Lôch tă âk năm rngot ngăt yor nuh srê Covid-19, năm aơ nuĭh ƀon lan ta Buôn Huk B, xã Cư M’gar, nkuăl Cư M’gar, n’gor Dak Lak ntoh n’gôr nchrăp vơt năm mhe đah âk nău răm rhơn ta nău rêh mhe, nău ŭch rŏng knơm mhe. Y Nguk Niê (Aê Suang)- kruanh ƀon, groi Bí thư chi bộ Buôn Hŭk B, xã Cư M’gar an gĭt.

“Nuĭh Rđe ta buôn hên way nchrăp tết bôk năm bâh khay 11, 12 bâh năm ba năp. Nchrăp phe m’êt gay ma nklâm banh chưng, n’gon ndrănh yăng. Rnôk tât năm mhe rĭ tŏ ndrănh yăng ngêt, bu geh boăch djăt sa djărr, geh sŭr sa sŭr. Ƀon lan ŭch tâm năm mhe ŭch Đảng ngih dak mât kơl âk lơn an ƀon lan hun hao wăng sa rêh jêng, geh tŏng phân poh an tơm tăm, geh trong hăn dơh nơih an ƀon lan hăn nsong, geh trong n’hong dak tŏng ăp gay ma geh nău rêh hơm răm tay lơn”.

Wa H’Rok Êban (65 năm deh) ta buôn Huk B, xã Cư M’Gar, nkuăl Cư M’gar, n’gor Dak Lăk nkoch, kăl e nơh nuĭh Rđe mô geh vơt tết kơt oh nô nuĭh Yuan. Nuĭh Rđe geh du yan ngêt năm sa khay ta dŭt năm. Ndrel đah ăp nău ngêt sa hôm nha geh mât rbăy tâm nău rêh mhe rĭ aƀaơ, nuĭh Rđe lĕ ntơm lăp ndrel tĭng ăp nău way tết Việt bâh nuĭh Yuan. Ăp nar aơ ƀon lan tâm ƀon ntoh n’gôr nchrăp vơt năm mhe tâm nău răm rhơn đŏng.

“Nchrăp an rơh tết, rnăk vâl gâp lĕ geh kuaih ueh ngih jay, kon său hăn ngai ngai dĭt geh ntŭk kloh ueh, ndơ sa kah, ƀon lan dăch ngai lĕ tât rhơn têt ta jay nơm đŏng. Rnăk vâl gâp geh nklâm bánh tết, rvăt năp bánh kẹo gay ma vơt năch tât khâl ta jay. Kăl e nơh Tết mô geh ntoh n’gôr, hôm aƀaơ tết sĭt nău rhơn, ueh răm, ăp ngih ăp jay geh âk nău răm rhơn”.

Zawut

Che Y Yăm- bu ranh ƀon Bu Dak, xã Thuận An, nkuăl Dak Mil, Dak Nông an gĭt, bâh ntơm kăl e, nuĭh Bunong sa tết tĭng yan kăch rek. Ƀon lan kanŭng lah tăm ba ta mir tơm. Lôch kach rek, ƀon lan ƀư sa rhơn ba mhe, tâm ban kơt tết way ơm aƀaơ nĕ đŏng. Yơn lah, tết aƀaơ rĭ hôm nha geh nău kơl bâh ngih dak n’hanh n’gâng kan ta ntŭk, jêng lah ăp rnăk ach o mô lah sâm geh lĕ geh tết ueh răm đăp mpăn da dê. Bu ranh ƀon Y Yăm ngơi.

