Phải lòng nhau qua câu hát giao duyên

Bà Phù Thị Lan, ở thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quang Bình, Hà Giang, cho hay, từ trước đến nay, câu hát giao duyên là lời tỏ tình đầu tiên khi con trai, con gái Pà thẻn phải lòng. Dịp hội hè, đám cưới, lễ tết, hát với nhau đôi câu, cảm thấy ưng nhau có thể tìm hiểu, rồi tiến tới hôn nhân. 

“Mình đi đám cưới, mình đi chơi. Những chàng trai nhìn thấy, cảm thấy ưa thì đến tối về nó gọi mình xuống nhà, ở nhà bếp ấy. Đặt một cái bàn bé bé để ngồi, cùng nhau ngồi kể chuyện. Càng kể chuyện càng thân nhau thì hát giao duyên với nhau” - bà Lan kể.

Con trai, con gái Pà thẻn có thể tìm người thương qua câu hát giao duyên. Ảnh:dulichhagiang

Con trai, con gái Pà thẻn có thể tìm người thương qua câu hát. Hoặc cũng có thể được bố mẹ lựa chọn ý trung nhân. Qua con mắt của phụ huynh, tiêu chí chọn rể, chọn dâu khắt khe và tỉ mỉ:

Phụ nữ không được gò má cao vì sợ sát chồng; người có lông tay, lông chân dài ắt người lười biếng. Đàn ông phải xốc vác, khỏe mạnh, chăm chỉ...

TS Nguyễn Thị Huyền Nhung, công tác tại Ủy ban Dân tộc, người có nhiều nghiên cứu về người Pà thẻn nhận định: “Họ sợ những người khi nói chuyện không dám nhìn thẳng. Điều đó chứng tỏ họ rất chuộng những người thể hiện phẩm chất. Phụ nữ phải khéo léo đan lát, thêu thùa, về mới biết chăm lo sự yên ấm trong gia đình. Đàn ông phải biết lao động. Đặc biệt, người Pà thẻn rất trọng trí tuệ, cho nên, đàn ông biết cúng là họ rất là thích. Lấy một người chồng biết cúng sẽ có nhiều lễ vật, có nhiều thứ ăn, và sẽ không sợ bị đói”. 

Ấy là ngày xưa, nay những điều này đã khác. Trai gái tự tìm hiểu, rồi xin phép bố mẹ kết hôn. Con trai, con gái Pà thẻn giờ có thể mạnh dạn bày tỏ qua câu nói, hành động yêu thương.

“Ngày xưa các cô làm như thế, nhưng đến thời đại bây giờ chúng em chỉ tìm hiểu nhau thôi. Tự do tìm hiểu. Tối cũng ngồi chơi với nhau, uống rượu, ngồi nói chuyện với nhau thôi. Hợp nhau là bên nhà trai bố mẹ sang hỏi. Cũng nhờ mối hỏi, mang 2 vòng con con đeo cổ để làm tin. Đồng ý là nhận” - chị Phù Thị Thuệ, ở thôn My Bắc, bảo vậy.

Từ hôn, phải bồi thường

Khi bố mẹ cho mối đi hỏi, nhà gái đồng ý, họ sẽ đưa 5 đồng bạc cho nhà gái với hàm ý “đặt dâu”. Một khi đã nhận 5 đồng bạc làm tin, phía cô dâu không được bội ước. Nếu không, phải chịu những hình thức phạt do nhà trai đưa ra.

“Người ta “đặt dâu” nếu mình không ưng ý, phải trả lại 5 đồng bạc ngay lúc đó. Nếu nhận của người ta rồi, sau này đi yêu người khác, mình phải đền hơn. Nếu không bồi thường thì chẳng bỏ được đâu” – bà Lan nói.

Thu Cúc/VOV4