Thiêng liêng Tết máng nước của người Ca Dong huyện Nam Trà My

Lễ cúng máng nước của đồng bào Ca Dong, Nam Trà My, Quảng Nam được tái hiện tại Làng văn hóa trong Ngày hội trình diễn cây nêu, giao lưu văn hóa, thể thao, du lịch 2023.

Trước ngày diễn ra lễ cúng bến nước, già làng sẽ triệu tập trai tráng trong làng giao nhiệm vụ làm nêu, phát dọn sạch sẽ lối đi vào khu vực dòng suối lấy nước. Họ sẽ kiểm tra lại máng nước, nếu thấy bị hỏng sẽ gia cố, sửa chữa. Thậm chí, bắc máng nước mới.

Lễ vật dâng cúng gồm rượu, con vật hiên sinh. Trong truyền thống, mỗi làng cũng sẽ chuẩn bị hai con gà trống và một con heo để tế lễ.

Trước bến nước thiêng liêng, già làng cúng cáo thần linh về chứng giám, che chở, bảo hộ cho buổi lễ thành công. Đồng thời, cầu mong thần linh ban nguồn nước dồi dào, cho con người khỏe mạnh, mùa màng tốt tươi. Sau ông, bà con dân làng một lòng thành kính hướng về bến nước.

Sau những lời cúng khấn, già làng cắt huyết gà vào bát. Ông dùng 3 chiếc lông gà nhúng vào đó và bôi vào cây nêu, đem ra hòa cùng máng nước. Hành động đó nhằm trừ tà cũng như chứng thực bà con dân làng đã dâng lễ vật cho thần. Trong khi đó, bà vợ ông già làng cầm theo nắm lau đứng bên cạnh.

Trong khi ông già làng hòa huyết con vật hiến sinh vào dòng nước, bà cầm bó lau làm động tác phát mạnh liên hồi phía bến nước, rồi có động tác xua về phía bà con dân làng hàm ý xua đi những điều xấu xa, bệnh tật. Trong quan niệm của đồng bào Ca Dong, cỏ lau có thể xua đuổi tà ma, nên lễ cúng máng nước không thể vắng mặt loại cây này.

Xong xuôi, cỏ lau được đặt trên máng nước. Già làng đang thực hiện nghi thức trừ tà cho buôn làng, cho dòng nước

Lễ tế xong xuôi, bà con dân làng sẽ xuống máng nước hứng những giọt nước mát lành có huyết gà hòa vào ấy, đem về làng, nhóm bếp, nấu cơm. Bà vợ ông chủ làng sẽ xuống hứng nước đầu tiên.

Tiếp đến là những người phụ nữ Ca Dong trong làng xuống hứng nước. Các thanh niên trong làng sẽ đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về làng. Khi cúng xong, người dân trong làng phải hứa với thần linh luôn sống thẳng thắn, trung thực, không được làm chuyện xấu. Nếu vi phạm lệ làng sẽ bị phạt nộp heo, gà… Tết máng nước vì thế trở thành một trong những phong tục giúp bà con Ca Dong đoàn kết, hòa thuận, luôn hướng đến những điều tốt đẹp.

Sau khi thực hiện xong các nghi lễ cúng máng nước, cả làng sẽ mở hội ăn mừng nguồn nước mới. Tất cả các hộ dân trong làng đều nấu rượu cần, cơm lam để đãi khách. Nhà này sẽ đến thăm nhà khác, nóc này đến thăm nóc khác để cùng uống rượu cần, ăn thịt và chúc phúc cho nhau

Nhiều nóc còn tưng bừng tổ chức đánh cồng chiêng, hát dân ca suốt thời gian diễn ra phần hội để tăng thêm không khí rộn ràng của Tết máng nước.

Tết máng nước là truyền thống tốt đẹp của người đồng bào Ca Dong ở Nam Trà My. Thông qua đó, nguồn nước của bà con luôn được bảo vệ, giữ gìn.

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

“Quả còn” mang ước vọng năm mới của người Tày

Vui lễ Hết chá của người Thái Trắng

Bộ trang phục truyền thống tôn lên vẻ đẹp của phụ nữ Pà Thẻn

Cách giữ gìn trang phục truyền thống của người Dao Lô Gang ở Ba Chẽ

Vui lễ hội Then Kin pang của người Thái Đen tỉnh Lai Châu

Bánh “coóc mò” trong lễ thôi nôi của người Tày, Nùng

Video

Truyền thông dân tộc - một trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển của Đài TNVN

Âm nhạc dân tộc