“Tết kăl e lah rơh sa piăng ba mhe nĕ, ăp nuĭh ăp rnăk lĕ geh nchrăp ndrănh yăng, poăch, lĕ rngôch ăp ndơ sa yor  he nơm tăm ta mir nĕ, rnăk vâl mơh ndơ he tăm mơh ndơ geh rĭ sa ndơ nĕ. ƀư kuăl brah sa ba mhe, brah mir yor geh ba, mbo lôch du năm ŏ r’ah pah kan jan sa, ƀon lan hăn chop khâl ta ăp ngih jay an tât lĕ ăp rnăk tâm ƀon. Aƀaơ yor ƀon lan mô hôm geh tăm ba mir jêng lah sa tết way ơm Việt Nam nsum đŏng. N’gâng kan ta ntŭk hên geh kơl phe, poăch, banh keo, tâm pă ta jay cộng đồng. Lôch nĕ ƀon lan geh nchrăp êng ndơ sa tâm ăp nar tết, hăn chop khâl ăp rnăk vâl kônh wa, an ngăch dăng lăng săk, nchră nău pah kan tâm năm mhe an têh jêng lơn.

(Thị Đoắt)

Che Liêng Hot Ha Brưng lah bu ranh ƀon Đạ Dâng, xã Liên Hà, nkuăl Lâm Hà, n’gor Lâm Đồng. Năm aơ lĕ rlău 80 năm deh, yơn bu ranh ƀon Ha Brưng hôm nha dŭt ngăch ngăr. Ăp tơ̆ tết tât năm mhe sĭt, che way kahgĭt tay tât ăp nău way kăl e bâh nuĭh K’Ho, tâm nĕ rơh kuăl brah ba mhe, ma tĭng wa nĕ lah tết kăl e bâh nuĭh tây nguyên lah nsum, rnoi K’Ho ta Lâm Đồng lah êng. Hôm tết way ơm bâh neh dak việt Nam, tĭng bu ranh ƀon Ha Brưng, dŭt rhơn lah ta măng vơt năm mhe.

“Têt lĕ geh bâh ntơm hôm, way geh ƀư sa ba mhe, rnôk lĕ lôch rek kăch ba ta mir ta lŏ. Lôch rnôk nsĭt ba sĭt prăp ta đăm, ta drŏng, ăp nuĭh rgum ta du ntŭk ndrel rhơn, ngêt sông, yor ba lĕ sĭt ta jay. Nĕ lah nău kuăl brah khlăy ngăn bâh ăp nuĭh tâm ƀon. N’hanh nău khlăy ngăn lơn lah tâm du năm kanŭng geh du tơ̆ dơm. Tết aƀaơ rĭ rhơn ngăn. Bâh kêng măng, ăp nuĭh nhŭp djăr, nhŭp sŭr kik, gŭch, rŭ por, sa por gŭ nsum ndrel tâm ngơi ueh răm ngăn. Lôch nĕ, su ŭnh vơt năm mhe tât ôi dâl. Tâm ƀon ăp năm kơt nĕ da dê lĕ vơt năm mhe lah rngeh măng tât ôi, nhŭp djăr, nhŭp kik sa rhơn năm mhe”.

(Quốc Học –K’Hạnh rblang)

Ntơm lăp năm mhe 2023, gay ma vơt du tết tŏng ăp, hơm răm, đăp mpăn, mô geh nuĭh nklơi tay ba kơi, ăp ntŭk kan ngih dak, n’gâng kan ăp ntŭk ta ăp n’gor Tây Nguyên lĕ ndrel mât kơl tết an nuĭh ƀon lan ach o, vơt du tết hơm răm, đăp mpăn, ueh lăng, đah nău nsrôih mô an du rnăk ji ngot ta rơh tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023.

 H’Bông lah xã ta mpeh luh nar bâh nkuăl Chư Sê, ta rgŏ trong quốc lộ 25 bâh km 09 tât km 24, đah rnoh neh ơm geh lah 15.622,24 ha. Ta aơ geh 7 ƀon, dŭt âk lah nuĭh ƀon lan Jarai. Aơ lah ntŭk tâm rmôt geh nău rêh jêr jŏt ta nkuăl, đah rnoh rnăk ach o âk. Đah nău mĭn, mô an du rnăk ƀon lan yor nău jêr jŏt ma mô geh vơt tết, n’gâng kan ta ntŭk dôl nsrôih nchrăp nău kơl, mât chăm an nuĭh ach o mât đăp mpăn nău dơi vơt năm mhe ueh răm đăp mpăn. Wa Siu Vông- groi kruanh UBND xã H’Bông, nkuăl Chư Sê an gĭt.

