VOV4.K’ho - Sơ\ à` bơh nđờ rài do neh gơ gơs la dùl phan bơna mờng ngui ngan tàm rài kis mờ lơh broa\ sa bơh cau K’ho tàm Tây Nguyên. Gơ lơh bè hìu nha\ lơi kung geh di 2, 3 nơm sơ\ tàm hìu mờ geh ngui tàm ua\ broa\ krơi is. Tàm hơ\ sơ\ geh ngui tàm dơ\ `ô sa dờng, à` tàm đơs crih tam ya hala ngui nàng lơh phan bơka, geh sơnđan la sơ\ bơnơl. Sơ\ bơnơl la sơ\ geh tà` nền nòn ngan ai go\ bơta chài mờ git niam bơh cau tà` gơ.
Đah ngkời hìu sơmang lơh niam bơne\ bơh mò K’ Ệp kis tàm [òn Duệ, xã Đinh Lạc, kơnhòal Di Linh, càr Lâm Đồng, la hìu mpàn geh lơh anih ơn phan nàng tà` sơ\. Broa\ tà` sơ\ neh dong mò geh pria\ sùm tàm ua\ nam do. Sơ\ mò tà` geh tac jơh cau rềp kung bè cau ngài, bè [òn dờng Hồ Chí Minh, Vũng Tàu… Tu\ do cau kờ` blơi sơ\ niam bè sơ\ bơnơl pal sồr tà` lài jơh mờ nhai hơ\ sồng gơs. Pria\ tac sơ\ bnơl den gơjat bơta sơ\, di bơh 250 rbô tus 600 rbô tàm dùl nơm sơ\. Mò K’ Ệp ai git, bơh sơnrờp mò tà` sơ\ nàng lơh jơh bơta kờ`, bơceh, tơnơ\ hơ\ hơ\ sồng bơtàu tơngguh rhời:
A` sa\ tờm bơsram is tà` sơ\. A` go\ sơ\ neh ờ diơng cau sang, a` tus khòm mờ ràs sền gơ geh tà` bè lơi, hơ\ sồng a` bơsram tà` is tàm ua\ nhai. Tu\ sơnrờp a` tà` mìng la tà` nhơl lơm, tơ lòng tà` lơm, gơs tà` den a` yồng tàm hìu, ala\ cau mut nhơl tàm hìu go\ cau lơi kung đơs la niam mờ kờ` blơi. Bơh hơ\ a` sơnđờm tà` sơ\, tu\ sơnrờp den a` tà` sơ\ bè ờs, tơnơ\ do a` geh tà` bal sơ\ bơnơl. A` tà` sơ\ bơnơl kar lơi den geh cau blơi jơh kar hơ\. Geh tu\ a` ờ thàn tà` gơs nàng geh sơ\ tac. Tu\ do, cau kờ` blơi sơ\ bơnơl den pal hòi điện thoại sồr a` tà` lài, dilah ờ den ờ thàn gơs sơ\ neh tà` mờ ờ tơl sơ\ tac tai.
Broa\ tà` sơ\ bơnơl den pal nền nòn ngan, ker tê ngan bơh tu\ he rwah đơr, gơng tus mờ broa\ tà`. Jat ồng K’ Ten kis tàm [òn Kao Kuil, xã Đinh Lạc, kơnhòal Di Linh, den broa\ tà` dùl nơm sơ\ bơnơl den pal roh ua\ tơngai ngan:
Sơ\ ờs den kờp jơh ala\ ngai he kồs đơr nàng rcang tà` den di 3 ngai la gơs. Sơ\ bơnơl den pal jơh ua\ tơngai rlau, he pal lơh ngan, nền nòn mờ lơh nền nòn bơh tềng rwah đơr, gơng den sơ\ hơ\ sồng kơljap mờ niam. Dùl nơm sơ\ ờs den gơtùi ngui di 2, 3 nam. Mờ sơ\ bơnơl den ngui jo\ nam ngan, mờng geh ngui ai ala\ kòn sau ngui tàm ala\ dơ\ lơh chờ, `ô sa.
