Anh Minh Thanh Thảo, ở làng Suối Mây, thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định kể, trước Tết cả tháng trời, các gia đình trong làng đã họp, bàn chuyện mổ bò chuẩn bị Tết:

"Nếu như ở người Việt, trước ngày Tết, họ háo hức chuẩn bị, đặc biệt là nồi bánh chưng đêm 30 Tết, thì người Chăm cũng thế. Không phải bánh chưng mà là bánh tét. Và họ chuẩn bị các món ăn truyền thống để đãi khách".

Dịp lễ tết, gia đình nào mổ được bò thì đó là gia đình giàu có, cái tết đó là cái tết lớn. Gia đình nào nghèo khó cũng cố có được con gà để cúng thần linh. Những món ăn truyền thống của người Chăm H’roi ngày Tết là món ruột bò nấu với đọt chuối non, canh hoa đu đủ, canh lá xanh:

"Thứ nhất là họ sẽ nấu dé bò, nấu với cây chuối non. Món thứ hai là canh lá xanh, người ta xào hoặc nấu mỗi mì, hoặc thêm chút gạo. Nếu gia đình nào có điều kiện thì có thể chế biến món bò nướng. Đó là những món ăn truyền thống ngày xưa. Còn bây giờ thì bà con có rất nhiều món, họ ăn gần như người Việt" – anh Thảo nói.

Với người Chăm H'roi, gia đình nào mổ được bò trong dịp Tết thì được coi là giàu có.     

Ảnh minh họa: Công Bắc

Món truyền thống bò nấu với thân chuối được chế biến như sau: bắt lấy phần ruột non của bò, để nguyên không rửa sạch bên trong, xắt khúc. Thân cây chuối non bào nhỏ. Cho hai thức vào nồi ninh nhừ. Món ăn có vị hơi nhân nhẫn đắng ở đầu lưỡi và vị ngọt. Món ăn này còn được phục vụ trong đám cưới. Món dé đắng của người Chăm H’roi nay còn lan đến miền trung du và đồng bằng, vào thực đơn những quán hàng.  

Còn món đu đủ non, bà con chọn hoa đu đủ đực. Người nào cầu kỳ thì xào với mỡ. Trước khi xào, phải luộc qua để xả bớt vị đắng.

Đối với người Chăm H’roi, con bò là một tài sản quý, gần gũi thân quen. Ngày Tết, mấy gia đình sẵn sàng chung nhau để mổ bò ăn Tết, mời khách. Nhà nào không có điều kiện cũng được chia cho một khoanh thịt nhỏ.

"Món đầu tiên họ nghĩ đến là bò, cái họ có, sau đó mới là heo. Nếu như ngày xưa, một gia đình mà không có thịt bò thì đó là cái Tết của người nghèo. Đơn giản thôi, với cuộc sống cộng cư và tinh thần đoàn kết, mỗi làng có một gia đình mổ con bò, chia mỗi gia đình một xâu nhỏ để gia đình nào cũng có cái tết. Đó là truyền thống rất hay của bà con" – anh Thảo giải thích.

Ngày nay, việc mua bán dễ dàng. Thay vì chung nhau mổ bò, các gia đình Chăm H‘roi có thể ra chợ mua 1, 2 kg thịt bò về ăn tết. Đối với người Chăm H’roi, đi ăn cưới mà chưa ăn miếng thịt bò thì chưa thể về, ngày Tết mà thiếu thịt bò thì thiếu đi hương vị Tết.

Thanh Nga/VOV4