Dôm năr vă jê̆ hơtuch sơnăm, ƀơ̆t tơmoi apŭng plĕnh teh nhen Nga, Hàn Quốc, Trung Quốc… năm ngôi hơlơ̆k dơ̆ng, tơmang lăng hơnơ̆ng tơƀôh hơdăh hơnăp jang 1 lơ̆m 4 tơdrong jang tơm mŭk drăm kơ dêh char Khánh Hòa. Tơplih yua kơ pơih să hăm kơsô̆ lơ, anih jang tơmang lăng tŏk bŏk tơplih jing tơdrong jang ‘lơ̆ng hloh, tơgŭm hơdrol hơtŏk tơiung rơgoh păng kơjăp. Kơdră Khŭl jang Tơmang lăng Khánh Hòa, ƀok Phạm Minh Nhựt akhan ‘meh vă tơplih hrei ‘nâu ‘noh ưh gơh hiơ̆ hyĭn:
“Tơmang lăng rơgoh, tơmang lăng kơjăp ưh kơ sĭ jing 1 tơdrong jang dei dei, mă jing trong jang kăl đơ̆ng rim bơngai jang tơmang lăng hrei ‘nâu. Ƀơ̆t mă răp gô tơdrong tơgŭm đơ̆ng dôm anih jang vei lăng teh đak ‘noh bơ̆n athei bơ̆jang hloi đơ̆ng dang ei vă hơtŏk tơiung tơmang lăng kơjăp. Tơmoi hrei ‘nâu roi ‘năr roi bơngơ̆t truh tơdrong tơm hơtŏk tơiung rơgoh, vei lăng cham char, mưh bơ̆n tơplih gô sơng đei lơ tơmoi ‘nâu”.
Tơ̆ Tơring mŭk drăm Vân Phong - tơring tưk tơiung kơ teh đak kiơ̆ Proh hơmet akŏm kơ teh đak - Khánh Hòa tŏk bŏk sơng đei lơ bơngai tơmơ̆t jên jang bơngơ̆t truh tơdrong jang hơnih jang kơmăy kơmŏk bri brăh, lăp hăm trong vă jang “pơjing tơdrong jang tŏk ‘nao, hơmet ming dơ̆ng mŭk drăm” lơ̆m Hla ar chih roi tơbăt Chĭnh trĭ. Tiến sĩ Phạm Hồng Điệp, Kơdră Jơnŭm vei lăng Kŏng ti Cổ phần Shinec, anih jang hơtŏk tơiung kơmăy kơmŏk bri brăh tơ̆ Hải Phòng păng dang ei tơchĕng hơlen tơmơ̆t jên jang lơ̆m Khánh Hòa tơroi nơ̆r tơgop:
“Mưh 3 - 4 tơring jang kơmăy kơmŏk kăl kơ ‘măn hơdrô̆ 1 hơnih ăn tơdrong jang pơm tơlĕch ming dơ̆ng tơmam, kơchơ̆t ‘mê̆ ‘mach kơmăy kơmŏk. Yua kơ tơdăh ưh kơ măh tơdrong ‘nâu, dôm tơdrong đei ƀơm truh cham char gô jing tơdrong pơgăn tih ăn kơplăh hơtŏk tơiung rơgoh. Teh đak dang ei kŭm tŏk bŏk pơtrŭt tơdrong jang kơmăy kơmŏk pơm tơlĕch ming dơ̆ng, mŭk drăm ‘lơ̆ng”.
Khánh Hòa tŏk bŏk sơng đei lơ tơdrong jang ming man anih jang kăl lơ̆m tơdrong jang tơnŏk đak dơsĭ - logistics, hơnih kơmăy kơmŏk rơgoh, kơmăy kơmŏk ‘nao păng tơmang lăng ‘lơ̆ng hloh tơ̆ Tơring mŭk drăm Vân Phong, Cam Ranh păng tơring tơjê̆ tơm tưk tơiung Pơbăh tŏk bŏk. Yak hơdai hăm sơng đei tơmơ̆t jên jang, dêh char tŭn pran hơmet ming hla bơ̆jang, iŏk yua trong jang “mĭnh ‘măng - mĭnh hơnih”, bơ̆jang iŏk yua kơmăy kơsô̆ păng roi tơbăt hơdăh trong jang hơmet pơ ‘lơ̆ng. Gơnang đơ̆ng klăih song rơđăh hơnăp jang ăn rim anih jang, khei ‘năr hơmet pơ ‘lơ̆ng lơ hla ar tơmơ̆t jên jang - teh - ming man jur 30-40%; dôm hla ar jang hơdai lơ anih jang đei tơ jur đơ̆ng ƀar pêng khei jur pă ƀăr pêng giĕng. Ƀok Trần Minh Chiến, Kơdră Anih vei lăng Tơring mŭk drăm păng Tơring kơmăy kơmŏk dêh char Khánh Hòa roi tơbăt, tơdrong tơm ‘noh jĭ pơjing 1 trong jang hơnơ̆ng păng rơđăh, trŏ lăp hăm trong jang tơplih ‘nao tơdrong jang tŏk. Anih vei lăng pơm tơm tơgŭm bơngai tơmơ̆t jên jang đơ̆ng hơlen lăng, pơm hla ar, hơmet ăn chĕng teh truh iŏk pơ ‘ngoăih teh păng tơgoăt hơdai rim anih jang vă tơdrong jang đei tơlĕch jang hiôk hloh.
“Vă kĕ krao hơvơn rim bơngai tơmơ̆t jên jang, nhôn tơplih đon tơchĕng vei lăng jing tơchĕng vang yak hơdai, yak hơdai hăm bơngai tơmơ̆t jên jang hơmet pơ ‘lơ̆ng tơhlăk tơhlĭn. Nhôn gô jing bơngai roi tơƀôh joăt jang găh tơdrong jang tơmơ̆t jên jang, tơgŭm bơngai tơmơ̆t jên jang đei tôm tơdrong kơtơ̆ng ang, tơgoăt hơdai anih jang vei lăng teh đak vă bơngai tơmơ̆t jên jang hiôk hloh vă tơlĕch jang tơdrong jang”.
Lơ tơdrong jang gĭt kăl tŏk bŏk đei Khánh Hòa krao hơvơn lơ̆m jăl jang 2025 - 2030, akŏm lơ̆m tơdrong jang kăl logistics, tơnŏk đak dơsĭ chơ chuĕn apŭng plĕnh teh, hơnih kơmăy kơmŏk rơgoh - kơmăy kơmŏk ‘nao, hơnih tĕch mơdro hiôk hian. ‘Nâu jing tơdrong tơm ƀlep hăm trong vă jang hơtŏk tơiung “dôm anih jang jên hu apŭng plĕnh teh, hơnih tĕch mơdro hiôk hian chăl ‘nao” păng “tơring mŭk drăm đak dơsĭ lơ tơdrong jang” đei tơroi lơ̆m Hla ar chih roi tơbăt Chĭnh trĭ. Kŭm hăm tơdrong pơih să tơdrong hiôk, dêh char tơlĕch ăn ‘meh vă rơih hơlen bơngai tơmơ̆t jên jang iŏk đơ̆ng blŭng sơnăm vă veh ver tơdrong jang pơhiơ̆ dăh mă ưh kơ kĕ jang. Bí thư Anih jang Đảng dêh char Khánh Hòa Nghiêm Xuân Thành pơma hơdăh:
“Dôm anih jang đei kĕ bơ̆jang athei pơkăp. Tơdăh ưh kơ kĕ jang mă ăn jang, ưh kơ pơgơ̆r hơlen lăng hơdrol, gô hơlen lăng đơ̆ng rŏng, gô pơm ăn lơ tơdrong ƀơm truh ưh kơ ‘lơ̆ng. Yua thoi noh, kăl kơ jang ‘lơ̆ng đơ̆ng hơlen lăng hơdrol păng rơih hơlen blŭng a. Rơih hơlen blŭng a tôch kơ gĭt kăl. Tơdrong jang âu ưh kơ gơh pơm hla ar trăp trĭn, mă lăng kiơ̆ lơ̆m tơdrong hơgăt iŏk yua AI, tơmam hơlen lăng rơđăh, tơgŭm pơm kơđeh khei ‘năr pơm kiơ̆ tơdrong jang”.
Lăng akŏm, đơ̆ng tơmang lăng rơgoh truh kơmăy kơmŏk ‘lơ̆ng, đơ̆ng hơmet ming hla ar bơ̆jang truh tơplih ‘nao tơdrong jang tŏk, Khánh Hòa tŏk bŏk jang kiơ̆ ‘lơ̆ng đơ̆ng Hla ar chih roi tơbăt Chĭnh trĭ Hop akŏm XIV - hơtŏk tơiung hrĕnh, kơjăp păng kiơ̆ lơ̆m dôm tơdrong tưk tơiung ‘nao. Mưh đon tơchĕng pơvih pơvăn đei tĕch ăn kăl hloh, mưh bơngai tơmơ̆t jên jang đei rơih iŏk rơđăh tơpăt păng mưh jang tŏk năm hơdai hăm vei lăng cham char, Khánh Hòa đei tôm tơdrong ‘lơ̆ng vă yak mơ̆t lơ̆m khei jang tŏk 2 kơsô̆, jing jang tŏk ‘nao kơ tơring tơ ter đak dơsĭ Pơbăh Tŏk bŏk păng lơ̆m teh đak.
Viết bình luận