VOV4.K’ho - Kòp gơklăc lu\ tàm leh là kòp mờng gơbàn ngan, tàm sơnam cau dờng dê. Bơta gơl^k geh mờng go\ ngan bơh kòp gơklăc lu\ tàm leh là đồm gơl^k mhàm, [uơn gơbàn mồr tàm gùng dà đồm mờ jê tềng we\. Gơklăc lu\ tàm leh kung gơtùi go\ bơh broă chụp X quang kờ` sền. Jơnau “Pràn kơl dang să jan ală cau in” poh do, bol a` geh yal bè broă sơndră mờ kòp gơklăc lu\ tàm leh bơh tàm broă sào sa, hùc dà.

*Kòp gơklăc lu\ tàm leh geh uă bơta, tàm hơ\ mờng tìp ngan là lu\ canxi, pơn jăt tai là lu\ struvit, lu\ acid uric, lu\ cystin.

Gơklăc lu\ tàm leh gơbàn tu\ bơta duh bơh 1 tàm ală bơta dà klài bal tàm dà đồm uă rơlao mờ bè ờs mờ tus tàm khà lơh dà do kơ\t. Geh uă broă sơndră mờ gơklăc lu\ tàm leh, tàm hơ\ broă lơh ring niam sào sa, hùc dà pah ngai geh sền là broă sơndră geh cồng nha ngan. Kờ` lơh geh bơta do, tơl nă cau pal geh bồ tơngoh kơlôi sơnơng nền nòn tài ờ tu\ lơi [uơn kơrian mờ ală pha sa mờ he gơboh kờ` bè ka rì, păc ro, ka ti ro, lạp xưởng, ală bơta phan sa lơh kơ\t, pròc sur, pròc kơnrồ, sokola…

Hùc uă dà: Do là broă sơndră mờ gơklăc lu\ tàm leh geh cồng nha, niam ngan. Kàl duh, trồ tiah duh, să jan he [uơn ngan gơl^k kơlhề, dà đồm kơ\t, [uơn ngan gơbàn gơklăc lu\ den tàng he pal hùc uă dà kờ` dà đồm he ờ kơ\t. Pah ngai he pal hùc bơh 2 l^t nggùl tus 3 l^t dà ha là sào sa, hùc dà bè lơi kờ` geh khà dà đồm geh rơlao 2 l^t nggùl tàm 1 ngai.

Tơmù phan sa, dà hùc geh uă oxalat: Bè bièr jù, dà ce jù, sokola, khoah nà`, khoah phộng, kơnuh cải, cà rốt, plai mận, plai lơ-u, prìt sơkò, plai đào, han tây…

Sa bơsàp, sa ờ uă poăc phan ròng: Ba` sa hang, sa uă poăc phan ròng. Phan sa geh uă boh mờ uă đạm geh lơh tơmù độ pH tàm dà đồm, lơh gơl^k calcium mờ cystine uă, lơh gơbàn gơklăc lu\. Bơdìh hơ\ tai, ală bơta phan do gam lơh tơmù gơl^k dà citrat-do là phan dong kờl kơrian broă lơh gơklăc lu\.

Hùc uă dà plai kroăc, plai ca` ris: Bàr bơta dà hùc do geh uă dà citrat, là phan dong kờl sơndră mờ broă lơh gơklăc lu\ tàm să jan he.

Sa uă biăp ris: jrao bơh biăp geh dong kờl tơrdih phan sa mhar, pleh mờ gơkòl tàm pròc, tơmù uă ngan broă ngui wơl oxalat bơh pròc kờ` lơh gơs lu\. Bơdìh hơ\ tai, dà sràt geh bơh biăp ris geh lơh tơnguh tơl^k dà citrat sơndră wơl mờ broă gơklăc lu\ tàm leh.

Ba` sa uă phan geh purrine: Tài [uơn gơbàn gơklăc lu\ bè ka rì, poăc ro, ală phan kơ\t, pròc kơnrồ, pròc sur…

Sa uă phan sa geh uă calcium: Dà toh ris geh uă calcium. Pah ngai gơtùi hùc 3 ly dà toh ris ha là ờ uă bơta dà ndai ndrờm bal mờ ală phan geh lơh bơh dà toh bè [ơ, phomai… ba` wèr sa uă ir ală phan sa geh calcium tài bè hơ\ lơh gobàn ờ ndrờm bal tàm broă ngui calcium, lơh să jan ngui wơl uă rơlao dà oxalat bơh pròc mờ lơh gơklăc lu\ tàm leh. Mơya pal kah, mìng geh calcium tàm phan sa hơ\ sồng geh kuơ, sơnơm geh calcium ờ dong kờl geh bơta lơi tàm broă pleh mờ broă gơklăc lu\ tàm leh.

Kòp gơklăc lu\ tàm leh mìng gơbàn wơl. Tu\ gơbàn wơl broă sơm kòp kal ke rơlao. Den tàng, bu\ lah neh gơbàn kòp gơklăc lu\ tàm leh lah ờ, he kung pal kah tus mờ phan sa, dà hùc di pal kờ` pleh mờ broă gơklăc lu\ tàm leh.

Cau cih mờ yal tơng^t Ndong Brawl