VOV4.K’ho – Poh lài, mpồl bơtìan sền gròi ua\ ngan tus broă lơh cribơyai bơh Quốc hội dê bè 2, 3 tơngume gam geh jơnau đơs krơi is bơh Rơndap lơh Adat Lơh broă (tam gơl). Dùl tàm ală broă geh cribơyai duh hồl ngan là broă rề ơnàng tơngume jơnau ring bal tu\ jơ lơh broă bơ tơl ua\ ngan rlau jơh. Ală kuang bàng Quốc hội kung tă pơ gồp jơnau đơs bè ală broă ndai, bè: tơmù tu\ jơ lơh ngan ngồn bơh 48 jơ tàm 1 poh gơmù gam 44 jơ tàm 1 poh, broă rơndap lơh tơnguh sơnam ơm jơh lơh broă mờ tơnguh tai ngai ơm rlô tàm nam. 

Tă pơgồp tàm tơngume tam gơl mờ cau geh tam gơl, ua\ ngan kuang bàng sồr pal rề ơnàng khà tam gơl, cau geh tam gơl gơ wèt mờ mpồl cau lơh broă ờ geh bơta gơ rềng lơh broă, gam geh hòi là anih lơh broă ờ ngan ngồn, tài là mpồl geh khà ua\ tàm mpồl cau lơh broă.

Tă pơgồp tàm jơnau cih bè sơnam jơh lơh broă, ua\ kuang bàng ring bal mờ broă rơndap lơh, kờp bơh nam 2021, sơnam ơm jơh lơh broă bơh cau lơh broă dê tu\ lơh broă bè ờs là tơl 60 sơnam 3 nhai gơ wèt mờ cau klau mờ tơl 55 sơnam 4 nhai gơ wèt mờ cau ùr, tơnơ\ hơ\ pah nam tơnguh tai 3 nhai gơ wèt mờ cau klau, 4 nhai gơ wèt mờ cau ùr. Kuang ala mat Võ Đình Tín, Mpồl kuang bàng Quốc hội càr Dak Nông, kuang ala mat Hoàng Văn Hùng, mpồl càr Thái Nguyên đơs là, broă rơndap lơh do di mờ broă lơh niam wơl ală chính sách bảo hiểm xã hội. Bulah bè hơ\, mờ ală broă lơh khih aniai, ngòt rơngơt tiah geh broă lơh sa ua\ ngan kal ke pal geh sền sơ wì, tam pà mat mùl màl ală gah broă lơh nàng cih broă tơmù sơnam jơh lơh broă gơ wèt mờ cau lơh broă nàng gơ in dipal mờ bơta geh ngan pràn kơldang să jan cau lơh broă mờ ờ tơmù pria\ nhai jơh sơnam lơh broă.

Kuang ala mat Võ Đình Tín, mpồl càr Dak Nông geh jơnau đơs:

“Khà tơnguh sơnam ơm jơh lơh broă pal sền tus ală bơta bè mpồl cau, gah broă lơh mờ pal geh lơh niam rlau. Jat hơ\, pal kơ lôi sơ nơng tus ală mpồl cau là công nhân lơh broă tơn tàm tiah lơh sa broă drơng ala mờ 2, 3 gah broă lơh krơi is bè pơgru mầm non, kấp 1, cau lơh broă tàm gạh niam chài.. Jàu Chính phủ in cih mùl màl jat gùng dà broă lơh sền sơ wì nàng ờ gơguh halà geh broă rơndap lơh gơguh lơyài rlau mờ geh ală broă lơh dong kờl dipal, ờ lơh aniai tus drà kă bro cau lơh broă”.

