Hợp tác xã Biăp nkao-Pâl nđaih n’hanh Druh ndăm ta nkuăl têh Măng Đen, nkuăl Kon Plông, n’gor Kon Tum, geh âk băl mom rnoi Sê Đăng râng pah kan. Jêh âk nău mha bôk năp, A Quả, 18 năm jay ta ƀon Tu Cần, xă Hiếu, lĕ dơi lăp đah nău kan. Ndrel đah rnoh prăk khay đăp mpăn nău rêh an săk nơm n’hanh kơl me bơ̆, A Quả an gĭt nơm hôm e dơi nti dŭt âk tâm nkra njêng lŏ mir hữu cơ n’hanh dŏng công nghệ tâm pah kan:

“Du nar nău kan bah gâp, nău bôk năp lah sŏk điện thoại bah gâp n’hanh pơk app uănh nar kan bah gâp nar nĕ. Ôi ơm nklăp 7 mông mbra ndrel đah yuh nô rƀŭn 30 mnĭt tâm nchră đah ăp nuĭh n’hanh ntơm pah kan tâm nar nĕ. Gâp saơ trong ƀư gay geh ăp ndơ hữu cơ uĕh, kloh, nđĭr”.

A Sỹ nglăp trong tŏ dak hoch êng an tơm tăm

Bah nău râng pah kan ta ăp Hợp tác xã, ntŭk kan nkra njêng tăch rgâl ndrel ăp bôk nău kan, nău nchrăp ƀư jao an khoa học kỹ thuật bah n’gâng kan ƀon lan, nău kan dơi kan, âk nuĭh kan rnoi mpôl đêt ta ăp thôn, ƀon bah n’gor Kon Tum lĕ gĭt kơt dŏng an nkra njêng mât rong. Ta ăp nkuăl, kơt: Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đăk Glei... nuĭh ƀon lan lĕ ươm êng tơm cà phê bri nđik, gĭt yơng ntil sâm rse, ươm grăp sâm Ngọc Linh gay hun hao rnoh neh bah rnăk wâl. Ndăn ăp nar rlu dŭt năm, nô A Sỹ, ta thôn Wa Hra, xă Đăk Ui, nkuăl Đăk Hà nglăp trong ding dak tŏ êng n’hanh ntêm nkrem an mir tơm tăm bah rnăk wâl, nchrăp an ăp khay yan duh phang. Nô A Sỹ an gĭt, yor rwăt êng ndoh ndơ, nglăp jêng rnoh thuk lơn dŭt âk:

“Gâp way hăn kan bu, nglăp trong dak tŏ êng n’hanh ntêm nkrem an nô Hòa. Ƀư mro jêng bên dâl. Nti saơ uĕh, saơ dơh gâp ŭch ƀư an mir tơm bah gâp. Dơi nglăp trong dĭng tŏ êng aơ ri tơm tăm jay gâp mô klach yan wai hôm”.

Ndrel đah râng ăp jrô ntĭm nti nău kan, ăp khay nti jao an khoa hocj kỹ thuật ri nău kan na nê̆ ta ăp Hợp tác xã, ntŭk kan nkra njêng tăch rgâl lah trong đêt ngăn gay ăp nuĭh pah kan rnoi mpôl đêt ta n’gor Kon Tum djôt dơn n’hanh ndơ̆ an khoa học, công nghệ sĭt ƀon. Ntoh lư kơt nău nkra njêng lŏ mirr hưũ cơ bah ăp băl mom nuĭh Sơ Đăng ta nkuăl Kon Plông; ntrong kan mât rong sŭr nâp nâl đah 17 nuĭh râng lah nuĭh Jarai n’hanh nuĭh Thái ta xă Ya Xiêr, nkuăl Sa Thầy; Ntrong kan hun hao dak si ta xă Tê Xăng, Măng Ri, nkuăl Tu Mơ Rông... Nô A Tạo, rnoi Xơ Đăng râng mât uănh nkra njêng ta mir bah Hợp tác xã tơm dak si Tu Mơ Rông an gĭt:

Pah kan nuĭh rnoi mpôl đêt ta mir ươm ntil tơm dak si ta xă Măng cành, nkuăl Kon Plông.

“Du pơh du tơ̆ lĕ rngôch nuĭh Hợp tác xã rƀŭn Oline na nao. Nuĭh kan du hê du ntŭk jêng rƀŭn Online dơh lơn, nơih lơn. Kruanh rmôt mbơh nău kan pơh aơ he ƀư moh ndơ. Ŭch mât nău tâm rgop bah ăp nuĭh tâm rmôt gay tâm pă nău kan ndrel”.

Năm 2022 ta n’gor Kon Tum geh 48 Hợp tác xã dơi ndâk njêng mhe hao rnoh Hợp tác xã ta lam n’gor hao 232 Hợp tác xã. Dôl rhơn tay lah ăp Hợp tác xã aơ geh rnoh rnăk rnoi mpôl đêt lah druh ndăm geh 17%. Ăp nuĭh pah kan aơ lĕ râng dŭt n’hâm tâm nău kan nkra njêng, tăch rgâl bah ăp Hợp tác xã. Bah nău gĭt, kơt dŏng khoa học, công nghệ an nkra njêng lĕ geh nău rgâl tâm trong mĭn, trong ƀư bah nuĭh pah kan rnoi mpôl đêt. Wa Bùi Duy Trung, Groi Kruanh Ủy ban MTTQ Việt Nam n’gor Kon Tum, an gĭt:

“Kônh wa lĕ geh nău rgâl, jêng lah ŭch rklaih ach oắk nơm an mĭn hun hao mô knơm lĕ rngôch tâm ngih dak. Mpeh nău ƀư kônh wa lĕ geh nău mĭn rgâl trong kan, nkra njêng ƀư êng, joi êng an nkra njêng ndoh ndơ. Kônh wa nar lơ âk râng ăp jrô tiăr nti jao an ntrŭt nsôr pah kan lŏ mir bah nĕ kơt dŏng khoa học kỹ thuật an nkra njêng, an mât rong”.

Săk rnglăy bah nău gĭt tât khoa học kỹ thuật, kơt dŏng an pah kan jan sa lĕ kơl nău rêh bah kônh wa rnoi đêt âk ƀon lan ta n’gor Kon Tum dơi rgâl. Ăp nuĭh sâm geh mât rong, tăm tơm dak si, cà phê bri nđik... ta ăp nkuăl nkual rnoi mpôl đêt dŭt jêr jŏt, kơt Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đăk Glei ntoh nar lơ âk. Năm 2022 rnoh rnăk ach o ta ăp nkuăl aơ hŭch bah 8% let lơ, jêng lah âk rlău đah nău rƀŏng hŭch ach o ma n’gor Kon Tum n’gluh an. Đah ăp nău geh săk rnglăy tâm năm 2022, ƀon lan rnoi mpôl đêt ta n’gor Kon Tum nsing nơm tâm năm mhe 2023 đah nău ŭch hun hao rgâl mhe tâm pah kan jan sa ta ntŭk gĭt, kơt dŏng khoa học công nghệ.