VOV4.K’ho – Tơnơ\ tu\ Quốc hội pờ tê ring bal Adat lơh broă (tam gơl), ală kuang bàng sồr ală anih lơh broă geh gơnoar pal rơcang lài yal tus cau lơh broă in bè jơnau cih pa gơ rềng tus gơnoar kuơ tu\ adat do sơn đờm geh ai ngui ngan ngồn. Bơta kuơmàng, là dà lơgar pơn jờng cai ngui cau lơh broă lơh jat jơnau sồr lơh broă 40 jơ gơ wèt tus mờ cau lơh broă.
Dùl tàm ală jơnau cih pa geh bơ tơl tàm Adat lơh broă (tam gơl) geh ală kuang bàng sền gròi là bè ală cau geh ai lơh broă tai bơh rlau 200 jơ tus 300 jơ tàm dùl nam nàng kờ` gàr niam gơnoar kuơ jo\ jòng tus mờ cau lơh broă. Ală kuang bàng đơs là, cau ngui cau lơh broă geh gơnoar sồr tu\ jơ lơh broă jat ngai halà jat poh, mơya pal yal cau lơh broă in git. Tàm hơ\, dà lơgar pơn jờng cau ngui cau lơh broă lơh jat jơnau sồr lơh broă 40 jơ gơ wèt tus mờ cau lơh broă.
Ồng Lê Công Nhường, Mpồl Kuang bàng Quốc hội càr Bình Định sồr tơr gùm mblàng yal nàng Adat lơh broă (tam gơl) geh lơh jat ngan ngồn tàm rài kis:
“Jat a` den nàng kờ` Adat geh lơh jat ngan ngồn tàm rài kis den lài ngan pal mblàng yal Adat mờ dilah ală bơta ờ hềt cih loh làng tàm Adat mờ jàu Chính phủ in den Chính phủ kung mhar tơlik Nghị định, thông tư. Adat lơh broă neh lòt gan 3 dơ\ pơrjum, bơh sơn rờp kờp du\ lài 2 dơ\ pơrjum, tơnơ\ hơ\ là 3 dơ\, kơlôi sơnơng nền nòn ngan. Mơya broă lam lơh jat Nghị định, thông tu kung pal geh sền gròi jơh nùs nàng gàr niam gơnoar kuơ cau lơh broă in kung bè jơnau ring bal đah cau tờm ngui cau lơh broă mờ cau lơh broă”.
Mò Tôn Ngọc Hạnh, mpồl Kuang bàng Quốc hội càr Bình Phước pà git, Adat lơh broă (tam gơl) neh geh ring bal, mơya nàng gơtùi lơh geh bơta ring bal bơh gùt mpồl bơtìan mờ jơh ală mpồl cau geh gơ rềng dê den pal geh broă rơndap lơh ngan ngồn. Hơ\ là broă yal wil tơl tus cau te\ khà, làng bol in bè gùng dà, broă lơh bal bơh Adat lơh broă dê, lơh bè lơi nàng làng bol, cau te\ khà in wă tơl làm jơh ală jơnau yal, ală bơta pa tàm Adat lơh broă. Jat hơ\, ală mpồl lơh sa kă bro, cau lơh broă pal lơh jat jơh nùs ală jơnau cih bơh adat do dê.
Mò Tôn Ngọc Hạnh geh jơnau đơs:
“Quốc hội kung bè ală Kuang bàng Quốc hội ndrờm kơp kờ` lơm, den bơta kuơ cau lơh broă in là bơta geh sền gròi ua\ ngan rlau jơh, mơya tàm bơta geh ngan bơh dà lơgar mờ khà kờp làng bol ngai sơlơ kra, dà lơgar gam pal pơn jat tai bơtàu tơnguh pràn rlau tai den bol he kung gam sồr pal geh broă lơh tàm tơngai do, bè jo\ jòng mờ tơnơ\ do tai. Dilah dà lơgar bơtàu tơnguh rlau tai den bol he gơtùi tam gơl 2, 3 broă lơh niam rlau tai nàng bơcri sền gròi cau lơh broă in niam rlau tai, nàng cau lơh broă in gơtùi git broă do mờ tam pà bal, dùl nùs bal, geh kơ nòl bal mờ dà lơgar nàng tus bal tàm broă do, tài bơta bơtàu tơnguh bơh să tờm tơl nă cau lơh broă dê, bè bơta bơtàu tơnguh bal bơh dà lơgar dê”.
Jơh Adat do là bơta tơnguh ua\ gơnoar lơh nền is bơh cau lơh broă dê, gơnoar broă cribơyai geh gơnoar lơh nền geh sac rơwah broă lơh tu\ sền go\ broă lơh hơ\ dipal, khà pria\ nhai hơ\ dipal. Den tàng, jat Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh mờ Xã hội, ồng Đào Ngọc Dung đơs, do là adat geh tơngume, gơnoar dờng ngan mờ geh gơ rềng jrô ơnàng ngan tus git nđờ jơt tơlak nă cau lơh broă, tàm hơ\ geh bal mờ mpồl cau lơh broă tàm anih ngan ngồn mờ tàm anih ờ ngan ngồn. Kuơmàng, dơ\ do, gơnoar, mpồl cau geh rề ơnàng, ngui tàm khà dipal ai jơh bal mờ anih lơh broă ờ ngan ngồn in.
Ồng Dương Trung Quốc, Mpồl kuang bàng Quốc hội [òn dờng Hà Nội đơs là, Adat do bơh sơn rờp neh lơh jat jơnau kờ`, bơta kơp kờ` bơh cau lơh broă mờ cau tờm ngui cau lơh broă dê, pơgồp bal đềt mềr ngan mờ tơngai tu\ do:
“Jat a` den adar pal ngac ngar, pờ geh ală jơnau ring bal đah cau lơh broă mờ cau ngui cau lơh broă bơh bơta sền gròi mpồl bơtìan dê. Kuơmàng, a` đơs niam broă bol he dờp ală broă lơh công đoàn mờ khi geh bơta nàng tus bal tơn sền gàr gơnoar kuơ bơh cau lơh broă dê. Nàng dong công đoàn gàr sùm nùs nhơm hơ\ den kung ờ [ươn dùl êt lơi”.
Adat lơh broă (tam gơl) geh ring bal là jơnau kuơmàng, geh pơrya dờng màng ngan gơ wèt tus mờ broă bơt bơtàu bơta gơ rềng đah cau lơh broă mờ bơtàu tơnguh mpồl cau lơh broă. Tài bơh tơnơ\ sơnua boh lam, den Adat lơh broă geh gơnoar broă kuơmàng, đơng pơlam jơh bơta pràn bơtàu tơnguh bơh mpồl bơtìan dê, mờ tờm ngan là cau lơh broă. Den tàng, ală anih lơh broă geh gơnoar pal rơcang lài rlau tai bơyai lơh mblàng yal ală jơnau cih pa bơh Adat do dê nàng cau lơh broă gơtùi git loh gơnoar kuơ he dê.
Cau mblàng K’Duẩn
Viết bình luận