“Vơt năm mhe 2023, nuĭh leo kan xã lĕ geh nău ntrŭnh dăn kơl an ăp rnăk ach o ta 6 ƀon hôm nha dŭt jêr jŏt vơt năm mhe gay ma mô an du hê nuĭh mô tŏng sa, lăp ndrel vơt tết hơm răm đah âk rnăk vâl êng geh nău dơi. Mpôl hên rgŏ jă ƀon lan tâm pă phe, dak măm, mì tôm gay ma ăp rnăk jêr jŏt geh nău dơh nơih vơt năm mhe, nsum ti đah ăp nuĭh”.

Y Jek Niê Kdam rblang

Đah nău nsrôih mô an rnăk ƀon lan geh ji ngot ta rơh tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023, gâl ủy Đảng, n’gâng kan n’hanh mpôl kan ăp gâl ta Kon Tum lĕ leo uănh nđôi, nchih săk na nê̆ tât ăp rnăk geh nău rêh jêr jŏt gay ma kơl an ƀon lan sa tết. Gay ma nuĭh ƀon lan geh nsum nău răm rhơn, geh vơt nău ntoh n’gôr răm bâh tết Nguyên đán way ơm, di rơh aơ rlău 500 ƀon mpôl rnoi đê̆ ta n’gor lĕ geh ƀư nar tâm nđur banh chưng nđir. Bâh nar tâm mâp tâm nđur, ăp rnăk ach o, rnăk geh nău rêh jêr jŏt geh pă an du kôp banh chưng gay ma sa tết. Ndrel đah nĕ âk nklâm ndơ lah ndơ ngêt sông, ndơ dŏng khlăy, ndơ kho ao răm lĕ geh ăp ntŭk kan, mpôl kan n’hanh ăp nuĭh kan geh  nuih n’hâm ueh lŏng kơl pă an ƀon lan. nkoch mpeh nău kan mât kơl Tết an nuĭh ƀon lan tâm ƀon, nô A Ngực, Bí thư chi bộ, kruanh thôn Đăk Rô Gia, xã Đăk Trăm, nkuăl Đăk Tô, n’gor Kon Tum an gĭt, ƀon geh 223 rnăk ƀon lan đah rlău 1 rbăn nuĭh n’hanh di đah nău ntĭm đă bâh ntŭk kan ba lơ, mô an geh du rnăk tâm ƀon mô geh tết.

“Nchrăp vơt tết vơt năm mhe, ta ntŭk dŭt mât uănh đah ăp rnăk ach o, rnăk jêr jŏt, Chi bộ thôn tâm rgop đah bu ranh ƀon uănh năl n’hanh nchih săk ăp rnăk jêr jŏt, rnăk ach o ndơ̆ an UBND xã gay ma geh kơl an phe sa, ndơ sông sa, banh kẹo...Thôn geh nău nchrăp ƀư banh chưng pă an 1 hê 1 mblâm. Tâm lĕ rngôch 1 rbăn 150 nuĭh mpôl hên lĕ geh pă tŏng ăp an ƀon lan, mô geh rnăk, nuĭh mô geh tết, ăp nuĭh geh ndơ kơl, tâm mâp tâm ăp nar bôk năm mhe dŭt ueh răm ngăn. Rlău ma nĕ, nkuăl xã hôm nha kơl phe, ndơ ngêt sông, banh keo tât ăp rnăk ƀon lan geh nău jêr jŏt, mô an du hê nuĭh ji ngot, mô geh ndơ sa tâm ăp nar Tết”.

