Tơ̆ plei Bi, xăh sơlam Ia O, dêh char Gia Lai, rim pơlei, rim bơbŭng hnam jĭ 1 “kơđông” lơ̆m tơdrong jang đĭ đăng kon pơlei vang vei lăng teh đak. Gơ̆h đei tơdrong 'nâu 'nŏh lơ̆m dôm sơnăm âu ki, kră pơlei Ksor Bơng jĭ bơngai tưk hơdăh đon jang tơnăp ăn kon pơlei tơ̆ âu. Kră pơlei hơnơ̆ng pơma: tơring sơlam hiôk sơđơ̆ng 'nŏh pơlei pơla kŭm 'lơ̆ng hơiă; kon pơlei athgei vei kơjăp groi teh pơlei pơla, athei pơm kiơ̆ 'lơ̆ng khôi luơ̆t, ưh đei mơ̆ng ƀơ̆r bơngai kơnê̆ pơhlŭ păng adrin choh jang xa vă gơ̆h đei tơdrong arih xa hiôk jơnap. Mă đơ̆ng đĭ hlŏh 70 sơnăm bơih ră, hơyak jơ̆ng pă đei jăng mă lei hơnăp pơm kră pơlei lơ̆m tơpôl oei tam mă đei lai yơ ƀok năng pơhơi.

Dôm sơnăm âu ki, ƀok Bơng “năm truh rim hnam”, tơƀâp pơma nuh hăm 23 unh hnam đei mir roh jê̆ tơring sơlam vă roi tơbăt, lê̆ choh jang tơ̆ groi teh păih teh đak đe, vă huei pơm glăi luơ̆t vei lăng tơring sơlam, lê̆ ôn dăh mă tơgŭm ăn dôm tơdrong tĕch mơdro tơmam glăi luơ̆t. Rim ‘măng dăr joang, ƀok kŭm hăm ƀô đô̆i hơnơ̆ng tŏk trong kông, tơhrông thong đak kơbăt dang yơ.

Ƀok Bơng tơroi: “Ƀât blŭng hăm hơtuch khei hơnơ̆ng hôp roi tơbăt ăn kon pơlei găh tơdrong jang tơ̆ tơring sơlam, pơm thoi yơ vă gơ̆h vei lăng tơring sơlam kơjăp ‘lơ̆ng, ưh đei tơdrong hil hơreh băl, pơm tơhiong tơdrong sơđơ̆ng chinh trĭ lơ̆m tơpôl. Khei ‘năr  âu ki, kon pơlei pơm kiơ̆ tôch ‘lơ̆ng. Hơdai hăm ‘nŏh nhôn oei hơdai ‘lơ̆ng hăm ƀô đô̆i vei lăng tơring sơlam, vang pơgơ̆r hôp kon pơlei, roi tơbăt ăn kon pơlei, mih ma duch nă mơ̆ng, lui păng pơm kiơ̆ 'lơ̆ng, vang tơgŭm băl tôch hơiă lơ̆m khei 'năr âu ki.”

Ưh lăp vang tơgop jơhngâm vei lăng tơring sơlam đĕch, ƀok Bơng oei jing kơdranh chă sek tơlang tôch gơ̆h dơ̆ng, vei kơjăp tơdrong pơvei băl lơ̆m tơpôl. 8 sơnăm pơtho hŏk, 20 sơnăm pơm Bí thư, Kơdră vei lăng kon pơlei xăh đang kơ ‘nŏh jĭ pơm Kơdră vei lăng Khul bơngai kră… Tơdrong ‘nŏh tơgŭm ăn ƀok roi hlôh vao jơhngâm đon kon pơlei. Ƀok Bơng tơroi, hrei ‘nâu tơdrong arih xa tơ̆ dôm pơlei tơter tơring sơlam roi đei ƀôh ƀiơ̆. Kon pơlei răt đei lơ tơmam yoa, mơ̆ng, lăng, pơma nuh, đei internet dơ̆ng kơna tơdrong hŏk iŏk lơ tơdrong hơiă lơ̆m tơpôl  kŭm ƀônh ƀiơ̆. Kon pơlei chă pơma nuh, roi tơbăt ăn kăn ƀô̆ kŭm hiôk ƀiơ̆, chă roi tơƀôh dôm tơdrong 'mĕh vă, sek tơlang dôm tơdrong oei tơtăm lơ̆m tơdrong arih xa, jang xa.

Dang ei, kon pơlei băt trong jang xa, jang pơnam, tơdrong arih xa kŭm roi tŏk ƀiơ̆, dôm tơdrong tơhil băl pă gan đei bơih, kơna pơlei pơla roi mât 1 ƀơ̆r đon: “Mă đơ̆ng adrol sơ̆ mŭk drăm păng anih oei xa kơ kon pơlei pơmat tat tơpă, mă lei khei ‘năr tơjê̆ âu đei Đảng, teh đak pơngơ̆t truh, roi tơƀôh ăn, mă loi ‘nŏh đe kăn ƀô̆ tơ̆ tơring hơnơ̆ng pơtho ăn kon pơlei jang mir pơgar, pơtăm ‘long xa plei, ‘long đunh sơnăm nhen điêu, cao su, cheh phe… dôm sơnăm tơjê̆ âu ‘long pơtăm đei plei kơna arih xa roi đei ƀôh. Kơdih kâu inh ƀôh kon pơlei arih xa roi hiôk jơnap ‘nŏh hơiă dêh, yoa kon pơlei pă đei pơngot nhen sơ̆ bơih, sơ̆ chă xa xăi bơ̆n ƀum bri đĕch, dang ei kon pơlei đei ƀôh bơih.”

Gơnơm đon jang tơnăp ‘lơ̆ng đơ̆ng kră pơlei, plei Bi hlôi pơjing đei Grŭp vei lăng trong sơlam, jrăng sơlam, jang hơdoi kơjăp hăm Kơđông linh vei lăng tơring sơlam Ia O pơgơ̆r dăr joang kiơ̆ khei. Lơ sơnăm âu ki, tơ̆ tơring ưh đei bơngai kơdâu klĕnh tơ̆ teh đak đe, ưh đei tơdrong pơtho lui khop glăi luơ̆t, ưh đei tơdrong pơm glăi luơ̆t vei sơđơ̆ng tơpôl.

Thượng úy Rơ Lan Tân, Vei lăng Khul krao hơvơn kon pơlei, Kơđông linh vei lăng tơring sơlam Ia O pơma hơdăh: “Tơiung hơnăp jang đơ̆ng kră pơlei păng bơngai đei kon pơlei lui yom tơ̆ tơring ‘nŏh tôch gĭt kăl. Nhôn năng 1 ‘nu kon pơlei jĭ 1 tŏ jrăng sơlam tơ̆ tơring sơlam. Mưh kon pơlei hơtŏk đei đon jang tơnăp, akŏm đei lơ bơngai vang jang hơdoi hăm khul linh vei lăng tơring sơlam ‘nŏh gô pơjing đei tơdrong jang vei lăng tơring sơlam pran kơjăp.”

Xăh sơlam Ia O đei hlŏh 2.700 unh hnam, 11.000 ‘nu bơngai, hloh 68% jĭ kon pơlei kon kông, truh dang ei hlôi jang kĕh tơdrong pơjing tơring tơrang ‘nao. Đĭ đăng trong lơ̆m xăh, tơƀưh hăm xăh nai đei pơm hăm nhuơ̆, man bê tông; vă jê̆ 90% trong năm tơ̆ kơdơ, chŭn mir đei man kơjăp ‘lơ̆ng; 87% hnam kon pơlei lăp hăm tơdrong hơgăt đơ̆ng Anih tơm vei lăng ming man.

Kiơ̆ ƀok Nguyễn Xuân Tuấn, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei xăh Ia O, dôm tơdrong ‘nâu đei tơdrong vang tơgop tih đơ̆ng đe kră pơlei nhen ƀok Ksor Bơng: “Tơ̆ tơring sơlam, hơnăp jang đơ̆ng bơngai đei kon pơlei lui yom tôch gĭt kăl, lơ̆m noh đei kră pơlei, mă loi jĭ ƀok Ksor Bơng tơ̆ plei Bi. Kiơ̆ đơ̆ng đe kră pơlei, jĭ bơngai đei grih, đei kon pơlei lui yom, kŭm hăm dôm khul grŭp tơ̆ pơlei vang roi tơbăt vă jang kiơ̆ dôm trong jang đơ̆ng Đảng păng khôi luơ̆t teh đak khei ‘năr âu ki. Tơ̆ hơnăp kơnh hơnơ̆ng ‘moi kiơ̆ jơhngâm đon ‘nŏh, tưk tơiung hơnăp jang đơ̆ng kră pơlei tơ̆ tơring kon kông vă kŭm hăm Khul kơdră chĕp kơ̆l Đảng, khul kơdră pơgơ̆r tơring hơnơ̆ng tơlĕch jang 'lơ̆ng tơdrong jang atŏk tơiung mŭk drăm – tơpôl, vei kơjăp tơdrong sơđơ̆ng tơ̆ tơring.”

Sơnăm 2024, kră pơlei Ksor Bơng đei pôk pơ ư lơ̆m tơdrong jang “Bơngai đei pơlei pơla gơnang yoa” 1 tơdrong pôk pơ ư tôch tơgăl ăn dôm tơdrong tơgop ưh đei pơdơ̆h đơ̆ng ƀok. Mă lei tơmam hơpăh tih hlŏh hăm kră pơlei ‘nŏh jĭ ƀơ̆r hiek chơt đơ̆ng kon pơlei mưh năng ƀôh pơgar điêu lĕch pơkao, ƀơ̆r čhôk ‘nă đơ̆ng đe hơioh pơm ngôi rok trong bê tông hlôi tơplih ăn trong teh trôk, ‘mui adrol sơ̆… dôm tơdrong tơƀôh hơdăh ăn 1 tơring sơlam oei tơplih ‘nao ‘lơ̆ng hơiă lơ̆m rim năr.