh, kong gơmù bơta kuơ lơh geh nàng tơrmù priă cồng, lòt bal mờ mpồl lơh sa kă bro”.

Uă cau jak chài sồr, dà lơgar pal dong kờl mờ broă pơn jat tai tơrmù priă tă lơh broă ai ală mpồl lơh sa kă bro in, jat gùng dà tam gơl khà tơrmù mờ tŭ tơngai tơrmù priă tă lơh broă jŏ jòng tus jơh nam 2022. Mơya ală mpồl lơh sa kă bro kung pal tam pà mờ tă pơgồp bal mờ Chính phủ tàm tơngai kal ke do. Bơdìh mờ broă mpồl lơh sa kă bro ngui uă ngan rlau jơh akă bơnah dong kờl kung kờñ pal tơrmù priă tă lơh broă, jòi broă nàng gàr cau lơh broă mờ bơcri priă nàng tơnguh cồng nha, bơta niam.

 Cau mblàng K’Duẩn