Đah trong kan “lĕ rngôch ăp nuĭh ƀon lan, ƀon lan geh tết da dê” n’gâng kan ăp xã tâm nkuăl Mang Yang, n’gor Gia Lai lĕ rdâk njêng nău nchrăp kan leo ƀư sa tết nsum an ăp ƀon lan rnoi đê̆. Bâh ta năp tết, n’gâng kan lĕ geh ƀư ăp mpôl kan tât ôp khâl, pă ndơ, kơl an prăk gay ma ăp ƀon lan vơt tết nsum ueh răm, đăp mpăn. kêng măng 29 tết, nău kan ngih dak, nău kan ƀon lan bâh năm ơm lĕ ƀư lôch, rlău 300 rnăk ƀon lan ta ƀon kon Brŭng, xã A Yun, nkuăl Mang Yang, n’gor Gia Lai lĕ rgum ta ngih rông bâh ƀon ndrel vơt rhơn năm mhe, vơt năm mhe sĭt, rhơn tết nsum. Đah nău mĭn nđơr rhơn, wa Ƀlêng, 68 năm deh, nuĭh ƀon lan Kon Brŭng an gĭt.

“Tết tât lĕ ƀon lan ta ƀon Kon Brung ndrel ƀư tết nsum. Ndrel đah nău kơl prăk bâh xã, ƀon lan lĕ tâm rgop tay prăk gay ma rvăt sŭr, djăr, ndrănh yăng...Ndrel sa ngêt nsum, njêng nău răm rhơn, gơih nđơr vơt năm mhe, kơl an ƀon lan geh nău nsrôih hun hao wăng sa, rdâk njêng ƀon lan ăp nar lơ ma ueh lơn”.

Hôm ta ƀon Brêp, xã Đăk Djrăng, nkuăl Mang Yang, n’gor Gia Lai, lôch geh kăch rek, lêh cà phê, rek ba, pâk mbo nsĭt bêng drŏng bêng đăm, ƀon lan nchrăp ăp yăng ndrănh ƀô kah, gâm banh, rvăt kho ao mhe, banh, mứt, keo...gay ma ndrel vơt năm mhe. Ndrel đah leo ƀư tết êng bâh ăp rnăk, ăp jay, ƀon Brêp lĕ geh n’gâng kan ta xã Đăk Djrăng kơl prăk, ndơ dŏng gay ma ƀư sa tết nsum, kơl an nuĭh ƀon lan geh mpŏng tât du tết ueh răm, đăp mpăn.  Wa Đinh Gônh, 62 năm deh, nuĭh geh nău knơm tâm ƀon Brêp ngơi.

“Ƀon hên geh ngih dak kơl an ƀon lan sa tết 5 rkeh prăk, ƀư nsum ta ngih văn hóa ntŭk rêh jêng ta kêng măng lơ 1 tết, ndrel đah tŭr chĭng goh gong, njroh mprơ, pâl nđaih nsum. Êng rnăk vâl gâp rĭ lôch du năm pah kan ŏ r’ah, năm lĕ tât sĭt lĕ way geh ƀư vơt năm mhe, geh ndrănh yăng, djărr, ndrel ngêt sông, tâm mâp rnăk vâl, kon său, tâm nkoch mpeh nău pah kan jan sa, rgŏ jă kon său pah kan sâm geh đŏng”.

Dơng.

Ăp nar ba năp, wa K’Mak groi kruanh HĐND n’gor Lâm Đồng ndrel đah mpôl pah kan lĕ tât khâl, rhơn tết n’hanh pă ndơ an Đảng ủy, n’gâng kan n’hanh rnăk vâl dơi kơl ntoh lư, rnăk ach o, rnăk geh nău rêh dŭt jêr jŏt ta nkuăl Đam Rông. Groi kruanh HĐND n’gor Lâm Đồng đă ăp gâl ủy, n’gâng kan ta ntŭk an geh nchrăp ueh nău kan rhơn năm mhe, vơt tết an ƀon lan, an geh mât chăm ueh an ăp rnăk vâl dơi kơl, rnăk geh nău rêh jêr jŏt, rnăk ach o. Wa Ha Câu- kruanh UBND xã Rô Men, nkuăl Đam Rông an gĭt.

