VOV4.K’ho - Gơguh mhàm là kòp tài geh uă bơta krơi is bè: kòp nùs, gùng mhàm, kòp tàm dơlam să, kòp ơră tơngoh, kòp leh… Mơya, geh 1 bơta kuơ màng lơh gơl^k geh kòp gơguh mhàm, hơ\ là tài broă sào sa geh uă ir protein, sa uă ir tơngi phan ròng, tàm hơ\ uă ngan là phan sa geh uă cholesterol; ha là cau sào sa ală phan neh geh uă ir, să jan ờ hoan ơwa`, tàp pràn să jan, cau lơmă ir… di gơlan, broă mờng sào sa là bơta tòm lơh gơrềng tus mờ gơguh mhàm, tàm hơ\ uă ngan là cau gơguh mhàm. Tàm jơnau “Pràn kơl dang să jan mờ rài kis” ngai do, geh yal bè broă sào sa kờ` gàr niam gùng mhàm.

Mờ ală cau gơtìp kòp gơguh mhàm, pal kah tàm broă sào sa pah ngai kờ` gàr să jan sùm ring niam. Mùl màl bè:

Ba` sa uă ir đạm (Protein): pal tơmù, ba` sa uă. Gơtùi sa di mơ bè ờs bơh 0,5 tus 1 lạng tàm 1 k^ `jơ\ să jan he, bè di lah cau `jơ\ 50 k^ den sa di pơgăp nggùl lạng poăc tàm ngai. Pal rơwah ală bơta poăc kò gơwèt mờ iar, ka, niam rơlao là ală bơta poăc pơrhê bè poăc rơpu, kơnrồ, sur… ba` sa ală bơta poăc neh tram uă bơta phan bè lạp sườn, xúc xích, dăm bông…ba` sa poăc rơpu, kơnrồ, sur, iar gam dềt tài geh uă nucleoprotein tu\ tơrdih jơh gơs ală bơta phan bè purin, asid uric lơh aniai klờm, leh, nùs, gùng mhàm; klung, klờm ală phan ròng bè rơpu, kơnrồ, sur, iar, ơda kung ba` sa uă tài geh uă nucleoprotein. He gơtùi sa khoah kờ` bơtơl đạm phan tam să jan in.

Ba` sa uă [òk (lipit): Pal tơmù sa phan [òk, tàm hơ\ uă ngan là cau lơmă ir. Ba` sa uă ir 30 lạng lipit tàm 1 ngai. Tàm hơ\, pal sa nggùl là dà tơngi phan tam, nggùl là dà tơngi phan ròng.

Tơmù sa phan lơngồt: sơdàng đơs bal là phan ờ lơh aniai tus mờ cau kòp gơguh mhàm, mơya di lah sa uă den kung lơh gơtìp lơmă ir, ờ niam tus mờ cau gơguh mhàm, den tàng kung pal tơmù.

Tơmù sa boh: sa uă ir boh ha là phan geh te\ boh ờ niam tus mờ cau gơguh mhàm. Cau bè ờs pah ngai sa bơh 5 tus 6 lạng boh, cau gơguh mhàm pal sa tàm khà bơh 3 tus 4 lạng boh pah ngai. Ba` sa phan neh lơh sràt, bè ka sràt, poăc sràt. Cau gơguh mhàm gơtìp kòp bè nùs, as gơprồ ha là gơguh mhàm tài as hờ đang leh ha là ờ niam tàm tơngoh mờ gơguh mhàm tàm cau kơnòm să mờ ờ jòi go\ geh bơta lơi den pal tơmù sa boh.

Bơdìh hơ\ tai, cau gơguh mhàm ba` sa, hùc ală phan lơh pơlam să jan bè ơlăk, kơphe, dà ce, jrào…

Sa uă biăp, kơnuh, plai chi ris: Biăp, kơnuh, plai chi ris bè bùm tây, prìt, bơlhong geh uă kali, geh niam tàm broă tơl^k natri l^k bơdìh să jan. tàm biăp tơlir geh uă vitamin K, mờ vitamin C geh lơh tơnguh khà ion canxi tàm mhàm, sơndră mờ gơkơ\t mhàm, dong kờl sơndră mờ kră kơl dang gùng mhàm. Tàm ală bơta plai chi bè plai kroăc, plai táo… geh uă vitamin P, vitamin C… dong kờl tơmù cholesterol tàm mhàm, tơnguh bơta pràn gùng mhàm sơndră mờ gơl^k mhàm tơngoh. Tàm ală bơta plai chi gam geh uă vitamin E geh lơh tơnguh bơta pràn lơh broă gùng mhàm, tơmù broă tơrgùm bal tiểu cấu, tơmù uă ngan broă kờ` geh oxy să jan dê, den tàng di pal ngan mờ cau kòp gơguh mhàm geh bal bè kòp tàm nùs… Den tàng, pal sa uă biăp geh kuơ tus mờ să jan, tài geh lơh niam mhàm lòt tàm să.

Sa uă phan geh canxi mờ iod: cau lơgar Việt Nam đơs bal ờ geh dờp tơl canxi geh kuơ, ờ tơl canxi kung lơh aniai tus mờ broă gơguh mhàm, den tàng pal ai lài tàm broă rơwah phan sa geh uă canxi bè dà toh (pah ngai hùc di pơgăp 250ml dà toh ha là dà toh khoah nành) geh bơtơl khà canxi ờ tơl ha là rơwah ală bơta biăp bè biăp sơbê, biăp cần tây, bơsềt, mộc nhĩ… kung geh uă canxi. Cau gơguh mhàm kung pal sa uă phan geh bơh dà lềng, tài geh uă iod bè biăp rau câu, sứa, bùi, kati dà lềng kờ` pleh mờ gơtìp kră kơl dang gùng mhàm, sơndră mờ gơguh mhàm.

Pal kah: cau gơguh mhàm pal sền gròi să jan mờ broă lơh jăt broă ngui sơnơm jăt jơnau bơto sồr bơh bác sĩ dê. Mơya, mìng is broă sào sa wèr ơ\t kung là broă kuơ màng, ba` sa uă ir phan bơkah lơh gơtìp jơnkah mơya kung ba` sa ờ uă ir lơh ờ tơl khà, lơh ờ niam tus mờ să jan. pal sa di mơ tơl ală bơta bè đạm, [òk bơh phan ròng mờ phan tam jăt khà di pal. Pal sa uă ka, tơmù sa poăc.

        Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl