Tây Nguyên: Gùng lòt niam mơya uă bơta ờ suk rơndeh gơtìp to lu\ (Dơ\ 6, ngai 03-7-2015).
Thứ sáu, 00:00, 03/07/2015

VOV4.K’ho – Tàm ală ngai pa do, Gah gùng lòt mờ pơndiang phan dà lơgar dơ\ dùl dơ\ bơyai lơh ală dơ\ ai rơndeh in lòt gơl gùng Hồ Chí Minh lòt gan 4 càr tàm Tây Nguyên là Kon Tum, Gia Lai, Dak Lak mờ Dak Nông. Jơnau kơp kờ` bơh làng bol tàm tiah do dê bè dùl nơm gùng dờng niam nàng bơtàu tơnguh lơh sa - mpồl bơtìan neh gơ gơs ngan ngồn. Mơya, to lu\ rơndeh nac tàm gơl gùng do pơnjat tai gơlik geh, lơh gơbàn jơnau kơlôi rơcang ờ suk mờ pơhìn tus ờ do ờ dă gùng lòt, màng kis mờ phan bơna bơh làng bol dê:

Gùl mang 28/6, tu\ gam pơndiang 34 nă nac lòt bơh Gia Lai tus [òn dờng Hồ Chí Minh, tus ntum Đức Mạnh, kơnhòal Dak Mil, càr Dak Nông, rơndeh nac geh bàng sồ 81B- 00278 bơh Mpồl lơh sa kă bro pơndiang mờ nhơl chờ Thuận Tiến Gia Lai nisơna gơtìp dùl mpồl geh 7 nă klau pơnu to lu\ di. 3 pang krơh tềng gah rơndeh gơtìp bơcah lề tơn, cau mai\ rơndeh Phan Văn Đòan 44 sơnam gơtìp lu\ sơbang di tềng mat đah ma, digơlan gơtìp lè mat tơn mờ 4 nă nac đì rơndeh gơtìp sồt să.

hinh 1.JPG

Mang lài hơ\, tàm gùng Hồ Chí Minh, gơl lòt gan ntum Đak La, kơnhòal Đak Hà, càr Kon Tum, rơndeh nac geh bàng sồ 35B – 00568 bơh hìu rơndeh Lục Mùa dê gơtìp 3 nă klau pơnu đì rơndeh mai\ lòt jat gùng sơlơu\ wơl to lu\, lơh krơh rơndeh gơtìp bơcah, nac đì rơndeh ngòt ngan. Bi Đỗ Ngọc Lâm, dùl nă cau mai\ rơndeh gùng jòng sùm mai\ rơndeh tàm gùng Hồ Chí Minh tàm trồ mang pà git, to lu\ neh gơs là bơta ngòt ngan bơh cau mai\ rơdeh dê: “ Tu\ mai\ rơndeh lòt gan gơl gùng do den bol a` ngòt ngan. Tus tiah lơi geh uă bol pơnu den he pal mai\ rơle\, kung ờ khin pờ kèng rơndeh bulah bol he lòt di gùng. To lu\ tềng gah rơndeh dê den lơh aniai tus nac. Ngòt ngan rlau jơh là khi tu\ sơlơu\ wơl mờ di cau mai\ rơndeh. Cau mai\ rơndeh mờ gơlơh bè lơi den khà nac đì tàm rơndeh gơtìp ngòt rơngơt rlau.”

Jat ală cau mai\ rơndeh, là cau gơtìp aniai bơh broă lơh ngòt rơngơt do dê, rơndeh khi dê sùm gơtìp to lu\ tàm trồ mang, tàm gơl gùng lòt ờ geh cau, mờ gơtìp to nisơna tai, cau to lu\ sùm tơrgùm gal cau, den tàng cau mai\ rơndeh kung ờ khin đơs lah halà lơh bè lơi. Tàm dơ\ to lu\ rơndeh nac gơlik geh tàm ntum Đak Môn, kơnhòal Đak Glei tàm mang 31/5, khà bol pơnu, kơnòm pa tàu gam tràl sơbil pơhìn cau mai\ rơndeh tai. Bè đah mpồl lơh broă geh gơnoar ală tiah, lòt jòi cau tờm lơh, bulah neh lơh ngan jòi git, ơm kơp, jòi cau tờm mut lơh mơya kung ờ geh cồng nha sơl. Thượng tá Mai Anh Tuấn, kuang jat jơng atbồ cơldu\ cảnh sát gùng lòt Kuang àng càr Kon Tum pà git: “ Ală gơl gùng mờ mpồl lòt sền den jòng, ờ di tu\ lơi oh mi kung gơtùi sền gròi jơh, ală cau tờm mut lơh den tràl sơbil ngan. ~ô ơlak bìer den tàng kung ờ git lơh tờm broă lơh să tờm dê tai. Digơlan gơtìp bơ chồt to lu\. Pơn yơu sùm to lu\ den he gơtùi đal git ală cau geh pin nàng kờp sền, sền gròi, den digơlan gơtùi git go\, mơya broă lơh gơlik geh ni sơna.”

