Nuh srê têh Covid-19 tâm ăp năm rlău aơ hŏ ƀư pâl nđaih Việt Nam n'hanh lam ntŭr neh lăp tâm rơh dŭt rngơt rngăt. Yơn lah, nău hun hao ngăch ndal bah pâl nđaih tâm dak năm 2022 dơi ntĭt kơt du ntŭk chrat ang. Yơn, lah uănh na nê̆, rnoh âk năch dak bah dih hăn tâm Việt Nam kêng bah dâng dŭt rnoh dâk hao pâl nđaih châu Á lôch bah nuh srê Covid-19. Gay tât rnoh kan dja n'hanh mpŏng tâm năm 2023, pâl nđaih Việt Nam ân tĭng kơn droh rklaih ăp kô̆ yơn kol, mbrơi sŏk tay nău tâm ban, mơ mpŏng hao đăt ndal.  

Năch pâl nđaih Việt dŭt rhơn nđơr n'hanh rong an âk nău khlay đah ăp trong hăn pâl nđaih tâm dak hăn rlong uănh saơ ta mpeh yôk yang, nkual jru ngai, đah âk ntil ndơ geh ƀư pâl nđaih mhe n'hanh âk mpưm mpeh ntŭk rlong uănh saơ. Du hê nuĭh hăn pâl nđaih an gĭt:

"Rnôk hăn tât ta aơ geh dŭt âk nău pâl rlưn kơt wah duk, seng jal nhŭp ka, nhom bok, cheh tanh brai, hăn uănh pâl wăr ƀon lan n'hanh rlong n'gon trău gŭch gâm ăp ndơ sa ƀon tơm ta ntŭk. Gâp dŭt ŭch.

Năch pâl nđaih Việt an hăn lor pâl nđaih tâm dak nơm lôch bah nuh srê Covid-19, nău hăn ngai hôm mpăng đêt, rnoh khlay hao, rnoh đăp mpăn mpeh hun srê mô hŏ dơi mât đăp mpăn. Nău nê rblang ndơ lơh tâm năm 2022, ntŭk pâl nđaih tâm dak khuh n'gôr. Nơm geh prăk hăn pâl tâm di, ntŭk pâl nđaih âk mpưm, rnoh đăp mpăn mpeh nuh srê âk, ntop đah năch hăn pâl nđaih geh gŭ nkrăp lôch ăp nar khay jong an gŭ srang ngai êng, jêng sơch hăn pâl nđaih tâm dak lah trong dŭt tâm di. N'gâng kan pâl nđaih Việt Nam ndơ̆ rnoh tât tâm năm 2022 rhŏ dŏng 65 rkeh tơ̆ năch, lĕ ma 60 rkeh  năch tâm dak n'hanh 5 rkeh năch dak bah dih. Tât aƀaơ, rnoh năch tâm dak hŏ rlău rnoh ndơ̆ luh, đah rlău 101 rkeh tơ̆, hao âk rlău 1,5 tơ̆ rđĭl đah trong nchrăp ndơ̆ luh. Wa Nguyễn Quý Phương – Vụ trưởng Vụ lữ hành – Tổng cục pâl nđaih uănh năl:

"Dŭt âk doanh nghiệp hăn jong nar hôm ăp doanh nghiệp manh gŭ rlu măng an lah đŏng hŏ dŭt lêt rgănh yor hŏ pah kan mbro yor nău ŭch geh hăn bah năch hao âk ngăch. Yor kơt nê̆ gay nkra dơi nkô̆ nău dja, rlău ma nău n'hao săk blău tơm nuĭh kan, mpôl hên hŏ ntrŏng năl ngoăy lah ntoch jong khay âk nuĭh hăn pâl, tâl 2 lah 1 năm he ân n'hao dŭt đêt 2 tơ̆ khay pâl nđaih tâm dak".

Bol ntŭk pâl nđaih tâm dak geh âk săk ntơr n'hanh lah ngoăy tâm ăp dak lor bôk năp tâm nkual Đông Nam Á pơk tay mpông lôch bah nuh srê Covid-19 yơn Việt Nam hôm geh rnoh dâk hao tay n'gâng kan pâl nđaih dŭt đêt rđĭl đah ăp dak tâm nkual. 18,1% lah rnoh dŭt đêt rđĭl đah rnoh dâk hao  tay pâl nđaih tât rnoh 26 tât 31% bah ăp dak kiău ma kơt Thái Lan, Singapore, Malaysia. Rnoh âk năch pâl nđaih dak bah dih tât Việt Nam tâm năm aơ nchroh geh 3,5 rkeh tơ̆, dơn tât rnoh 70% rđĭl đah rnoh ndơ̆ luh dơm. Du đêt ntŭk way tât hăn pâl nđaih bah Việt Nam kơt Trung Quốc hôm mô hŏ pơk mpông đŏng, ntop đah ăp nău kol duh jêr chính trị, hŭch hêng wăng sa lah nkô̆ geh tât năch bah châu Âu tât đêt. Yơn lah, dŭt âk "kô̆ yơn kol khan", njêng ndơ nking kol an năch dak bah dih lah nkô̆ uănh lhơ, jêng tât nău geh dja. Mô đêt năch dak bah dih lăp tâm Việt Nam hŏ ngơi ƀrôk an lah trong kơl visa, đah dŭt âk siƀŭt ƀư, mô kloh rvah ƀư khân păng mâp dŭt âk jêr jŏt. Yuh Sandra, 26 năm deh, nuĭh Thụy Sĩ nkoch: Gâp saơ dŭt jêr jŏt tâm nău joi saơ ăp trang web tơm bah Chính phủ gay dăn upply visa du trong dơh ntơ. Mpeh nkô̆ nău visa rnoh jong nar gŭ dŭt đêt, dŭt jêr gay ntoch jong nar gŭ pâl bah gâp ta Việt Nam yor si ƀŭt dŭt âk mpưm.

