VOV4.K’ho – Tơngai lài, bulah geh Đảng mờ Dà lơgar ai pà bơta sền gròi uă ngan, mơya mờ ală bơta krơi is bè cau klau cau ùr mờ ală jơnau đơs bơh mpồl bơtìan dê neh geh bơh uă rơnàng, cau ùr mờ kơnòm ùr kòn cau gam pal kong mờ uă bơta tam cah is sền dờng màng, ờ ring bal jơh bal bè kòn cau mờ bè cau klau cau ùr. Bơta do lơh aniai tus bơta geh git, tus bal mờ geh dờp bơta kuơ bơh ală chính sách bơtàu tơnguh lơh sa mpồl bơtiàn tiah làng bol kòn cau, tiah kơh bơ nơm mờ tiah geh broă lơh sa mpồl bơtiàn uă kal ke. Bè hơ\, bơta ờ ring bal hơ\ là `chi? Bơta ờ ring bal lơh aniai bè lơi tus cau ùr kòn cau? Broă lơh lơi tơn jơh bơta ờ ring bal cau klau cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau?

Mpờl go\ ngan tàm tơngai lài, dùl tàm ală bơta kòl yan dờng ngan bơh cau ùr kòn cau dê hơ\ là jơnau đơs tam cah is bơh mpồl bơtiàn dê bè jàu gơnoar, tu\ [uơn mờ bơta digơlan geh dờp broă drơng ala bal tàm tu\ tơngai cau ùr kòn cau sùm r[ah mờ ờ kơ\ kơljap bè priă jền lơh geh.

Khi gơtìp lời wơl tơnơ\ tàm broă bơto bơsram, sền gàr pràn kơldang să jan mờ mut gơ rờm bal mờ mpồl bơtiàn. Bè hơ\ den jơnau lơi lơh cau ùr kòn cau gơtìp lời wơl tơnơ\ tàm gùng dà broă lơh bơtàu tơnguh.

Phó Chủ tịch UBND kơnhoàl Dakrong, càr Quảng Trị, mò Hồ Thị Kim Cúc yal bơta geh ngan bè do:

“Cau ùr lơh broă ai cau klau den lòt  bơsram, do là bơta gơlik geh uă ngan tàm tiah làng bol kòn cau. Tài cau klau lòt bơsram jòi git jơnau git wă, mơya tu\ rê den đơs là a` lòt bơsram git bơta do, sồr pơ ùr pal lơh bè do, bè ne. Bal mờ hơ\, ờ geh tơl cơ chế tus bal bơh cau ùr dê tàm broă bơt bơtàu, lơh jat chính sách, ờ hềt geh khà bơ to bơsram rài kis bè tus bal dờp bơta kuơ ai cau ùr kòn cau in. Jơnau gơ lời wơl là cau ùr kòn cau geh êt tu\ [uơn nàng tus bal, ờ geh dờp ală bơta kuơ bơh ală chính sách ờ loh làng dê”.

Jat Viện kơ lôi sơ nơng hìu bơnhă mờ cau ùr cau klau, 49 jơi bơtiàn kòn cau geh khà lòt bơsram hơ đơm 50%, khà git sền sră, git cih dà yoan gam dùl êt, 6 tàm khà 53 jơi bơtiàn kòn cau geh khà bau gờ` 50%  khà cau ùr kòn cau neh geh bơ to bơsram mờng chài lơyah ngan, mìng pơgap 6%.

Mò Lương Thị Liên, kòn cau Mường, ơm tàm xã Lương Ngoại, kơn hoàl Bá Thước, càr Thanh Hoá pà git, tài cau ùr kòn cau ờ huan git jơnau yal mờ ală jơnau git wă pa, den tàng tu\ [uơn geh broă lơh kung ờ huan uă:

“Ală cau kơ nòm să geh tu\ [uơn jòi broă lơh gam dùl êt. Uă ngan khà oh mi cau ùr gam ơm wơl tàm [òn lơgar, ờ geh tu\ [uơn nàng jòi broă lơh, lơh gơlik priă jền să tờm in, cồng nha lơh geh bơh lơh sa suơn sre ờ uă, ờ jat khà, ờ geh priă lơh geh nàng dong cau ùr tơnguh niam rài kis mờ bơtàu tơnguh lơh sa”.

Bulah Đảng mờ dà lơgar neh geh uă chính sách ai tiah làng bol kòn cau in, mơya uă ngan ală chính sách gam geh lam lơh tu\ do ờ hềt sền gròi tus broă pơ gồp bal cau klau mờ cau ùr, ờ hềt sền gròi tus jơnau kờ` mờ bơta geh ngan bơh cau lơh broă là cau ùr mờ cau klau kòn cau dê.

Nàng chính sách geh lam lơh ngan ngồn tàm rài kis, geh uă jơnau đơs đơs là, pal tam gơl bơta ờ niam bơh chính sách dê  jat gùng dà broă lơh pơ gồp bal cau klau mờ cau ùr geh cồng nha. Mơkung sơlơ mblàng yal làng bol kòn cau in git bè ring bal cau klau mờ cau ùr mờ bè gơnoar bơh cau ùr dê tàm bơtàu tơnguh mpồl cau lơh broă mờ bơtàu tơnguh lơh sa.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Đặng Thị Hoa, Phó Kuang atbồ Viện kơ lôi sơ nơng hìu bơnhă mờ cau klau cau ùr đơs là:

“Broă lơh kuơmàng ngan rlau jơh là tơnguh bơta tus bal bơh cau ùr kòn cau dê tàm ală broă lơh mpồl bơtiàn, pal tam gơl broă bơt bơtàu chính sách, bơt bơtàu broă lơh bơh [òn lơgar, bơh jơnau kờ` ngan ngồn cau ùr dê, pal lời cau ùr kòn cau in git đơs dà đơs khi dê, khi kờ` bơta lơi, bơh hơ\ bơt bơtàu chính sách. Bal mờ bơta tus bal bơh ală mpồl mpồl bơtìan dê, ală cau geh bơngă pin dờn, kuang bàng xã, gơ noar atbồ cih dờp mờ đơs bơta kơp kờ` cau ùr dê, tu\ hơ\ den hơ\ sồng gơtùi tam gơl bơta tam cah is. Tu\ cau ùr geh tu\ [uơn den khi geh ai tơnggo\ mờ tơnguh is să tờm”.

Mùl màl ai go\, neh geh ală krơh àng cau ùr kòn cau sơr lèt gan bơta sền ờ sơp nàng bơsram, bơtàu tơnguh lơh sa hìu bơnhă, pin dờn ai ală phan lơh gơs bơh [òn lơgar dê tus mờ ală tiah bơh dà lơgar mờ dunia dê. Bơta hơ\ ai go\, pràn jak cau ùr dê đơs bal mờ cau ùr tàm tiah làng bol kòn cau dê đơs is ờ di ờ ndrờm mờ cau klau. Den tàng, pal lơh gơlik tu\ [uơn uă rlau tai ai cau ùr kòn cau in git jơnau yal nàng bơtàu tơnguh is să tờm, ngui mpồl cau lơh broă geh bơta pràn do.

Cau mblàng K’Duẩn