VOV4. K’ho - Cau yau geh jơnau “Geh sề, geh so\ go\ kòn bơnus”; do là bơta bơdìh să kờ` he sền go\ mờ g^t bè bơta pràn kơl dang să jan 1 nă kòn bơnus. Tài mờ sề niam geh dong kờl he tơrging mờ tơrdih phan sa niam rơlao; sề niam gam lơh să bồ he hàng niam tai.
Tàm rài kis bơh tơl nă cau geh gơs mờ tơnguh bơtàu 2 tơngai: tơngai lơh gơs sề sò mờ tơngai lơh gơs sề ngan. Sề sò geh 20 nơm, geh bu\t bơh tu\ gam tàm ndul mè, tu\ kòn se neh deh 6 nhai den bu\t sề sò mờ tus 2 sơnam den bu\t jơh sề. Mờ sề ngan den bu\t bơh tu\ kòn dềt neh 6 nhai tus mờ 6 sơnam, den sề ngan hòn ơla mờ ală sề sò. Tus 12 sơnam den sề tơl nă cau mờr bu\t jơh di pơgăp 28 nơm sề, mìng is sề du\t ndơl bu\t tu\ he bơh 18 tus 25 sơnam.
Sền gàr sề sò: sề sò geh bơh ală nhai lồi tàm ndul mè tus tàm tu\ kòn se deh 2, 3 nhai. Den tàng, tàm tơngai gam bun mờ ai kòn pô, cau mè pal kah tus mờ phan sa tơl niam kờ` sề kòn dềt geh hòn niam, pal bơtơl ală phan sa geh uă canxi. Ai kòn dềt kòn kham sề jăt tơngai kờ` sền gròi sề mờ sền gròi bơta pràn kơl dang să jan.
Kờ` sề sò kòn dềt ờ gơtìp tu sa gờ`, ală cau mè ai kòn pô toh mè, ba` tơnjo\ tơngai pô mờ dà toh ndai, ba` ai kòn dềt in sa phan sa geh lơngồt uă. Sền gàr kloh niam bơr sề kòn dềt in mờ broă, ai đềs pùt tềng nao tê mờ tho kloh kòn dềt in tơnơ\ mờ tu\ neh pô mờ sa kờ` geh bơta mờng kòn dềt in tàm broă jroh sề tơnơ\ do. Kòn dềt bơh 2 tus 3 sơnam pal tơmờng jroh sề kòn dềt in.
Gơwèt mờ sề ngan: tơmờng kòn dềt in jroh sề tơnơ\ mờ ală dơ\ sào mờ lài mờ tu\ rê b^c. Pal jroh sề tàm tu\ lài mờ rê b^c mờ àng drim tơnơ\ mờ tu\ guh b^c. Tơnơ\ mờ ală dơ\ sào sa ờ di tu\ pal sơnkroh bơr uă dơ\ kờ` lơh sề mờ lừ` kloh. Pal jroh sề di pal mờ gai jroh sề lơbơn, jroh jơh 2 đah bơdìh mờ dơlam bal mờ hờ đang sề, tàm hơ\ he jroh nền jăt jơng sề mờ lừ`. Ba` jroh pràn ir, tài bè hơ\ lơh siar sề, lơh sồt lừ`. Ba` jroh pơrgan gai jroh sề, tài lơh bè hơ\ [uơn gơtìp siar ală sề, sồt lừ` mờ ờ kloh. Jroh nền nòn tàm ală pòt sề. Ală sề hòn ờ song pal jroh di pal, tài sề ờ song [uơn ngan gơtìp kòl phan sa uă rơlao, lơh tơnguh tu sa sề. tơmù broă ngui ală phan sa lơngồt mờ tơmù sa ală phan ờ di pal, tàm hơ\ uă ngan là phan lơngồt; ba` sa ală phan sa geh uă sơdàng tàm tu\ trồ mang. Mum dà flo, sơnơm jroh sề geh flo lơh tơmù 30% khà tu sa sề.
He mờng mờ broă ai gai co\k sề tơnơ\ mờ tu\ sào. Broă ngui gai co\k sề pal nền nòn kờ` pleh mờ sồt lừ`. bơh 3 tus 4 nhai pal ơla gai jroh sề 1 dơ\. Kham sề 6 nhai 1 dơ\ kờ` go\ tu sa mờ sơm sề di tu\.
Bơdìh mờ broă lơh kloh sề bal mờ lừ` pal kah tus mờ broă lơh kloh mpiăt. Tài mpiăt [ơ\ geh uă vi khuẩn lơh tu sa sề mờ lơh [ô bơr.
Mờ kòn dềt, pal kah tus mờ broă kờ` kơrian bơta mờng ờ niam tus mờ sề, lơh aniai tus pràn kơl dang să jan mờ bơta niam muh măt. Ală bơta mờng ờ niam bè: cum tê, hal mpiăt, ală bơta mờng ờ niam do di lah lơh sùm den gơtìp cruơn ờ niam. Ha là tă nhơm mờ bơr lơh ra` bơr, lơh ờ ndrờm sề mờ [uơn gơtìp ờ niam tàm gùng tă nhơm. Ală bơta mờng dră [ờng, kăp mơn, rơkiăt sề…kung lơh kàng sề gơtìp siar mờ pă.
}au mblàng Ndong Brawl.
Viết bình luận