VOV4.K’ho – Mu\t lơh broă dong kờl ai hìu làng bol kòn cau uă kal ke in càn priă ờ sa priă cồng uă jat Kơrnoat sồ 54 bơh Kuang gơs gơnăp gơnoar atbồ hơđang rlau jơh dà lơgar dê, bơh nam 2012 tus tu\ do, kơnhoàl Dak G’long, càr Dak Nông neh ai càn priă nàng dong kờl làng bol kòn cau bơtàu tơnguh lơh sa. Mơya, jat cồng nha gròi sền pa do bơh Mpồl duh broă ala mat làng bol càr Dak Nông dê, mìng geh rlau 4% khà hìu làng bol kòn cau uă kal ke geh càn priă do. Khà hìu geh càn priă dong kờl ờ sa priă cồng uă kung ờ hềt ngui geh cồng nha sơl tàm broă bơtàu tơnguh lơh sa hìu bơnhă.

Nam 2013, ntum Dak Som, kơnhoàl Dak G’long, càr Dak Nông mìng geh 13 hìu làng bol tàm kờp jơh 286 hìu làng bol kòn cau uă kal ke geh càn priă jat Kơrnoat sồ 54 bơh Kuang gơs gơnăp gơnoar atbồ hơđang rlau jơh dà lơgar dê. Tus nam 2014, ntum Dak Som sền sơ wì dờp tai 22 hìu làng bol kòn cau gơ wèt hìu làng bol uă kal ke mơya ờ geh hìu làng bol lơi geh càn priă jat broă dong kờl do. Bi K’Pá, ơm tàm [òn K’Som, ntum Dak Som là dùl tàm 13 hìu làng bol geh càn priă pà gi\t: Dà lơgar dong kờl priă cồng, mơya priă ai càn dùl e\t ngan, mìng geh 5 tơlak priă lơm den tàng ờ tơl nàng ròng kơnrồ halà rcang lơh broă lơh sa ndai. Priă jền hơ\ mìng tơl nàng blơi dùl e\\t phơng ơn kơphê in lơm. Bi K’ Pá, ơm tàm [òn K’ Som, ntum Dak Som, đơs: “Càn priă mìng gơtùi blơi dùl e\t phan ngui tàm hìu lơm mờ blơi dùl e\t phơng ơn kơphê in”.

Broă mu\t lơh broă dong kờl ai càn priă ờ sa priă cồng uă jat Kơrnoat sồ 54 tàm ntum Quảng Khê, kơnhoàl Dak G’long, kung gơbàn bè do sơl. Tus tu\ do, jơh gùt ntum Quảng Khê mìng geh 52 tàm kờp jơh 310 hìu làng bol kòn cau uă kal ke geh ai càn priă ờ sa priă cồng uă do. Nam 2014 geh 86 hìu làng bol uă kal ke mơya mìng geh 4 hìu geh càn priă do. Ồng K’ Blê, ơm tàm [òn K’Nul, ntum Quảng Khê, kơnhoàl Dak G’long, càr Dak Nông, pà gi\t: Priă càn geh dùl e\t ir den tàng mìng tơl nàng blơi phe sa, hơ\ sồng tus tơngai tơm dồs ờ geh priă nàng tơm anih priă jền dong kờl cau r[ah in. “Ơi, neh jo\ ngan là 5 tơlak, tu\ do pal tơm jơh. Priă hơ\ tu\ do a` lơh a` blơi bơta lơi kung ờ gi\t sơl, blơi phơng kung ờ gi\t, ờ gi\t blơi phan lơi ờ. Tu\ do, blơi phe nàng sa. Dà lơgar ai càn kal ke ngan. Lài do là 5 nam, tu\ do ờ geh priă nàng tơm”.

Jat Cơldu\ lơh broă priă jền Anih priă jền dong kờl cau r[ah kơnhoàl Dak G’long, jơh gùt kơnhoàl geh rlau 1400 hìu kòn cau là hìu r[ah uă ngan kal ke, mơya mìng geh mờr 100 hìu geh càn priă dong kờl priă cồng do. Tàm khà hơ\, neh geh 5 hìu ờ hềt tơm dồs mờ 2 hìu lòt dô ơm tiah ndai ờ gơtùi lùp dồs tai. Ồng Huỳnh Quang Dung kuang atbồ Cơldu\ lơh broă priă jền Anih priă jền dong kờl cau r[ah kơnhoàl Dak G’long, pà gi\t: Jơnau kờ` càn priă bơh làng bol dê den uă mơya priă nàng ai càn ờ geh tơl. Bơh nam 2012 tus tu\ do, kơnhoàl ờ hềt geh ai tai priă jền mờ mìng ai càn tàm sơdar bơnah priă pơgăp rlau 2 tơmàn priă den tàng cồng nha ờ geh uă. Ồng Huỳnh Quang Dung, đơs: “Priă den ờ go\ ai tai, tài bơh 2 tơmàn 192 tơlak bơh tu\ kơrnoat sồ 32 hơ\ sồng bol a` lùp dồs pah nam. Bol a` lùp dồs geh nđờ den bol a` ai càn geh kàr hơ\ lơm. Lồi nam bơh nam 2012 tus tu\ do ờ hềt geh nam lơi lồi nam bol a` gam wơl bơnah priă jền do. Gơtùi đơs tàm bồ nam den ờ ai càn mơya tus lồi nam den pal ai càn jơh. Cau dan càn priă uă ngan, bè tàm nam 2015 den rlau 1 rbô hìu mờ priă den dùl e\t ngan den tàng dilah ai càn jơh 1 rbô hìu hơ\ in den là ờ tơl”.

Dak G’long là kơnhoàl geh khà hìu r[ah tàm tiah làng bol kòn cau jơnhoa ngan rlau jơh tàm càr Dak Nông. Ồng Vũ Văn Hà kuang jat jơng atbồ Anih duh broă làng bol kơnhoàl Dak G’long đơs là: priă ai càn ờ sa priă cồng uă bơh Gơnoar atbồ lơgar dê ai làng bol in càn là kuơmàng màng ngan mờ kờ` ngan. Mơya, priă jền nàng ai càn là dùl e\t ir mờ tơl hìu càn geh dùl e\t ngan priă jền den tàng cồng nha ờ geh uă. “Khà ai càn bè hơ\ là dùl e\t ngan mờ ờ dipal mờ tiah mùl go\ tiah kơh bơnơm Tây Nguyên tàm kơnhoàl Dak G’long. Ngan là tiah làng bol kòn cau gam wèt tus broă bơcri priă tam chi jo\ nam uă ngan là tờm kơphê den khà priă ai càn bè hơ\ là ờ tơl nàng lơh sa wơl, ờ tơl pràn nàng dong kờl tơnguh jơnhoa pràn jak lơh sa”.

Nàng bơsong bơta do, jat Mpồl gròi sền Mpồl duh broă ala mat làng bol càr Dak Nông dê, càr Dak Nông rcang geh broă lơh ngan ngồn tàm broă sồr pal ai priă jền dipal. Mơya, Mpồl đơng lam Đảng, gơnoar atbồ, mpồl cau mờ ală gah lơh broă geh gơrềng tàm tiah do kờ` pal pơn jat tai mblàng yal nàng làng bol kòn cau in tơnguh jơnhoa jơnau gi\t wa\ lơh is, jòi is broă lơh sa niam nàng ngui priă càn geh cồng nha.

Cau mblàng Lơ Mu K’ Yến