VOV4.K’ho - Mờ jơnau sơnđan  “dùl lơm pat tu\ jơ gloh rlau mờ dùl pơrlơ  tu\ hờm”, ala\ cau lơh sơnơm tàm càr Daklak mờ ala\ cau  geh nùs nhơm neh lơh geh broa\ lơh ''Preng piang tềng  đang kơlik hìu'' kờ` geh dong ala\ cau kòp rbah, cau pròt mhàm khi ờ bòl  glar ir rlau tàm ala\ ngai piam kòp bic hìu sơnơm.

            Neh rlau 1 nhai do,  ngai lơi mò Nguyễn Thị Quốc 65 sơnam, kis tàm xã Ea Ral,  kơnhoàl Ea H’ Leo gam sơm kòp tàm hìu sơnơm Lao mờ Phổi Daklak gam geh phàt sra\ sa piang “Preng piang tềng đang kơlik hìu” kờ` geh dờp sa piang ờ duh pria\ tàm căn tin hìu  sơnơm. Mò Quốc ai git,  mò gơbàn as sồt klờm soh gơ kòl mãn tính, bơh la tài hìu rbah den tàng pria\ sơm kòp neh geh dà lơgar dong kờl jơh, mơya kòp as sồt klờm soh la kòp pal sơm jo\ jòng, khà pria\ tus dơ\  ơm bic tàm hìu sơnơm la rlau ir mờ bơta geh bơh hìu nha\ mò. Tài, mò gơ lơh go\ ram nus rlau mờ ala\ dơ\ sa piang bơh broa\ lơh ‘’Preng piang tềng đang kơlik hìu’’:’’Broa\ lơh preng piang tềng đang kơlik hìu do gơ geh ngan ngồn mờ ala\ hìu  nha\ rbah bè bol a`, kờ` hìu nha\ geh sơm kòp tàm hìu sơnơm jo\ jòng kờ` kis jo\, tơmù bà pria\ jền hìu nha\, hìu nha\ ơn ngài ua\ ngan’’.

            Sra\ “Preng piang tềng đang kơlik hìu” mò Quốc đơs tus ngan la broa\ lơh dong kờl is bơh ala\ y, bác sĩ tàm ala\ hìu sơnơm tàm càr Daklak geh lơh bơh nhai 9 nam 2016. Bác sỹ Phạm Hoà Anh lơh bro tàm Hìu sơnơm  dờng Thiện Hạnh-càr Daklak kung la dùl tàm ala\ cau neh ai sơnơng crơng gơs broa\ lơh ‘’ Preng piang đang kơlik hìu’’ ai git: Gơ geh bơh bơta mùl màl la geh ua\ ngan cau kòp neh sang rê bơh hìu sơnơm gùl gùng  sơm ờ jơh kòp tài kòl yan kal ke, ờ tơl srap bơta tàm broa\ ngui sào sa tàm hìu sơnơm. Den tàng,  bi neh bal mờ ờ ua\ cau bơyô lơh broa\ bal gah lơh sơnơm geh lơh ngan crơng gơs broa\ lơh ‘’Preng piang tềng đang kơlik hìu” kờ` dong kờl cau kòp tàm tu\ kal ke. Kờ` broa\ lơh geh cồng nha ngan ngồn,  bơdĩh mờ geh ta\ ai bơh dùl bơnah pria\ geh, ala\ y, bác sỹ gam bơyai lơh đơs crih blouse kò’’ kờ` hòi jà geh ta\ pơ gồp tus broa\ lơh  ta\ pơ gồp tus broa\ lơh. Bác sỹ Phạm Hoà Anh đơs:“Bol a` bơyai lơh mang đơs crih blouse kò kờ` lơh geh kes pria\ geh tơl cau tus iat đơs crih mờ ta\ pơ gồp bal mờ  bol a`, bol a` dờp geh ua\ pria\. Mang sơnrờp lơh geh tus 91 tơlak pria\ mờ ala\ mang pơnjat tai la geh 2, 3 jơt tơlik pria\, mờ kes pria\ slơ ngai slơ ua\”.

            Pơndrờm mờ broa\ lơh dong kờl kòn bơnus ndai,  ‘’Preng piang tềng đang kơlik hìu” geh bơta krơi is. Tài broa\ dong kờl do mìng geh lơh bal  mờ căn tin tàm hìu sơnơm la cau kòp gơtùi rwah geh biap sa mờ he kờ` gơboh. Ngan la khi geh drơng drờm bè ala\ cau sa piang pal jàu pria\. Bơta do geh dong cau kòp ờ gơ lơh ờ cha, ờ pin dờ` bè rài kis he dê. Lo\ Vũ Thị Thu Sương  cau điều dưỡng Hìu sơnơm dờng càr Daklak ai git:’’Sra\ sa piang do  tu\ geh phàt, cau dờp sra\ ờ git cau lơi neh pà he mờ gơ geh gơ cèng geh cau sa piang pin dờ` rlau bơh piang sa hơ\. Geh dong kờl bơh bơnah piang do den kung drờm bal mờ broa\ gơ mù pria\ ngui tàm tu\ geh mut tàm hìu sơnơm, bơta do geh dong kờl cau kòp kuơ màng ngan’’.

            Bơta niam bơh broa\ lơh pa  bơh broa\ lơh do la  bơh tềng 4 na\ cau tàm mpồl bơh sơnrờp, tus tu\ do broa\  lơh do neh gơ hòi geh tus rlau 40 na\ cau, tu\ rơp lơh broa\, pria\ gam êt den broa\ lơh mìng geh lơh tàm Hìu sơnơm dờng càr Daklak, 1 nhai di 600 dơ\ sa. Tus tu\ do,  broa\ lơh neh geh mut lơh tai tàm hìu sơnơm  Lao-Phổi càr  Daklak tus 600 dơ\ sa dùl nhai mờ kờp pria\ la 30 tơlak pria\. Mờ broa\ lơh “ Dùl lơm pat tu\ jơgloh rlau mờ dùl pơrlơ tu\ hờm”, pah ngai nùs nhơm bơh ala\ cau lơh sơnơm ring bal bơh broa\  lơh “ Preng piang tềng đang kơlik hìu”  gam tus mờ cau kòp rbah mờ cau hìu nha\ khi dê tàm Hìu sơnơm dờng Daklak, hìu sơnơm Lao-Phổi Daklak dong khi tơmù kal ke, iang nùs rlau tàm broa\ piam kòp tàm hìu sơnơm.

                                                Cau cih mờ yal tơnggit K’ Brọp