Trong an lăp gŭ bah Việt Nam hôm dŭt âk mpêr n'gar nking kol ngăn. Nău dja ƀư rkhoak dŭt âk đah năch dak bah dih hăn tât pâl nđaih. Wa Đào Thị Nga – Kruanh Rmôt kan tăch rgâl khách sạn Little Charm Hanoi Hostel an gĭt:

Nău lor bôk năp, lah nău ôp nsum bah hang rbăn năch tât đah Việt Nam lôch bah Covid mâp dŭt âk jêr jŏt tâm nkô̆ nău khân păng ŭch njong visa gay gŭ jŏ lơn rđĭl đah visa ma khân păng dơi pă an lah 15 nar ri aƀaơ, trong kơl bah ngih dak he lah dơn pă visa lah 15 nar dơm. Lah năch ŭch dăn gŭ tay ri năch ân luh sĭt bah Việt Nam, mpăr hăn tât du dak nê nơh n'hanh plơ̆ tay. Kơt nê dŭt jêr an năch, ƀư an khân păng roh huach tay âk prăk dŏng rsong mpăr, mông nar khân păng hăn rlu rlău, hăn uănh pâl geh tăch gâl jêng khân păng mô rhơn mƀak.

Aƀaơ, Thái Lan hŏ rong an dơm visa pâl nđaih an 65 dak, đah jŏ an gŭ ntơm bah 30 tât 45 nar, mô dơn nê mbra geh jŏ tât 90 nar n'hanh an luh lăp âk tơ̆. Tâm rnôk nê, tât rnôk dja, Việt Nam dơn rong an dơm visa an 24 dak dơm, đah jŏ an manh gŭ lah 15 nar n'hanh luh lăp 1 tơ̆ dơm. Yơn lah, tĭng ăp nuĭh rnâng kan pâl nđaih, ŭch ƀư bah jêr jŏt an pâl nđaih ri rgâl dơh siƀŭt an gŭ lăp lah mô hŏ tŏng. Ân geh uănh nkrum lam lĕ rngôch, lĕ ma  pah kan nkoch trêng, nkoch  n'hơ, rdeng, an gŭ jong nar, rhŏ dŏng tâm ban kơt tơm nuĭh kan đŏng. Gay droh rklaih ăp mpêr n'gar n'hanh mpăng đêt hôm nchiăng khan tâm nkô̆ nău pơk mpông wơt năch, wa Nguyễn Công Hoan – Kruanh Ban nkoch trêng n'hanh rgâl mbrô - Hiệp hội pâl nđaih Việt Nam dăn đă du đêt trong nkra:

"Aƀaơ, lor bôk năp he ân ƀư âk ntil pâl nđaih, rgum tâm ăp ntŭk pâl nđaih way ơm đŏng ma ân pơk hvi tât ăp ntŭk pâl nđaih mhe, lah ăp dak geh jâng wăng sa đăp mpăn, geh nău dơi dŏng ndơ pâl âk. Tâl 2 lah ăp dak dơh sŏng mpeh trong mpăr tât Việt Nam. Ndơ tâl 2 lah nkô̆ nău visa. Yor lah ntrŏng gĭt dơi tơm năch pâl nđaih yơn mô geh trong ntrŭt nsôr ngăch tât ntŭk pâl nđaih nê, ntrŭt nsôr năch pâl nđaih tât Việt Nam ri hôm lah nău săk geh gŭ ta nê dơm.

Tâm năm 2023, Việt Nam n'gluh rnoh tât wơt 10 rkeh năch dak bah dih pâl nđaih. Gay tât rnoh kan dja, he ân tĭng kơn ntlơi jăng ăp trong nking kol nău kan wơt năch pâl nđaih. Nkre, ân geh trong nchrăp kloh rvah bah rdâk njêng ndơ geh ƀư pâl nđaih, nkoch n'hơ tât ăp trong kan rgum lam, lơn lah droh rklaih ăp ntŭk kol khan dŭt têh lah visa. Nău nkra bah ăp jêr jŏt, ndăn ăp trong dơh soih n'hanh hun hao nkre pâl nđaih dak bah dih n'hanh pâl nđaih tâm dak nơm mbra rgop jêng suan ntrôl an nău hun hao, n'hao nău dơi tâm rlong bah n'gâng kan pâl nđaih Việt Nam./.

Trần Huyền Trang/VOV1/Nuĭh rblang: Điểu Thân