Cả nhà bí mật ăn cháo gà lúc nửa đêm!

Từ ngày 25 tháng Chạp, không khí Tết tràn ngập trong các gia đình người Pà thẻn. Các bà, các mẹ, các chị váy áo đỏ rực túa ra các nẻo đường đi chợ đi sắm Tết. Tiếng lợn kêu eng éc, tiếng chày giã bánh khua rộn bếp mỗi gia đình. Nếp nhà được dọn dẹp, trang hoàng lại. 

Một bữa cơm tươm tất được gia chủ sửa soạn, bày biện lên ban thờ. Có rượu, có thịt, hoặc giản đơn những món ăn dân giã là thành quả thu hoạch của một năm lao động con cháu dâng cúng tổ tiên. 

Tối 30, gia chủ nấu một nồi cháo gà để cả nhà cùng dậy ăn lúc nửa đêm. Bà Phù Thị Lan, ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quang Bình, Hà Giang, cho hay: “Gà mổ sẵn, sớm hôm chỉ việc băm nhỏ gà, cho gà, cho gạo, một ít rau răm nấu. Chín dẻo, bắc ra, cả nhà dậy ăn. Người đàn ông sẽ dậy nấu cháo cho mình. Vì người ta bảo đàn bà cả năm quần quật nấu cơm, ngày Tết, người đàn ông sẽ nấu cho người đàn bà ăn”.

Có điều lạ, từ khâu chuẩn bị nấu cho đến khi ăn đều phải diễn ra trong âm thầm, yên lặng. Tuyệt đối không được để cho người ngoài biết.

Những cô gái Pà thẻn vận váy áo đỏ rực chơi Tết. Ảnh: toplist.vn

“Không ăn cháo bí mật – cả năm đói”…

TS Nguyễn Thị Huyền Nhung, công tác tại Ủy ban Dân tộc, người đã từng ăn từng ở với đồng bào nhiều năm, cho hay người Pà thẻn có một tích chuyện về nồi cháo gà này:

Xưa, có thời điểm hạn hán, mất mùa, người Pà thẻn được cho một con gà làm giống. Tết đến, nhà chẳng có gì, ban ngày họ phải nhịn miệng đãi khách. Tối ấy, đói quá họ bèn đem con gà giống đi thịt và nấu cháo cho cả nhà ăn. Để không ai biết, họ phải ăn nhỏ nhẹ, âm thầm.  

“Ngày Tết là ngày được hưởng mà họ không được hưởng nên họ cảm thấy rất là tủi thân, nên họ bí mật ăn cháo gà lúc nửa đêm. Họ cho rằng khi được ăn như thế, đầu năm no đủ thì cả năm họ sẽ no đủ” – TS Nhung nói.

Bà Phù Thị Lan còn cho biết ở thôn My Bắc nơi bà sinh sống chỉ có họ Phù, họ Tải, họ Sìn mới có tục nấu cháo như vậy. Bữa cháo ấy, cả nhà phải ngồi im trên giường cùng nhau ăn.

Ăn cháo xong, gia chủ làm lễ xin nước mới vào bát nước thờ trên bàn thờ gia tiên. Việc làm này cũng phải được giữ bí mật. Bà con tin rằng, không làm như vậy năm mới không an lành, kinh tế không phát triển.

Lâm Thanh/VOV4