Lễ hội Tú Tỉ đầu năm của dân tộc Giáy

Thứ năm, 00:00, 02/03/2017

VOV4.VN - Ngày 2/2 âm lịch hàng năm, đồng bào Giáy ở xã San Thàng, thành phố Lai Châu, lại tưng bừng lễ hội Tú Tỉ đầu năm, cầu một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà ấm no hạnh phúc.

Hơn 7 giờ sáng, sân nhà văn hóa bản San Thàng 1, nơi diễn ra phần hội đã ồn ào, náo nhiệt.

Lễ hội Tú Tỉ của dân tộc Giáy đã được duy trì từ nhiều đời nay, như một nét văn hóa không thể thiếu những ngày đầu năm. Trước đây, chỉ có thầy mo và một số hộ tiêu biểu trong xã mới được tham gia lễ cúng Tú Tỉ. Ngày nay, nghi lễ đã được gắn thêm phần hội, với các trò chơi dân gian truyền thống.

Chị Lò Thị Léo, ở bản San Thàng 1, cho biết: Mỗi khi Lễ hội được tổ chức, chẳng ai bảo ai, bà con tự giác quét dọn nhà cửa, vườn tược, đường làng ngõ bản. Bà con đều mong những năm tiếp theo xã sẽ tiếp tục đứng ra tổ chức để tiếp tục lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Nơi lễ chính Tú Tỉ là gốc cây to đầu bản, được bao bọc bởi hàng rào đá quen thuộc. Cánh đàn ông có mặt từ sớm để chuẩn bị lễ vật là gà, lợn để cúng thần linh. Tú Tỉ nghĩa là thổ địa, là thần cai quản vùng đất bản mường. Với quan niệm “đất có thổ công, sông có hà bá”, từ nhiều năm nay người dân sinh sống ở vùng đất này đã duy trì phong tục thờ cúng thổ công.

Nơi tổ chức cúng chính được kiêng kỵ nghiêm ngặt, chỉ dành cho đàn ông khỏe mạnh, sạch sẽ, mặc áo màu đen. Sau khi thầy mo cúng lần thứ nhất để mời vị thần cai quản vùng đất về, bà con cùng nhau mổ lợn và gà tại chỗ, luộc chín, rồi cúng lần hai. Nghi lễ kết thúc bằng bữa cơm tập thể tại chỗ, thắt chặt tình làng nghĩa xóm.

Ông Đào Mạnh Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã San Thàng, cho biết: "Lễ hội Tú Tỉ là bà con cầu cho một năm mới mưa thuận gió hòa, cho sức khỏe, gia đình hạnh phúc. Ngoài phần lễ ra thì năm nay các chương trình văn nghệ và các môn thể thao được tổ chức đi sâu vào nét văn hóa truyền thống dân tộc Giáy, như là ném còn, đẩy gậy, chơi tó má lẹ hay là giã bánh dày, cắt phở, những ngành nghề thường xuyên hoạt động trong đời sống sinh hoạt của bà con".

Lễ hội Tú Tỉ đã trở thành ngày hội của đồng bào các dân tộc ở xã San Thàng đầu năm.

Một số hình ảnh lễ hội:

Phần lễ chính diễn ra ở bản San Thàng I (hay còn gọi là Phố đá) bởi hàng rào được bà con xếp hoàn toàn bằng đá cuội lấy từ suối

Nơi tổ chức cúng Tú Tỉ là gốc cây thiêng đầu bản được bao quanh bởi hàng rào đá trang nghiêm

Cánh đàn ông có mặt từ sớm để chuẩn bị lễ vật để cúng thần linh

Theo người dân nơi đây, Tú Tỉ nghĩa là thổ địa, là thần cai quản vùng đất bản mường mình

Sau khi thầy mo cúng lần thứ nhất để mời vị thần cai quản vùng đất về, bà con cùng nhau mổ lợn và gà tại chỗ, luộc chín và cúng lần hai

Thầy mo cúng mời vị thần cai quản vùng đất về nhận lễ vật và để cầu mong cho mùa màng tươi tốt, dân bản mạnh khỏe, vật nuôi sinh sôi nảy nở, nhà nhà ấm no hạnh phúc