“Năm ơm lĕ rlău, năm mhe lĕ tât, ăp ntŭk kan mpôl kan ta ntŭk lĕ tât khâl ăp rnăk vâl ach o jêr jŏt. Pă ndơ tết an ƀon lan, geh phe, banh keo, prăk gay ma rnăk ach o, rnăk jêr jŏt geh nău dơi vơt tết, mô an di rnăk jêr jŏt mô geh ndơ tết. Aơ lah nău kan kơl an dŭt khlăy ma Đảng, ngih dak lĕ ntêm an ƀon lan rnoi đê̆ ta aơ tâm rnôk mhe nơh  tâm ban kơt năm mhe bơi tât”.

(Quốc Học-K’Duẩn dịch)

Mpôl kan Doanh nghiệp n’gor Lâm Đồng mhe ƀư bôk nău kan năm mhe ŭch  rŏng năm 2023, tât khâl n’hanh pă ndơ an rnăk mom ndăm nuĭh pah kan, mom ndăm geh nău rêh jêr jŏt ta n’gor. Ta ăp ntŭk tât, rnâng kan leo kan mpôl rmôt doanh nghiệp lĕ tât ôp khâl n’hanh rhơn tết ăp mpôl đoàn viên, mom ndăm, nkre lah pă an 60 nklâm ndơ (500 rbăn prăk/nklâm) an ăp rnăk mom ndăm nuĭh kan geh nău rêh dŭt jêr jŏt. Nklâm ndơ bol ma geh rnoh khlay mô têh yơn đah nău rŏng bâh mom ndăm rmôt doanh nghiệp, ăp nklâm ndơ khlăy aơ mbra lah nău rgŏ jă, nău n’hao nuih n’hâm đoàn viên, mom ndăm geh nău rêh jêr jŏt hun hao tâm nău rêh jêng. Yuh Nguyễn Ý Nhi-Bí thư Đoàn khối doanh nghiệp n’gor an gĭt, aơ lah nău kan dŭt khlăy mpơl nău mĭn kan lor bâh mom ndăm ndrel nsum ti yor nău rêh jêng, ngăn lah nău kan mât chăm nău rêh an đoàn viên, mom ndăm nuĭh pah kan geh nău rêh jêr jŏt, ntop nsĭt tât du năm mhe hơm răm, âk nău tâm kơl ta rơh tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Liên đoàn lao động n’gor Dak Lak ƀư bôk nău kan “tết rgum nsum- Năm mhe tâm rnglăp” năm 2023 an đoàn viên n’hanh nuĭh pah kan geh nău rêh jêrt jŏt ta nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột. Ta bôk nău kan “tết rgum nsum-Năm mhe tâm rnglăp” năm 2023, Liên đoàn lao động n’gor Dak Lak n’hanh ăp ntŭk kan, doanh nghiệp lĕ pă prăk kơl rdâk ƀư ngih 5 ngih mái ấm công đoàn an 5 đoàn viên geh nău rêh jêr jŏt mpeh ngih gŭ, 467 nklâm ndơ đah rnoh khlăy 500 rbăn prăk/nklâm an đoàn viên, nuĭh pah kan geh nău rêh jêr jŏt n’hanh 33 nklâm ndơ đah rnoh khlăy 1 rkeh prăk/nklâm an đoàn viên, nuĭh pah kan geh nău rêh jêr jŏt geh nău ji hô. Bôk nău kan tết rgum nsu- năm mhe tâm rnghlăp lah nău kan khlay ngăn bâh ntŭk kan công đoàn, ntop âk ndrel đah gâl ủy, n’gâng kan ăp gâl ƀư ueh nău kan mât rnă njrăng ntŭk rêh jêng, mpơl nău mât kơl, rgŏ jă ngăch ndăn gay ma đoàn viên, nuĭh pah kan geh rhơn năm mhe, vơt tết ueh răm, nkre lah, trĕ lam nău mbơh tâm rnglăp, tâm kơl đah nău mĭn “Mô an geh du hê nklơi ba kơi”, tâm ntŭk rêh jêng n’hanh lam ƀon lan.