Đah âk mbâl nău way ơm lịch sử văn hóa, xã Nâm Nung (nkuâl Krông Nô) dơi n'gor Dak Nông ntrŏng lah du ntŭk rlu jâng ta njăr trong pâl nđaih "Nău ndrong bah dak n'hanh ŭnh" mpeh ndru me yôk ŭnh lam ntŭr neh UNESCO Dak Nông. Rnôk pơk trong rƀŏng hăn pâl nđaih nsum mpôl ƀon lan, kônh wa rnoi nuĭh Bu Nong ta ntŭk mbra nkre mât ndray dơi văn hoá way, nkre nsĭt geh wăng sa rgâl geh nău rêh.

Tâm năk ŭnh bah rnăk wâl, ta năp ăp bao ba n'hanh cà phê, wa H’Krông, ta ƀon Yôk Ju, xã Nâm Nung, dôl ƀư ôp jŭr geh ndơ tuch tăm. Ndơ ôp brah lah du yăng ndrănh, du mblâm djăr, du ngan plat play n'hanh bum biăp tâm mir he nơm tăm. Păng nkoch, năm aơ nơh rnăk păng geh 40 bao ba, rlău 2 tấn cà phê rnglăy, nău rêh hơm răm ăp tŏng lơn đŏng. Nău ôp ba lah nău mô dơi lah mô geh tâm văn hoá bah nuĭh Bu Nong, gay dăn an năm mhe tât nău rêh uĕh lăng lơn:

Rhơn geh ba, lôch kăch rek nsĭt ba sĭt tâm jay, wơt huêng ba sĭt, aƀaơ ri hôm geh cà phê đŏng. Nsĭt lĕ kŭk kău tâm jay, wơt huêng ba sĭt, răch dăn an n'hâm suan ngăch dăng lăng soih, gay mô kop ji, năm bah kơi tay wăng sa hao geh lơn, tuch ba geh âk, tăm cà phê nsĭt geh rsuel play...

Ăp nău way ôp brah ba, răch dăn n'hâm suan ngăch dăng tâm rnăk wâl, mô lah nău way chraih ƀon ndrel chĭng gong mpât mprơ khuh n'gôr...,lah ăp rup uĕh văn hoá way ơm uĕh lăng hôm dơi nuĭh Bu Nong ta xã Nâm Nung mât ndray. Nkre kônh wa mât dơi ăp nău kan way ơm kơt cheh tanh bok brai, tanh tôk....Bu tanh Y Nhan, ta ƀon Yôk Ju, xã Nâm Nung, an gĭt:

Nău kan bah gâp lah tanh sah dông, nĭr rang...n'hanh hôm tôp tiăr kŭk kău đŏng. Nău nê gâp ndăn ƀư ôp brah rnôk dơh ru lôch ƀư mir ba, cà phê, gay mât ndray tay nău kan way ơm bah rnăk wâl. Gâp ƀư gay dŏng tâm rnăk wâl nơm dơm, n'hanh nuĭh ôp joi ri gâp tăch.

Rdâk tay ăp rup uĕh tâm văn hóa way ơm rnoi nuĭh, năm mhe aơ nơh, n'gâng kan xã Nâm Nung hŏ ntop kơl nuĭh ƀon lan njuat hun hao pâl nđaih tâm ƀon lan. Wa Y Krêu, groi kruanh ƀon Yôk Ju, an gĭt, kônh wa hŏ njêng dơi ăp rmôt homstay, rmôt ndơ sa, rmôt văn hóa way ơm gay rhŏ an năch. Ăp hợp tác xã cheh tanh, hợp tác xã n'gon ndrănh yăng hŏ ndrel geh âk ndơ tăch luh.

Mpôl hên ƀư homstay pâl nđaih tâm ƀon lan gay mpŏng mât ndray dơi săk tơm văn hóa bah rnoi nuĭh he kơt chĭng gong, ôp brah lah yang, n'hanh trêng nti tay ăp nău kan tanh tôk, cheh tanh bok brai, nkoch n'hơ ndơ sa bah ăp rnoi nuĭh, ndơ geh ƀư tuch tăm tă bah he ƀư luh, ăp ndơ kah khlay ta ntŭk gay rhŏ an năch pâl nđaih, an kônh wa nsĭt geh wăng sa n'hanh nău rêh uĕh lăng lơn".

Xã Nâm Nung (nkuâl Krông Nô, n'gor Dak Nông) lah nkual neh dăng janh N’Trang Lơng dâk lơh Prăng lăp tŭn jot, n'hanh nđơn tay tâm bar rơh tâm lơh rklaih luh rnoi nuĭh, ntŭk geh căn cứ B4 – liên tỉnh IV hŏ dơi dăp gưl ntŭk têl ơm yău kăl e cách mạng gưl neh dak. Ta njăr trong pâl nđaih "Nău ndrong bah dak n'hanh ŭnh" mpeh ndru me yôk ŭnh lam ntŭr neh UNESCO Dak Nông, Ntŭk gŭ nde Nâm Nung lah ntŭk ntĭm nti nău way ơm cách mạng, ntŭk têl ơm yău ntlơi an tay rhŏ dŏng an năch ta njăr trong hăn plơ̆ sĭt tu tơm.

Đah âk tu dak hoch bah yôk bri, ta Nâm Nung geh dŭt âk leng uĕh kơt Leng Kum, Leng Ôông, Leng Gungtao…  Bah meng nê lah bri dak rup uĕh lâng bah jâng yôk ŭnh, mir play ta yôk lŭ mbuh...Tĭng wa H’Thương, Groi Kruanh UBND xã Nâm Nung, ntŭk têl ơm yău cách mạng, ăp bri dak yôk nor uĕh măt uănh đah săk tơm văn hóa way ơm ăp rnoi nuĭh lah ndơ dơh uĕh ta ntŭk gay pơk trong rƀŏng hun hao pâl nđaih. Tâm bah ri aơ, hŏ geh ăp mpôl năch hăn tât Nâm Nung, du đêt ndơ cheh tanh n'hanh ndrănh yăng bah kônh wa hŏ tăch dơi tât ăp ntŭk kiău ma n'hanh năch, lah ăp nău mpơl rhơn bôk năp gay nuĭh ƀon lan ƀư pâl nđaih nsum mpôl lam ƀon lan:

Dŭt dơh đah trong leo pâl  nđaih nsum mpôl lam ƀon lan dja lah ta xã geh dŭt âk nuĭh gĭt blău, mpeh chĭng gong, cheh tanh bok brai, tanh tôk, n'hanh bu  mpât mprơ, nkoch ndrong...n'hanh tĭng gâp ri đah nău tĭng kơn hun hao bah kônh wa ri nklăp mbrơi mbrơi mbra ƀư dơi.

Geh âk mbâl nău way ơm văn hóa, geh dơh uĕh mpeh neh ntu bri dak an geh, đah ăp  kon nuĭh mbleh mblôn rŏng năch, Nâm Nung geh dơh uĕh gay ƀư pâl nđaih. Bol ma kơt nê̆, nkual neh dja dôl dŭt ŭch geh nău ntuh kơl tâm di gay ntơm rdâk, ntĭk n'hao uĕh ăp săk tơm ơm geh, lah du ntŭk tât ngăn ta njăr trong hăn pâl nđaih tât ndru me yôk ŭnh lam ntŭr neh UNESCO Dak Nông./.

VOV Tây Nguyên/Nuĭh rblang: Điểu Thân