VOV4.K’ho - Mờ broă tơnguh bơtàu rài kis kung bè broă tơnguh bơtàu ală hìu lơh sơnơm bal mờ ală hìu kham sền gàr bơta pràn kơl dang să jan, tu\ do, ală cau ùr tu\ geh bun ndrờm geh bơtơl phan sa bơkah niam rơlao jăt broă sào sa mờ geh sền gròi tơnguh bơtàu bun tơl niam bơh tàm ală broă kham kòp jăt tơngai. Kờ` dong kờl ală oh mi cau ùr bal mờ ală cau ùr geh bun wă rơlao tai bè bơta kuơ bơh broă bơtơl phan sa bơkah tu\ geh bun mờ bơta kuơ bơh broă kham bun jăt tơngai, cau ai tơng^t jơnau đơs do neh geh dơ\ lùp bác sĩ Hà Văn Tuấn, kuang jăt jơng atbồ gah deh kòn, hìu sơnơm càr Dak Lak.

-Broă bơtơl phan sa bơkah ndrờm bal, di pal tàm tơngai geh bun kuơ màng ngan. Bè hơ\, ală phan pal sa mờ kuơ màng tàm tơngai geh bun là phan lơi ơ bác sĩ?

Broă phan sa bơkah tàm tơngai geh bun kuơ màng ngan, tơl niam tus mờ bơta pràn kơl dang să jan cau mè mờ tơl niam pràn bun, dong kờl cau mè deh kòn niam mờ gàr niam să jan kờ` ròng kòn mờ dà toh mè.

Kờ` tơl phan sa bơkah do, den phan sa bơkah cau mè in pal tơl 4 bơta. Lài ngan là đạm, geh tàm poăc, ka, tăp. Dơ\ 2 là [òk, sơdàng. Tàm piang sào neh geh tơl bơta do. Dơ\ 3 là chất béo, dà tơngi, mơya mpồl phan do di mơ. Dơ\ 4 là kuơ màng ngan là khoáng chất, geh tàm biăp, kơnuh, plai chi. Tu\ geh tơl 4 mpồl bơta phan sa do den geh tơl niam broă tơl pràn ală bơta tus mờ bơta pràn kơl dang să jan cau mè mờ kòn se in.

Tàm 4 mpồl phan sa do, pal kah tơmù ală phan bè boh mờ ba` sa uă sơdàng. Mpồl phan sa pal sa uă là biăp, kơnuh, plai chi. Hơ\ là ờ uă bơta tòm bè phan sa bơkah. Broă phan sa bơkah geh tơl den broă tơnguh lơmă să cau mè geh di pal. Broă tơnguh lơmă să cau mè geh là bơta was phan sa neh di pal lah ờ.

-Bơdìh mờ broă bơtơl phan sa bơkah den broă sền gròi mờ kham bun jăt tơngai kung geh kuơ màng ngan. Bơta kuơ bơh broă kham bun jăt tơngai là bè lơi ơ bác sĩ?

Bè bơta kuơ bơh broă kham bun jăt tơngai den geh ờ uă bơta kuơ bè do. Lài ngan là geh sền gròi mờ g^t bơta pràn kơl dang să jan cau mè, dơ\ 2 là broă dờng pràn bun tàm ndul, bơh tu\ hơ\ geh go\ ală bơta ni sơna bơh cau mè mờ bơh kòn se tàm tơngai geh bun kờ` geh ală broă lơh di pal bè broă lơh sơnơm kung bè broă lơh tàm rài kis. Pơn jăt tai là tu\ kham bun geh cau lơh sơnơm pơlam bè broă sào sa phan tơl bơkah, lơh broă di pal mờ cau geh bun kờ` bun geh niam ngan. Dơ\ 3 tai là tu\ kham bun, ală hìu sơnơm geh dong kờl mờ ai ală broă lơh niam ngan tus mờ broă dờng pràn bun dê, bè bơto sồr bè tơngai c^t sơnơm sơndră mờ kòp tàm tơngai geh bun ha là hùc sắt tàm tơngai geh bun. Den hơ\ là ală bơta kuơ bơh broă kham bun jăt tơngai dê.

-Tàm tơngai geh bun den cau geh bun pal lơh jăt ală broă kham mờ tơngai kham bè lơi kờ` tơngai geh bun geh sền gròi tơl?

Jăt kơrnoăt bơh Gah lơh sơnơm dà lơgar sồr, den tàm tơngai geh bun, cau ùr geh bun pal geh kham ờ uă ngan 3 dơ\, mơya di lah bè hơ\ den ờ hềt mùl màl tơl ală broă lơh sơnơm kờ` geh lơh, tài broă tơnguh bơtàu khoa học kỹ thuật dê. Di lah tàm ală hìu sơnơm geh broă lơh niam rơlao den pal geh tơngai kham bun uă rơlao, kuơ màng ngan là tàm 3 nhai sơnrờp geh bun, pal kham nền nòn kờ` g^t bơta pràn să jan cau mè, dơ\ 2 tai là geh ờ uă broă lơh sơnơm gơtùi sền gròi ală kòp tàm 3 nhai sơnrờp, bè hơ\, là geh cồng nha bè bơta pràn kơl dang să jan tàm tơngai geh bun.

Geh ală tơngai mờ he pal lòt kham kờ` geh cau lơh sơnơm bơto sồr. Lài ngan là tu\ gơtìp jơla gơlơh să, pin geh bun den pal lòt kham gờ`. Dơ\ 2 tai là tu\ neh 12 poh den lòt kham mờ geh siêu âm kờ` was khà go\ bun. Bơdìh hơ\ tai, ală cau geh pin geh lơh 1 broă sền mhàm kờ` sền gròi kòp tàm sơnam bun bơh 11 tus 13 poh 6 ngai. Dùl tơngai tai là tu\ geh bun neh 22 poh, di lah hìu sơnơm geh tơl phan siêu âm đa chiều den siêu âm đa chiều tàm tơngai do kờ` sền rùp să jan kòn se. Tơngai do geh sền là geh dờng pràn kòn se dê di lah kờ` geh broă lơh niam wơl di tu\ go\ tàm tơngai do den bơta ờ niam ờ geh uă rơlao. Mờ tus 3 nhai lồi, tàm tơngai geh bun geh 32 poh den lòt kham 1 dơ\ tai. Sơlơ tàm tơngai lồi den tơngai tus kham sơlơ geh uă rơlao. Bơh tu\ geh bun, tus tu\ geh 28 poh, di lah geh bơto bơta niam den 2 poh kham 1 dơ\. Bun geh bơh 36 tus 38 rơlao hờ đang den lòt kham 1 dơ\.

A` kung sồr kah tai, bè broă tơl bơkah phan sa, tàm 3 nhai nggùl là kuơ màng ngan. Di lah lời ờ tơl pràn să jan cau mè tàm 3 nhai nggùl bơh dơ\ geh bun den kòn se deh ờ dờng, mờ rơgai să, mờ kal ke kờ` tơnguh pràn să jan kòn se dê tu\ neh deh. Mờ di lah neh gơtìp jòr rơgai ờ pràn să jan 3 nhai lồi bun den mìng gơtìp rơgai, mờ bơta `hoa să geh di pal den gam gơtùi tơnguh tơnơ\ mờ tu\ neh deh.

-Ưn ngài bác sĩ neh yal ală jơnau tơng^t kuơ màng bè broă sền gàr pràn kơl dang să jan cau ùr geh bun in.