VOV4.K’ho - Broă lơh kă bro phan đa cấp tàm càr Kon Tum gam geh uă ngan bal mờ 20 mpồl lơh sa kă bro mờ rlau 4.100 nă cau lơh bal. Nàng tac ỳom phan, ờ dùt êt mpồl lơh sa kă bro geh uă broă lơh blơ\ blac bè hoài jà, pơn kồ, geh tu\ là sơmờm bơta ờ git wă bơh làng bol dê nàng pơr lồm. Broă kă bro phan đa cấp ờ di ngan do gam lơh tam gơl ờ niam ngan tàm uă [òn tàm Kon Tum mờ dilah ờ geh bơta kơryan di tu\ den jơnau gơlời wơl là kal ke ngan gơtùi git lài:
Bơta gơ kờ` bơh broă blơi phan geh pà phan jờng, blơi sơlơ uă den điểm prap geh sơlơ uă mờ priă cồng sơlơ uă, hơ\ sồng gam geh gơnoar broă tai, gam lơh uă cau tàm càr Kon Tum mut tàm bơta hàm kờ` tac đa cấp. Hàm kờ` tềng đap bơta pas sơm, uă cau neh ai jơh phan bơna, priă jền hìu nhă dê nàng blơi phan lơh hàng să jan, phan dò, phan wan tàm să, bơnhă ngui đèng, glah piang đèng, mai\ ozon… kas priă rlau git nđờ jơt dơ\ pơn drờm mờ khà priă tàm drà kă bro nàng gơs là cau mờng chài kă bro. Ồng Nguyễn Thành Trung, kuang atbồ Anih duh broă làng bol kơnhoàl Đak Hà ràng tơlik bơta ờ suk tu\ tàm kơnhoàl do geh 7 mpồl lơh sa kă bro lơh broă tac phan đa cấp, mờ rlau 500 nă cau tus bal. Ồng đơs: “ Cau tus bal geh pơgru, kuang bàng, cau lơh broă sa priă nhai dà lơgar, cau jơh sơnam lơh broă geh jơh, mơya tu\ do ờ yal mat sơnđan. Cau tus bal khi cribơyai mờ cau ndai, nàng cau ndai in git mờ tă pơgồp priă jền. Ngòt ngan rlau jơh là khi ai sră ngui ù pa geh đo was, khi càn priă anih priă jền dê nàng tă pơgồp jơh tàm hơ\ là ngòt ngan.”
Hìu Thiên Ngọc VIII ơpah lơh anih lơh broa\ tàm [òn drà Đak Hà.
Mùl màl ai go\, broă lơh tac phan đa cấp tàm càr Kon Tum geh ală bơta tam gơl bal mờ uă kal pơr lồm kal ke ngan gơtùi kờp du\ lài. Tàm ntum uă kal ke Đak Pxi, kơnhoàl Đak Hà, sơmờm bơta ờ git wă bơh làng bol kòn cau Sơdàng dê, cau lơh broă bơh anih Thiên Ngọc 8, geh hìu lơh broă tàm sồ 521, gùng Hùng Vương, [òn drà Đak Hà di mpồl lơh sa kă bro is Thiên Ngọc Minh Uy neh tus tàm [òn Long Đuân pơn dờm làng bol tong priă nàng geh ngui broă drơng ala sền gròi pràn kơldang să jan mờ ai priă cồng uă ngan. Bơta pal đơs là tu\ làng bol jàu priă, Thiên Ngọc 8 ờ cih sră pơ àr lơi tơn. Tu\ mpồl duh broă [òn mờ gơnoar atbồ ntum Đak Pxi git broă do den neh geh 8 hìu nhă ai rlau 600 tơlak priă nàng tong anih do in. Ồng A Nu, cau jat jơng atbồ [òn Long Đuân pà git: “ Geh mò tus đơs là khà êt ngan rlau jơh tă pơgồp bơh 11 tơlak priă, bơh 2 tus 3 nam den geh wơl 30 halà 40 tơlak priă, uă rlau 2, 3 dơ\. 100 tơlak priă den geh wơ 300 halà 400 tơlak priă. Làng bol geh cau tong 10 tơlak, 11 tơlak. Geh cau den tong tus 50 tơlak, 60 tơlak hơ\ sồng 100, 200 tơlak kung geh sơl. Tồn lah mò hơ\ là cau lơh broă anih priă jền dê, tơnơ\ do den hơ\ sồng ntum git, yal tus [òn pơrjum làng bol là ờ di anih priă jền dà lơgar dê.”
Ồng A Tik (đah kiau) lơh sra\ kơnờm gơnoar atbồ [òn lơgar ai wơl 248 tơlak pria\ neh ta\ mờ mpồl Thiên Ngọc VIII in.