Bơh tu\ jiơ, anih, jơnau đơs bơh cau mai\ rơndeh dê mờ broă lòt sền ai go\, cau tus bal to lu\ rơndeh nac ndrờm là klau pơnua, kơnòm pa tàu, sùm tơrgùm `ô sa trồ mang mờ là ală cau pơgai tàm [òn lơgar. Jơnau lơh broă lơh ngòt rơngơt do ờ geh kơryan di tu\ là tài ờ geh bơta tam klac bal bơh ală hìu rơndeh; tài mpồl lơh broă geh gơnoar, gơnoar atbồ mờ ală mpồl lơh broă tàm [òn lơgar ờ hềt ngan ngồn mut lơh bal dùl bă kà` cê. Ồng Lê Trường Lâm kuang atbồ kuang àng ntum Đak La, kơnhòal Đak Hà, càr Kon Tum pà git: “ Bơh tu\ gơlik geh broă do, khi ờ yal den tàng he ờ git loh, ai dilah cau gơtìp aniai tus yal loh làng nàng bol he in đal git den he gơtùi mut lơh, bơsong di tu\. Pa do, sền [au\ geh đơs là lòt gan Đak La gơtìp to lu\ neh yal mờ kuang àng kơnhòal, mờ ngan ngồn den kuang àng kơnhòal ờ geh dùl jơnau yal tơngit lơi ntum in, den tàng broă bơsong kung kal ke ngan.”

hinh2.JPG

Đơs wơl bè dơ\ to lu\ rơndeh nac tàm kơnhòal Dak Mil, càr Dak Nông gơlik geh tàm mang 28/6, kuang àng neh kup bàn klau Lê Văn Hải 18 sơnam, ơm kis tàm ntum Dak R’la, kơnhòal Dak Mil. Hải yal, tơnơ\ mờ tu\ `ô ơlak tàm dùl anih `ô sa tàm ntum Đức Mạnh, Hải bal mờ 6 nă cau ndai `ô bal tàm jà lòt hờ gùng rơndeh 14, kơp rơndeh nac lòt gan nàng to lu\ gơ in chờ hờp.

Lài mờ hơ\, bồ nhai 6, kuang àng kơnhòal Đak Glei, càr Kon Tum kung neh đal git, kup ing 5 nă cau, ndrờm pa tàu dờng ơm kis tàm [òn Brông Mỹ, ntum Đak Môn, kơnhòal Đak Glei to lu\ lơh bơcah krơh 6 nơm rơndeh nac mờ lơh dùl nă oh dềt gơtìp sồt să. Jat cau chài cah rơ`a Trương Văn Dõan, broă lơh ngòt rơngơt do pal geh lơh glài krà` nàng pơhìn ờ gơtùi mìng lơh glài mờ priă: “ A` klo yal nđờ nă cau to lu\ do ndrờm tàm sơnam pa tàu dờng. Bulah khi là ală cau tàm sơnam pa tàu dờng, mơya geh cơng tàng đơs là khi neh geh broă lơh lơh gơbàn jơnau gơlời wơl uă dơ\, loh làng kung geh tơl bơta nàng lah yă lơh glài kup màng. Jat a` den broă lơh bơh ală cau do mut lơh là ngòt rơngơt ngan tus mờ mpồl bơtiàn, jat a` broă lơh glài pal tam cah ală cau do nàng ai lòt bơto bơtê dùl tơngai.

Bơh ală dơ\ to lu\ rơndeh nac tàm gùng Hồ Chí Minh gơl lòt gan ală càr Tây Nguyên ai go\, kờ` tơn jơh bơta do, mờ ală cau neh gơtìp kup den pal mut ngui broă lơh krà` cê là lah yă lơh glài kup màng nàng pơhìn, mblàng yal. Bal mờ hơ\, anih lơh broă geh gơnoar, gơnoar atbồ, mpồl lơh broă tàm [òn lơgar pal pơgồp bal krà` cê mờ ală hìu nhă geh oh kòn pơgai nàng atbồ, bơto bơtê kờ` tam gơl broă lơh ờ niam. Bal mờ hơ\, să tờm ală cau mai\ rơdeh tu\ mai\ rơndeh lòt tàm gùng kung pal lơh jat adat boh lam mờ chài rơgơi gùng lòt, pleh ală broă lơh [uơn lơh cau ndai gơ jra`, bè pìt gùng, khat bè sơr lèt, pờ kèng rơndeh nggồr nggàc, sòl đèng lơh gơcrà mat cau lòt gùng sơlơu\ wơl.

                                                                       Cau mblàng K’ Duẩn




Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC