Ama Lâm – kră pơ lei Ê-đê hơ gei
Thứ bảy, 00:00, 03/06/2017

 

VOV4.Bahnar - Kră pơ lei Y Wăn Mlô, đe juăt krao ‘no\h Ama Lâm, bơ ngai Êđê j^ bơ ngai đei kon pơ lei lui yơm tơ\ xăh Ea Drông, th^ xăh Buôn Hồ, d/c Daklak. Dôm sơ năm âu ki, [ok krao hơ vơn lơ bơ ngai yak ưh tro\ trong, bơ\h [ơm pơm glăi kiơ\ Fulro vih dơ\ng tơ\ pơ lei, pơ lung kon pơ lei vang bơ\ jang pơ jing pơ lei pơ la ‘nao, hơ to\k tơ iung jang sa, sut pơ ngot tơ jur dơ nu\h hin.  

 

Trong [ê to\ng rok tơ ter kiơ\ plei Kmiên, năm kle\ch jăl trong krang soăn tơ klep hăm dôm pơ gar che\h phe jing ‘lơ\ng. 2 păh trong, lơ hnam man ‘lơ\ng pơm hơ lam băl đơ\ng dôm hnam kơ jung joăt joe kơ bơ ngai Ê đê. Tơ roi găh tơ drong ar^h sa kơ kon pơ lei, kră pơ lei Ama Lâm chhôk hơ iă: pơ lei pơ la dang ei đ^ sơ đơ\ng, tơ pl^h um ai, kon pơ lei ph^ tơ no\, hiôk hian bơ\ih:

 

“ Dang ei tơ drong sơ đơ\ng tơ\ lơ\m pơ lei tôch kơ ‘lơ\ng, ư\h pă đei tơ drong đe tơ dăm kơ chu hơ ve\ng kư\ kă. Tơ drong ar^h sa kơ kon pơ lei păi bơ\ih, đe sư bơ ngơ\t jang sa, bơ ngơ\t ăn u\nh hnam, kon hơ ‘lơ\p năm ho\k. Đei lơ u\nh hnam man đei hnam 300-400 triệu, răt gre hao.... &nh tơ tă kơ rim u\nh hnam chu pơ mat asong jên hu ăn kơ kon hơ ‘lơ\p năm ho\k, ư\h kơ s^ mư\h đei jên ‘no\h huch tơ drô hơ lăk o#h. Athei pơ lung kon hơ ‘lơ\p ho\k pơ hrăm, đei tơ drong jang…”

 

{o#h tơ drong ar^h sa sơ đơ\ng nhen năr ‘nâu, hui bơ ngai băt akhan dôm sơ năm 2001, 2004, xăh Ea Drông đơ\ng jing an^h tơ no\ găh tơ drong sơ đơ\ng tơ\ de#h char Dak Lak. Lăp yua kơ hlu\ mơ\ng nơ\r bơ ngai kơ ne# pơ hlu\ pơ dôr, lơ kon pơ lei kon kông hlôi kơ dâu kle\nh năm glăi tơ\ te\h đak đe. 1,2 ‘nu bơ ngai kơ dâu kle\nh tơ\ te\h đak đe ư\h kơ jing, ar^h sa ôn lơ\m bri, ư\h kơ pơ\n v^h hăm u\nh hnam. {ok kră pơ lei Ama Lâm hlôi năm tru\h tơ\ rim hnam pơ ma tơ blang hơ dăh vă kơ kon pơ lei hlo#h hơ dăh tơ drong glăi đơ\ng bơ ngai kơ ne#. Hăm tơ drong lui yom păng tơ drong tơ năp đơ\ng kơ d^h, [ok tơ chă tơ [ơ\p dôm bơ ngai vơ\l jrok kơ trong, pơ lung đe sư v^h hơ lơ\k hăm pơ lei.

 

Kră pơ lei  Ama Lâm tơ roi dơ\ng:“ {ơ\t do\h sơ\, đei lơ đe tơ dăm ư\h kơ pơ\n v^h tơ\ hnam mă năm ar^h tơ\ bri, me\ [a\ đe sư athei ^nh pơ tho tơ tă vă kơ đe sư vơ\t v^h. &nh hlôi kơ tă năm krao hơ vơn đe sư v^h hơ lơ\k, pơ tho akhan đe sư jăl trong ‘no\h glăi. Đ^ đăng dôm bơ ngai ^nh hlôi krao hơ vơn v^h tơ\ pơ lei pơ la ‘no\h đơ\ng ro\ng no\h ư\h pă đei bu hơ lơ\k dơ\ng tơ drong glăi bơ\ih. 1,2 ‘nu bơ ngai yua đơ\ng đei pơ tru\t lơ ku\m ư\h kơ sơ đơ\ng jơ hngơ\m mă lei đang kơ ‘no\h đe sư hlôi vei đei đon tơ che\ng đơ\ng kơ d^h, ar^h kiơ\ khôi luơ\t đơ\ng te\h đak, bơ ngơ\t jang sa ar^h sa rong kon hơ kăn. &nh ku\m năm krao hơ vơn tơ\ lơ xăh, lơ pơ lei.”   

