Trong quan niệm của người Lô Lô, trống đồng là biểu tượng của thần mặt trời. Tiếng trống đồng rền vang như tiếng sấm, tượng trưng cho tiếng của trời, khi vang lên có thể dẫn dắt linh hồn người chết về thế giới linh thiêng hay đi về đoàn tụ với con cháu trong lễ thờ tổ tiên. Vì vậy, ngoài lễ cúng tổ tiên, trống đồng còn được sử dụng trong các nghi thức liên quan đến tang ma.

Trống đồng của bà con Lô Lô ở thôn Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang. Ảnh: Hoàng Minh

Trống đồng linh thiêng của người Lô Lô có hình dáng hoa văn giống như trống đồng Ngọc Lũ của người Việt. Một bộ trống đồng luôn có 2 chiếc. Trống lớn gọi là trống cái. Trống nhỏ gọi là trống đực.

Trong khi thực hiện nghi thức, người ta đem bộ trống treo trước cửa ra vào của nhà chủ. Trống đực bao giờ cũng được treo bên phải, trống cái treo bên trái. Hai mặt trống cách nhau khoảng 30cm cho vừa tầm đánh. Khi chơi thứ nhạc khí này, người chơi dùng tay phải, cầm dùi đánh vào mặt trống; tay trái cầm thanh tre nhỏ gõ vào tang trống cái, để giữ nhịp.

Anh Vàng Dỉ Díc ở thôn Lô Lô Chải chuẩn bị diễn tấu trống đồng. Ảnh: Hoàng Minh

Khi không có lễ hội hay người chết, cặp trống này được chia ra cho 2 gia đình bảo quản theo quy ước của từng dòng họ. 

Cũng bởi tính chất linh thiêng của cặp trống này nên người Lô Lô không bao giờ dám đem trống vào nhà, đồng thời cũng kiêng đánh trống nếu không có sự vụ xảy ra.

Thông thường, bà con cất trống tại nơi bí mật. Do quan niệm này đã ăn sâu vào tiềm thức các thế hệ người Lô Lô, nên bình thường không ai dám táy máy vào cặp trống này. Nếu ai đó ở xa đến hoặc trẻ con vô tình lỡ gõ vào trống thì sẽ bị phạt trả lễ cho làng, để tạ lỗi với thần trống.

Hoàng Minh/VOV4