Tàm khà rlau 600 tơlak priă mờ 8 hìu nhă làng bol tàm [òn Long Đuân tong Thiên Ngọc 8 in, geh 3 nă cau tong uă ngan rlau jơh là ồng A Tik 248 tơlak, A Anh 135 tơlak mờ A Sét 60 tơlak. Do ndrờm là priă mờ hìu mai\ pờ tơlik ồs đèng tơm priă ù mờ phan tam gơtìp ngơr bam. Ồng A Tik pà git, nhai 4 nam 2015, git ồng mờr geh dờp priă tơm ù, mò Nguyễn Thị Nam, gam geh hòi là mè Giang tus jà ồng tă pơgồp priă tàm Thiên Ngọc 8. Bulah tu\ hơ\ hìu mai\ ờ hềt tơm priă, mơya Thiên Ngọc 8 neh lam ồng bal mờ uă cau ndai lòt Dak Lak nàng tus bal pơrjum. Tàm do mpồl lơh sa kă bro tong lài 35 tơlak priă hòi là priă cồng mờ tơl broă gơlik geh jat bè kai khi dê. Ồng đơs: “ A` sơnơng là khi ai geh mut bal den he mut. Lài mờ tu\ a` ai priă tơm ù, den Thiên Ngọc neh cih lài khà priă. Tu\ a` dờp priă tơm ù den a` tong Thiên Ngọc in 248 tơlak. Thiên Ngọc đơs là geh priă cồng, geh sền gròi pràn kơldang să jan, ai phan, jơh 1 nam kờp jơh priă tờm mờ priă cồng là 500 tơlak. Tơnơ\ hơ\ den cih sră tong a` in mơya ờ hềt go\, glah lơi kung ờ geh sơl.”
Ùr bơklau A Anh ờ pin la gơtùi ai geh wơl 135 tơlak pria\.
Tàm tu\ mpồl cau tac phan đa cấp tàm Kon Tum ngai sơlơ uă, tu\ do neh gơguh tus 20 mpồl lơh sa kă bro mờ rlau 4.100 nă cau tus bal den broă atbồ bơh gah lơh broă geh gơnoar dê kung kui kuơ ngan. Tơngai jo\ jòng pa do, phan tac tơn cau ngui in geh tac uă ngan tàm tiah [òn lơgar, ngan là tiah làng bol kòn cau. Ală mpha blờt, glah đèng tru\ piang geh tac làng bol in mờ khà priă bơh 5 tus rlau 10 tơlak priă ờ gơtùi đơs là broă lơh kă bro bè ờs. Ồng Võ Xuân Sơn, kuang jat jơng atbồ gah kă bro mờ lơh sa mờ mai\ mok càr Kon Tum đơs tờm, geh tơnggo\ pơn dờm, hòi jà cau blơi, yal jơnau tơngit tìs mờ bơta kuơ ngui phan bơna, tơnguh khà priă, tơnguh is bơta niam phan bơna… tàm broă tac tơn phan đa cấp tàm càr ờ hềt gơtùi bơsong: “ Tu\ do mìng pa lơh glài ală broă lơh tìs bè sră pơrgon ki\ ờ cih loh anih. Bơyai lơh pơrjum ờ dan gơnoar mờ gah kă bro mờ lơh sa mờ mai\ mok càr. Pà thẻ cau geh jơng tàm mpồl ờ di mờ kơrnuat boh lam. Kơrnuat cih, jơh ki\ sră pơrgon den pal jơh 1 ơdu\ bơto pơlam hơ\ sồng geh sră cơng tàng mờ geh lơh thẻ, do là ki\ jơh sră pơrgon den lơh thẻ tơn. Ai ală broă lơh ờ geh ai mut lơh den geh, mơya ờ di là ờ lơh glài, tài ờ hềt geh tơl cơng tàng nàng đơs là cau lơh tìs bơta do den tàng ờ hềt gơtùi lơh glài ală broă lơh kơn jơ\ rlau.”
Là bơta kă bro pa ngan bal mờ ală bơta niam, bơta [uơn, mơya broă tac phan đa cấp tàm càr Kon Tum gam gơtìp uă ngan mpồl lơh sa kă bro sơmơm, bal mờ uă tam gơl nàng geh priă cồng tìs mờ kơrnuat boh lam. Bơta kă bro mờ cau tac, cau blơi ờ sền gròi tus phan bơna, mìng kờ` pơn dờm, hòi jà geh uă cau tus bal mut tàm mpồl nàng geh dờp priă cồng mờ tam pà priă cồng, dilah ờ geh kơryan di tu\ den ngan rơp lơh gơbàn ală jơnau gơlời wơl ờ gơtùi kờp du\ lài.
Cau cih mờ yal tơngit K’ Duẩn.
Viết bình luận