VOV4.K’ho- Mờ bơta tam gơl trồ tiah ngai sơlơ gơbàn kal ke ngan, broă “kơ̆p kơldìng dà mìu bơh hơđang trồ” nàng lơh sa sươn sre là gơkòl ngan. Den tàng bè hơ̆, broă bơcri priă lơh ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà tàm Tây Nguyên, drơng làng bol in, ngan là làng bol jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau bơtàu tơnguh lơh sa jal mhar mờ kuơmàng ngan, mờ geh Chính phủ jơh nùs sền gròi.

Bơh priă jền dà lơgar dê, tơngai bơh nam 2015- 2020, càr Gia Lai geh bơcri priă lơh 8 nơm bơtơ̆t rbòng dà kuơmàng, mờ kờp jơh priă tă lơh mờr 2 rbô tơmàn đong, drơng tuh dà ai rlau 12 rbô lồ chi tam ală bơta in mờ ai dà ngui sa ai gĭt nđờ jơ̆t rbô hìu bơnhă làng bol tàm tiah rơndăp broă lơh in. Tàm khà 08 nơm bơtơ̆t rbòng dà geh bơcri priă lơh, bàr pe broă lơh bơtơ̆t rbòng dà geh khà priă bơcri dờng, bè: Tơnau dơng dà Tầu Dầu bơh kơnhoàl Đăk Pơ dê mờr 200 tơmàn đong; Tơnau dơng dà Plei Thơ Ga gơwèt kơnhoàl Chư Sê 228 tơmàn đong, Tơnau dơng dà Ia Rtô gơwèt thị xã Ayun Pa 200 tơmàn đong; Bơtơ̆t rbòng dà Pleikeo tàm kơnhoàl Chư Pưh 120 tơmàn đong.

Là dùl càr lơh broă sa sươn sre, dà tuh kơnờm uă tàm dà mìu bơh trồ, den tàng broă geh bơcri priă lơh ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà gơwèt mờ càr Gia Lai geh bơta kuơ dờng màng ngan tàm broă bơsong ală kal ke bè dà drơng tàm broă ngui sa, lơh sa bơh làng bol dê, pơgồp bơnah kuơmàng tàm broă lơh jăt ală jơnau kờñ bơtàu tơnguh lơh sa- mpồl bơtiàn tàm ù tiah càr dê. Ngan den tàng bè hơ̆, tŭ 8 broă lơh bơtơ̆t rbòng dà kuơmàng geh dà lơgar bơcri priă lơh tàm tơngai bơh nam 2015- 2020 geh lơh gơs, ai ngui geh lơh gơlik geh tai ală tŭ tơngai niam nàng lơh broă sa sươn sre càr Gia Lai dê pơn jăt tai bơtàu tơnguh, gàr gơnoar broă kuơmàng tàm broă kơ̆ kơl jăp lơh sa mờ rài kis làng bol tàm ală tiah rơndăp broă lơh dê.               

Tàm càr Dăk Lăk, ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà geh sền gròi bơcri priă lơh, ngan là ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà drơng lơh sa bơh cau jơi bơtiàn kòn cau dùl êt nă cau dê. Hìu bơnhă mò Ma Thị Sinh ơm tàm thôn 9, xã Cư San, kơnhoàl M’Drăk, càr Dăk Lăk là dùl tàm ală hìu bơnhă bơh sơnrờp tàm tiah dơlam tơnau dà hìu măy pờ tơlik ồs đèng Krông Pach thượng ntrờn tus tiah ơm kis pa sồ 1, xã Cư Ea Lang, kơnhoàl Ea Kar, yal: Ală wa tàm xã den sền gròi ngan, dong kờl hìu bơnhă lơh pơđàu hìu, tìm rơkàng hìu, tui tùng yờ phan guh mù sùm. Xã sền gròi bè hơ̆ là niam ngan rao. Hìu añ geh 5 sào sre, 5 sàu mìr, digơlan hìng nao là añ sơnđờm lơh gơ dê.

