Nuĭh mât nău kan cheh tanh way ơm Xơ Đăng
Thứ bảy, 00:00, 20/09/2025 Nhát Lisa/Nuĭh rblang: Điểu Thân Nhát Lisa/Nuĭh rblang: Điểu Thân
VOV.M'nông- Đăp rnhôn bah meng khâng rui brai, mpang ti sro ngăch, wa Xong ta buôn Kon Wang, xã Tân Tiến, n’gor Dak Lak dôl nar nar cheh tanh jêng ăp blah bok ndrang. Tâm nău rêh mhe aƀaơ, ndơ cheh tanh tă bah păng ƀư dôl tĭng jâng kon său ndơ̆ rnoh khlay, huêng n’hâm bah rnoi nuĭh mpăr ngai.

 

Đăp rnhôn bah meng khâng rui brai, mpang ti sro ngăch, wa Xong ta buôn Kon Wang, xã Tân Tiến, n’gor Dak Lak dôl nar nar cheh tanh jêng ăp blah bok ndrang. Tâm nău rêh mhe aƀaơ, ndơ cheh tanh tă bah păng ƀư dôl tĭng jâng kon său ndơ̆ rnoh khlay, huêng n’hâm bah rnoi nuĭh mpăr ngai.

Jay bah wa Xong, gŭ ta nklang buôn Kon Wang, xã Tân Tiến (Dak Lak), way nteh khâng tanh. Nuĭh bu ur hŏ rlău 60 năm deh nar nar nha hôm đăp dêh bah meng khâng brai đŏng, ti sâr sro ngăch rse brai, tanh jêng ăp blah bok ntơr uĕh rup ndrang. Wa Xong an gĭt:

“Gâp ntơm gĭt cheh tanh lah nơm kơt mê̆ ntĭm nti. Nar nê nơh, nkre nti cheh tanh, gâp nkre hăn ƀư mir gay geh ndơ sa an rnăk wâl. Lôch mê̆ roh, gâp nsrôih  êng dŭt  âk đŏng. Rnôk geh sai, nkre mât kon nkre ƀư mir ba, gâp nha hôm kơt nti cheh tanh êng đŏng, ntơm bah bok n’gut tât mbân ao way ơm. Tât rnôk oh kon druh ndăm, gâp geh âk mông nar gay rgum ƀư, cheh tanh âk bok ao gay dŏng tâm rnăk wâl n’hanh tăch an kônh wa tâm ƀon”.

Ntơm bah khâng rui brai ƀơch rgơm nê, wa Xong mô dơn geh tay tơm wăng sa ma hôm trêng nti tay nău kan cheh tanh an kon său n’hanh kônh wa tâm ƀon gay nthoi tay tu tơm văn hóa rnoi nuĭh đŏng. Aƀaơ, ta xã Tân Tiến (Dak Lak) hŏ jêng du rmôt cheh tanh lah 7 nuĭh, đah âk rnoh năm deh êng êng. Yuh Phân, du hê său bah wa Xong, mpơl nău:

“Bôk năp gâp kơt nti bah mê̆, bah kơi nơh mê̆ roh, gâp kơt nti tay Yơ Xong. Yơ ntĭm an gâp drăng rse brai, n’glăp brai gŭr êr, gay ƀư rup ndrang. Aƀaơ gâp hŏ cheh tanh blău bok bă oh, bok phôi. Yơ̆ dŭt blău tâm breh ndrang, trong brai jĭr nâp, ndrang way ơm di ngăn. Gâp n’hanh oh yuh way ŭch dơi yơ trêng nti tay âk lơn. Lah uĕh yơ Xong hŏ mât ndray nău kan. Mpôl hên rơh kơn bah kơi mbra nđơn tay, mô an geh nău kan roh hêng.”

Bok cheh tanh tă bah rmôt cheh tanh ta xã Tân Tiến ƀư jêng hŏ geh dŭt âk nuĭh ƀon lan ŭch nchăm dăn rvăt. Mhe aơ, du ntŭk cheh tanh ta Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak njuăl tât yơ Xong 7 thùng mbrai len, nchăm đă ƀư ao way ơm nuĭh Xơ Đăng gay pla tăch n’hanh an manh.

Bok cheh tanh Xơ Đăng way geh pe ndrang tơm, nê lah: nđôch, n’glang n’hanh ư̆r. Bok cheh tanh geh mpor n’glang way dŏng tâm ăp rnôk lễ hội, rup ndrang ƀư an ntơr uĕh, rhơn mƀak. Bok cheh tanh geh mpor nđôch lah ntĭt an neh, trôk nar. Rup ndrang ntĭt an nuih n’hâm tâm rnglăp, nău nkrum mât bah ƀon lan. Bok ư̆r njêng nău druh mhe, tâm di đah nsoh hăn pâl ngêt sa têh n’hanh tâm nđŭr văn hóa...

Yuh Phan, du hê nuĭh ta buôn Ea Mao, xã Tân Tiến, nkoch nău rhơn:

“Moh geh nar lễ tâm ƀon, lĕ dĭng nuĭh nkrơ̆ nsoh ndơ way ơm Xơ Đăng. Nsoh saơ n’hao êng săk ngăn. U che nkoch tay, ma aƀaơ hôm geh ăp yơ, ăp nuĭh gĭt blău cheh tanh kơt u Nhân, u ‘Nhoa (wa Xong) mât nău kan đŏng, jêng mpôl hên lơn ma uănh khlay, lơn ma nsoh mbân ao cheh tanh bah he. ndơ cheh tanh dŭt uĕh n’hanh nâp đŏng.”

Đah nău rŏng n’hanh nău đăp dêh, wa Xong hŏ n’hanh dôl mât ndray an nău kan cheh tanh Xơ Đăng way chrat ang mbro. Ntơm bah mpang ti păng n’hanh ăp kon său bu ur Tân Tiến, ăp blah bok săk ntơr tĭng jâng chuat bah kon său tâm nău rêh aƀaơ.

  

 

 

 

 

Nhát Lisa/Nuĭh rblang: Điểu Thân

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC