Kòp gơkla\c lu\ tàm leh la dùl bơta kòp gơbàn ua\ ngan, tàm cau neh dờng. Bơta gơ tơngo\ bươn ngan sền go\ bơh kòp gơkla\c lu\ tàm leh la đồm gơlik mhàm, bươn ngan gơtìp sồt mồr tàm gùng đồm, mờ jê tềng ntìng but. Kòp gơkla\c lu\ tàm leh kung gơtùi geh sền go\ bơh cùp X quang nàng git.

-Kòp gơklăc lu\ tàm leh geh uă bơta, tàm hơ\ mờng tìp ngan là gơklăc lu\ canxi, pơn jăt tai là gơklăc lu\ struvit, gơklăc lu\ acid uric, gơklăc lu\ cystin.

Gơklăc lu\ tàm leh gơl^k geh tài bơta duh bơh 1 tàm ală phan gơklài bal tàm dà đồm uă rơlao mờ bè ờs mờ geh khà mờ phan do gơtùi gơklăc kră wơl. Geh uă bơta kờ` sơndră mờ gơklăc lu\ tàm leh, tàm hơ\ geh tam pà wơl broă sào sa, dà hùc phan ngai geh sền là broă lơh geh cồng nha ngan. Kờ` lơh geh bơta do, tơl nă cau pal geh bồ tơngoh kơlôi sơnơng, tài kal ke ngan kờ` kơrian geh ală phan sa gơboh kờ` bè ka rì, poăc roh, kati ro, lạp xưởng, ală bơta phan sràt, pròc sur, pròc kơnrồ, socola…

Hùc uă dà: do là broă sơndră mờ kòp gơklăc lu\ tàm leh geh cồng nha ngan. Tàm kàl duh, trồ tiah duh, să jan he [uơn ngan gơl^k dà kơlhề, dà đồm kơ\t, [uơn ngan gơklăc lu\ den tàng pal hùc uă dà kờ` lơh dà đồm ba` kơ\t. Pah ngai he gơtùi hùc bơh 2 l^t nggùl tus 3 l^t dà ha là sào sa bè lơi geh dà đồm geh rơlao 2 l^t nggùl tàm 1 ngai. Tơmù phan sa geh uă phan oxalat: bè bìer jù, dà ce jù, socola, khoah nà`, khoah phòng, kơnuh cải, carot, plai táo, plai mận, plai lơ-u, prìt sơkò, plai đào, han tây…

Ba` sa hang, sa ờ uă poăc phan ròng: ba` sa hang, să uă poăc. Phan sa geh uă boh mờ uă đạm geh lơh tơmù khà pH tàm dà đồm, lơh gơl^k calcium mờ cystine, lơh gơl^k gơklăc lu\. Bơdìh hơ\ tai, ală phan do gam lơh tơmù gơl^k citrat, do là phan kơrian gơl^k geh gơklăc lu\.

Hùc uă dà plai kroăc, plai ca` ris: 2 bơta dà hùc do geh uă citrat, là phan geh dong kờl sơndră mờ broă gơklăc lu\ tàm să jan.

Sa uă biăp ris: jrao tàm biăp geh dong kờl tơrdih mhar, pleh ờ kòl tàm pròc, tơmù ờ uă ngan broă geh wơl oxalat bơh pròc kờ` lơh gơklăc lu\. Bơdìh hơp\ tai, phan sràt bơh biăp ris geh tơnguh broă tơl^k citrat sơndră mờ gơklăc lu\ tàm leh.

Ba` sa uă phan sa geh purine: tài [uơn gơlăc lu\ bè ka rì, poăc ro, phan sràt, pròc sur, pròc kơnrồ…

Sa uă phan sa geh calcium: dà toh ris geh uă calcium. Pah ngai he gơtùi hùc 3 ly dà toh ris ha là ờ uă phan ndrờm bal geh bơh ală phan bè bơ, phomai, ba` wèr uă ir phan sa geh uă calcium, tài bè hơ\ gơl^k geh ờ ndrờm bal tàm broă ngui calcium, lơh să jan he ngui wơl calcium uă rơlao mờ phan oxalat bơh pròc mờ lơh gơl^k gơklăc lu\ tàm leh. Mơya pal kah, mìng geh calcium geh tàm phan sa hơ\ sồng geh kuơ, sơnơm geh calcium ờ dong kờl geh bơta lơi tàm broă pleh mờ gơklăc lu\ tàm leh.

Kòp gơklăc lu\ tàm leh mờng gơl^k geh wơl. Tu\ neh gơl^k geh tai, broă sơm kòp geh kal ke rơlao. Den tàng, bu\ lah neh gơtìp gơklăc lu\ tàm leh hala ờ hềt gơtìp, he kung pal kah tus phan sa, dà hùc kờ` pleh mờ broă gơtìp gơklăc lu\ tàm leh.

                                                             Cau mblàng Ndong Brawl