Phan nàng tà` gơs sơ\ bơnơl tờm ngan la đơr, rơyah, brài len… Tu\ do kờ` geh đơr, rơyah… nàng rcang tà` sơ\ niam, làng bol pal mut tàm brê ngài, geh tu\ jơh lòt mờ rê kung pal tus dùl tờng lẽ. Đơr, rơyah pal geh lơh ua\ tu\ tơngai bè is ra` (mơya pal pleh is mờ tơngai jà`, niam rlau jơh la pal is tàm mbur tơngai nàg đơr gơ ra` rhời), blah đơr mờ kồs đơr.. Tu\ tà` den mut tà` tơr è sơ\ lài hơ\ sồng tus sa\ sơ\, che sơ\. Tơl bơta lơh drờm pal lơh niam, ngan la bơta bơka sơ\.
Geh 2 bơta tà` sơ\, hơ\ la tà` jat pờ tà` mờ tà` jat lơh bè mat so rhau. Broa\ bơka sơ\ kung mìng la pơrhê mờ jù, geh ai dà trum bơh kơmhò chi hala brài màu, bè ờs geh ngui bơh trum geh is bơh gơng tơrnà` nàng lơh bơta niam bơha bơta kờ` bơka bơh sơ\ bơnơl, lơh geh ala\ phan bơna krơi is niam.
Tu\ do, tàm xã Đinh Lạc, kơnhòal Di Linh, càr Lâm Đồng, geh ua\ ngan cau kòn cau git tà` sơ\, lơh geh [òn tà` sơ\ bơhìan. Bulah bè hơ\, tềng bơta gơ rờm bal mờ bơtàu tơngguh, slơ geh êt ngan cau kơnòm kờ` tà` sơ\. Ồng K’ Jôs kis tàm [òn Duệ, xã Đinh Lạc boh bơr:
Tàm [òn Duệ geh ua\ ngan hìu nha\ gam sùm tà` sơ\ bè sơ\ bơnơl, sơ\ dà…Tài tàm rài kis mờ lơh broa\ sa bơh làng bol kòn cau sùm pal ngui sơ\. A` kơp kờ` gơnoar atbồ [òn lơgar sền gròi geh ala\ broa\ lơh nàng pờ ơdu\ tà` phan mờ đơr gle bơsram ala\ rnàng sơnam, cau lơi chài tà` mờ tà` niam den he jờng. Geh bè hơ\ den hơ\ sồng geh pơnjờng geh cau gam kơnòm.
Ồng Nguyễn Quốc Phương, Phó Chủ tịch UBND xã Đinh Lạc ai git: Nàng sền gàr mờ bơtàu tơngguh bơhìan tà` phan mờ đơr gle bơh cau K’ho, gơnoar atbồ [òn lơgar geh lơh bal mờ Trung tâm pơlam bơto broa\ lơh sùm pờ ala\ ơdu\ tà` phan mờ đơr gle ai cau kờ` geh tu\ bơsram:
Gơnoar atbồ [òn lơgar sùm tu\ lơi kung rcang, kra [òn mờ gah atbồ is [òn, chi bộ mờ ala\ mpồl bơtìan sùm geh tus bal, gơtùi jồm anih bè hìu [òn nàng lơh anih bơto pơlam tà`, bơto ala\ bơta bơh bal hia\ tus bơta chài niam, nàng gơtùi tà` sơ\ ờs kung bè sơ\ bơnơl. Ờ mìng tà` sơ\ mờ gam gơtùi tà` ala\ pơrlơ ơn piang, ala\ lơ i, bài, nir, đồng… den hơ\ la ala\ broa\ mờ he gơtùi ngui geh mờ nàng lời bơka. Tu\ do, cau dê mờng kờ` geh ngui phan bơhìan yau, cau kờ` geh blơi ala\ phan krơi is, niam mờ sùm kờ` rê hờ phan yô yau.
Bal mờ bơta bơtàu tơngguh bơh gah nhơl chờ Lâm Đồng, ờ ua\ [òn lơh broa\ tà` phan mờ đơr, gle, rơyah, tà` ồi, phan kòn cau bơh cau K’ho kơnhòal Di Linh neh mờ gam geh lơh wơl, pơ gòp bal sền gàr mờ bơtàu tơngguh ala\ bơhìan niam chài bơh làng bol tàm rài kis sùm tam gơl.
Cau cih K’ Hạnh, cau blàng K’ Brọp
Viết bình luận