Ồng Trần Văn Thanh- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Cư Ea Lang, kơnhoàl Ea Kar pà gĭt: ală hìu bơnhă làng bol ntrờn tus tiah ơm kis, xã pà tơl hìu in dùl sào ù ơm, 5 sào sre mờ 5 sào ù mìr, jăt di gùng dà bơh càr dê ai. Broă lơh sa ƀươn ƀoài ngan ai làng bol in tŭ tơnau dơng dà Ea Rớt, dùl bơnah broă tàm rơndăp broă lơh Bơtơ̆t rbòng dà Krông Pach thượng ơm kềng tơn gah tiah ntrờn ơm kis pa, ai dà tuh kơ̆ kơl jăp sùm. Ồng Trần Văn Thanh- Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Cư Ea Lang, đơs: Xã sền gĭt do là kơnòl broă chính trị kuơmàng ngan. Bè broă rơndăp bơh sơnrờp den xã kung neh ai mpồl cau nàng lơh bè lơi tŭ làng bol bơh đah ne tus den sền gàr bè rài kis, bè lơngăp lơngai rơndăp tăp sèng, tơnơ̆ hơ̆ là broă lơh sa.

Ơ làng bol! Ơ gơ̆p bơyô! Tây Nguyên geh sền là tiah geh uă bơta pràn tàm bơtàu tơnguh ală bơta phan lơh geh bơh sươn sre tăc mờ lơgar ndai tờm ngan, geh uă bơta ƀươn tàm broă tam chi sa plai geh priă jền lơh sa uă bơh lơgar he dê. Den tàng bè hơ̆, dùl tàm ală bơta sền gròi uă ngan bơh Chính phủ dê gơwèt mờ Tây Nguyên tàm uă nam do là bơcri priă lơh ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà, ai tơl bơta ƀươn ai kơnhoàl ù tiah do in bơtàu tơnguh. Uă tơmàn đong bơh kes priă dà lơgar mờ kes priă càr dê neh geh pà nàng lơh ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà dờng dềt drơng bơtàu tơnguh kơ̆ kơl jăp bơh Tây Nguyên, drơng làng bol ală jơi bơtiàn bơtàu tơnguh lơh sa. Mờ tàm tơngai tus, bơtơ̆t rbòng dà drơng Tây Nguyên bơtàu tơnguh kung gam geh sền gròi ngan.

Jăt broă rơndăp lơh, kờp jơh priă tă bơcri lơh ală broă lơh bơtơ̆t rbòng dà  tiah Tây Nguyên tơngai nam 2030, pơlam gùng dà tus nam 2050 là pơgăp 103 rbô tơmàn đong. Bơnah priă lơh rơndăp ù tiah geh ai bơh priă kes priă dà lơgar pah nam, priă tă pơgồp bơh mpồl bơtiàn dê, mờ priă tă pơgồp bơh làng bol tiah dờp kuơ dê....Bè broă lơh bơtơ̆t rbòng dà, kơnhoàl ù tiah do geh tơrgùm lơh niam wơl ală bơtơ̆t rbòng dà kuơmàng, bơtơ̆t rbòng dà gơtìp ờdiơng, ờ niam tai...; lơh mờ lơh gơs ală bơtơ̆t rbòng dà dờng, đah ală tiah drơng uă jơnau kờñ. Mơkung kơlôi sơnơng broă lơh ai dà, pơ đì dà bơh ală tơnau dơng dà hìu măy pờ tơlik ồs đèng drơng tàm hiòng dà dờng tiah Tây Nguyên pà dà ai lơh sa sươn sre mờ măy mok jak chài pa in, tiah tam chi tơrgùm bal in; tàm tơrbŏ lơh bal pà dà  đah ală tơnau dơng dà; lơh uă ală tơnau dà, tơnau dềt dơng dà tàm ù kơh; ngui tuh dà jak chài, tềm pềr; pờ ngui ală tơnau dơng dà jăt broă bơto pơlam pờ ngui đah ală tơnau dơng dà... Tiah dềt hiòng dà dờng Sê San mờ tiah rềp bal geh 408 broă lơh bơtơ̆t rbòng dà geh lơh pa mờ lơh niam wơl; Tiah dềt bồ tô hiòng dà dờng Ba mờ gùt dar geh 345 broă lơh bơtơ̆t rbòng dà lơh pa, lơh niam wơl; Tiah dềt bồ tô hiòng dà dờng Đồng Nai mờ gùt dar geh 646 nơm bơtơ̆t rbòng dà; Tiah dềt hiòng dà dờng Srepok mờ gùt dar bal mờ 707 nơm bơtơ̆t rbòng dà.

Cau cih VOV4- Cau mblàng Lơ Mu K’Yến