 

{ok Y Bhiết Kdăm, oei tơ\ plei Klát B, xăh Ea Drông, ‘no\h j^ 1 lơ\m kơ so# dôm bơ ngai đei pơ hlu\ pơ hlôm năm kiơ\ khu\l bơ ngai kơ ne#, hu\t u\nh hnam ôn mơ\t lơ\m bri, ako\m tơ jră phă khu\l kơ dră. Đei [ok Ama Lâm pơ lung, [ok hlôi v^h hơ lơ\k tơ roi tơ drong, pu\ tơ drong phak kơ hret, păng pơm ming tơ drong ar^h.

 

{ok Y Bhiết tơ roi: “ ‘Măng hơ drol yua ư\h kơ hlo#h vao kơ na ^nh vơ\l kơ trong, păng pu\ phak kiơ\ khôi luơ\t đơ\ng te\h đak. Mă lei dang ei ^nh ‘no\h jing 1 ‘nu kon pơ lei ling lang kiơ\ trong jang đơ\ng te\h đak. &nh vang jang rim tơ drong jang kơ tơ ring. &nh ku\m đei hơ vơn vang hop ako\m tơ\ de#h char Dak Lak ‘măn ăn bơ ngai tang măt hơ gei. &nh đei io\k hla ar pôk pơ ư păng tơ mam hơ păh. &nh [o#h ‘no\h j^ 1 tơ drong chơt hơ iă t^h. Ama Lâm hlôi pơ tho akhan kơ ^nh kiơ\ trong năm đơ\ng Đảng păng te\h đak. {ok pơ tho ^nh ar^h tơ păt, jơ hngơ\m đon ‘lơ\ng, ngôi hơ dai hăm pơ lei pơ la. Dôm tơ drong [ok pơ tho tôch kơ đei yua ăn kơ nhôn”.

 

Sơ năm đ^ 73 sơ năm, mă đơ\ng jơ hngơ\m pran đ^ pă ke\, jơ\ng đ^ rơ găh, mă lei mư\h tơ\ yơ đei tơ drong ‘no\h [ok Ama Lâm ling lang đei măt. Dôm nơ\r tơ gop đơ\ng [ok adoi io\k đei tơ drong drơ\ng lăp đơ\ng kon pơ lei, yua kơ dôm nơ\r pơ am tơ blang đei lăp, tro\. Kră pơ lei Ama Lâm ư\h khan lăp hơ dro# hlo#h băt tơ drong joăt oei sa kơ bơ ngai Êđê, mă oei băt klo\h kle\ch găh trong jang tơ gu\m khôi luơ\t đơ\ng Đảng, te\h đak, yua kơ [ok sơ\ ‘no\h pơm Kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh pơ dơ\h hưu.

 

{ok Y Son Byă – [ok pơ gơ\r pơ lei plei Kmiên, xăh Ea Drông, tơ roi tơ băt:“Ama Lâm ling lang pơ tho akhan ăn pơ lei pơ la vei răk tơ drong joăt oei sa kơ bơ ngai Êđê, nhen vei lăng ch^ng chêng, tơ drong joăt kơ bơ ngai Êđê. Vei răk dôm tơ drong ‘lơ\ng hơ iă. Pơ tho kon pơ lei lơ\m pơ lei trong jang sa, pơ tho akhan kơ đe tơ dăm lơ\m pơ lei ‘ne\ kơ chu ngơ\r , hơ drin bơ\ jang pơ jing pơ lei pơ la.”

 

{ok Y Mit Mlô, Pho\ kơ dră An^h vei lăng kon pơ lei xăh Ea Drông, tơ roi găh kră pơ lei Ama Lâm: “ {ok Y Wăn Mlô ‘no\h j^ kră pơ lei đe lui yom lơ\m pơ lei. {ok tơ roi tơ băt ăn kon pơ lei ‘ne\ kơ phă bri, ‘ne\ kơ dâu kle\nh glăi tơ\ te\h đak đe... {ok hlôi tơ le\ch jang tơ pôl lơ\m pơ lei tơ gu\m băl pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao. Sơ năm hơ yơ [ok ku\m đei thị xăh Buôn Hồ pôk hơ păh”.

 

Hăm dôm tơ drong vang tơ gop ư\h kơ đei pơ dơ\h ăn tơ pôl, dôm sơ năm âu ki, kră pơ lei Ama Lâm hlôi đei An^h pơ gơ\r jang Tây nguyên, An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông, An^h vei lăng kon pơ lei de#h char Dak Lak păng lơ kơ dră, lơ an^h jang hơ nơ\ng pôk pơ ư, pôk hơ păh. Păng tơ mam hơ păh t^h hlo\h hăm [ok ‘no\h j^ [o#h pơ lei pơ la roi ‘năr roi ph^ tơ no\, hiôk hian.  

Thuem tơ blơ\

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC