Ta nar mâp măt, yuh Nông Thị Diện (35 năm) n’hanh nô Lý Văn Quyết (40 năm), ndrel rnoi nuĭh Nùng, gŭ xă Đliê Ya, n’gor Dak Lak, ut r’u kon bu ur lăi rmŏng rlău 5 khay deh. Yuh Diện nkoch, ur sai bah năm 2017, bôl săk soan ngăch prăl, âk năm nô yuh hôm e kâp kon. Jêh âk rơh hăn ăp nkual ƀon têh săm jêr geh kon mô geh săk rnglăy, khay 10/2022, tăng bôk nău kan IVF mbơh ƀư ta Buôn Ma Thuột, nô yuh hăn trong joi tay nău lap. Du năm bah kơi, mon bu ur uĕh reh jâk rlău 3kg rnôk deh. Yuh Diện rhơn ngơi:

Bar ur sai nsrôih ƀư ta aơ gay dơh oi hăn Sài Gòn an dơh hoach prăk kaih. Khay 10/2022 tât 5/2024 ri ƀư samƀŭt săch phôi; jêh nĕ tât 2/2025 deh oh bê bu ur. Mon ngăch dăng, hun hao nâm ơm. Trong nchrăp bah bar ur sai mbra deh tay du mon rnôk mon dak bôk ntop tay nklăp 2 năm. Phôi bah bar ur sai hôm e mât ta aơ jêng ƀư mon tal 2 mbra tât ta aơ ƀư.

Tâm ban, ur sai nô Trần Duy Từ n’hanh yuh Võ Thị Mỹ Duyên, ta phường Buôn Ma Thuột, ur sai bah năm 2011 yơn rlău 10 năm mô hŏ geh kon n’hanh hăn săm ăp ntŭk. Khay 3/2022, tă bah nău nkoch bâh du hê băl ƀư tâm nău kan y, nô yuh joi tât bôk nău kan IVF ta Buôn Ma Thuột n’hanh lôch uĕh dâl bah rơh bôk năp.

Rơh bôk năp nai dak si sŏk rnăn ƀư phôi, jêh nĕ rơh bah kơi nai dak si sŏk phôi n’hanh rơh bôk năp gâp ntreo dâl. Sŏk huêng, rnôk nglăp phôi oh bê ri dŭt nâm ơm rnôk gâp hăn ƀư nâm ơm, deh mon ngăch prăl, hun hao uĕh.

Bôk nău thụ tinh tâm ống nghiệm (IVF) dơi ƀư ta Việt Nam bah bơi 20 năm bah năp, lĕ kơl âk rbăn kôp ur sai geh kon mbrơi ƀư rgâl nău ŭch ƀư mê̆ bơ̆. Nai dak si Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản n’hanh vô sinh nkual ƀon têh Hồ Chí Minh, uănh lah aơ du njoat hăn khlay bah y học tâm ntil nău ntop kơl deh nse ta Việt Nam.

Ta Tây Nguyên, bôk nău kan lĕ but uănh an bơi 21.000 kôp ur sai, ƀư thụ tinh an 1.128 nuĭh n’hanh nsĭt tay nău răm ƀư mê̆ bơ̆ an bơi 500 kôp. Kỹ thuật săch phôi mô knŭng n’hao rnoh lôch uĕh ma hôm kơl jăng lơi ăp gen mô dăng, gen kop ji. Nai dak si Hồ Mạnh Tường an gĭt:

Ta nkual Tây Nguyên, geh ăp gen geh ji dŭt geh êng n’hanh rnoh ntoh âk lơn nkôp đah âk nkual êng ta lam dak. Lah na nao gay deh êng, ăp gen geh ji aơ mbra ntưp rêng tă bah âk rơh, hôm e nkân n’hanh rêng hvi tâm ntŭk gŭ rêh. Đah trong ƀư IVF, dơi xét nghiệm n’hanh nchroh gen ji tâm ống nghiệm, bah nĕ mât tay gen uĕh, jăng lơi ăp geh mô uĕh. Aơ lah du bôk nău kan geh nkô̆ nău, rgop n’hao uĕh rnoh nuĭh tâm rgŏ năp.

Bah bôk nău kan IVF ta Tây Nguyên, âk kôp ur sai mbrơi geh kon mô hôm ŏk r’ah joi kon ta ăp nkual ƀon têh. Geh âk prăk, nău geh bah Tây Nguyên nar lơ dơi hao, ƀư n’hŭch nău rwê prăk, n’hanh lơ geh ntop tay âk kôp ur sai mbrơi geh kon dơi mâp tât nău ŭch ƀư mê̆ bơ̆ knơm kỹ thuật mhe aơ.