Gơ wèt mờ jơnau cih tơmù tu\ jơ lơh broă ngan ngồn bơh 48 jơ tàm 1 poh gơmù gam 44 jơ tàm 1 poh, ua\ ngan kuang bàng đơs là, broă tơmù tu\ jơ lơh broă bè ờs gam 44 jơ tàm 1 poh là ờ hềt di mờ bơta geh ngan bơh lơgar Việt Nam dê tu\ do. Kuang ala mat Đoàn Thị Thanh Mai, mpồl càr Hưng Yên mblàng lơh loh bè do:

“Cồng nha lơh broă lơgar Việt Nam dê tu\ do kung gam tàm khà lơyah pơn drờm mờ ală lơgar rềp bal mờ tàm dunia. Dilah tơmù tu\ jơ lơh broă bè ờs, ală mpồl lơh sa kă bro pal rơndap tai tu\ jơ lơh broă halà rơ wah tai cau lơh broă nàng bơ tơl wơl khà gơmù in. Den tàng, pria\ lơh broă mờ ơpah cau lơh broă gơguh ua\. Ală mpồl lơh sa kă bro dilah ờ jai kong mờ bơta kơn jơ\ den pal tơmù broă lơh sa, tam gơl tus ală lơgar ndai geh pria\ ơpah cau lơh broă ờ kas rlau. Bơta do lơh aniai tơn tus drà kă bro cau lơh broă lơgar Việt Nam đơs is mờ gùt rài lơh sa đơs bal. Den tàng, a` ring bal mờ jơnau rơcang cih bơh adat dê bè tu\ jơ lơh broă bè ờs là ờ rlau 8 jơ tàm 1 ngai mờ ờ rlau 48 jơ tàm 1 poh”.

Đơs là, khà ngai ơm rlô chờ tàm lơgar he dê gam dùl êt, ală kuang bàng sồr ơm rlô tai bơh 1 tus 3 ngai tàm nam. Kuang ala mat Triều Tuấn Hải, mpồl càr Lạng Sơn sồr:

“Dan bơ tơl tai mờ ngai hìu bơnhă Việt Nam 28/6 dùl ngai ơm rlô tai là ngai 5/9 là ngai mut nam bơsram pa, ngai gùt làng bol jun kơ nòm dềt tus hìu bơsram, nàng dong cau lơh broă geh tai tu\ tơngai nàng sền gròi kơ nòl gơ wèt mờ hìu bơnhă. Mơkung di mờ jơnau cih gùt làng bol sền gròi tus broă lơh bơto bơsram geh cih tàm Adat bơto bơsram tam gơl”.

Sền go\ jơnau rơcang cih Adat Lơh broă (tam gơl) dơ\ do ơnàng rlau mờ cèng bơta mut gơ rờm bal rlau, mơya kuang ala mat Ma Thị Thúy, mpồl càr Tuyên Quang sồr bơ tơl tai ală jơnau cih bè bơta niam sàu sa bơh công nhân dê tàm anih lơh broă.

Đơs lơh loh tàm dơ\ pơrjum, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh mờ Xã hội, ồng Đào Ngọc Dung pà git: bè sơnam jơh lơh broă gờ`, Bộ Lao động neh sền sơ wì rlau 1 rbô 800 gah broă lơh tàm gah lơh broă kơn jơ\ halà khih aniai, mờ khà mờr rlau 3 tơlak nă cau.

Mờ bơta lơh broă bè hơ\, do là khà cau lơh broă gơ wèt mpồl cau ơm lơh broă gờ` digơlan là 10 nam.

Gơ rềng tus jơnau cih tơmù tu\ jơ lơh broă ngan ngồn bơh 48 jơ tàm 1 poh gơmù gam 44 jơ tàm 1 poh, ồng Đào Ngọc Dung đơs là: Do là broă dờng, gơ rềng tus jơh ală mpồl cau bè cau lơh broă, mpồl lơh sa kă bro, cau ngui cau lơh broă, dà lơgar mờ geh gơ rềng ua\ ngan tus bơtàu tơnguh lơh sa, kes pria\ mờ rài lơh sa, den tàng pal geh kơlôi sơnơng nền nòn mờ ai tơlik tàm tu\ tơngai dipal nàng tơmù tu\ jơ lơh broă ngan ngồn tàm tơngai tus.

Cau mblàng K’Duẩn