Rơ Châm Dik, kră pơlei ,gơh hơgei oei tơ̆ tơring sơlam teh đak kơ Gia Lai
Thứ ba, 08:38, 21/10/2025 Hoàng Qui/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r. Hoàng Qui/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r.
VOV.Bhanar - Lơ̆m 76 sơnăm, hăm hloh 50 sơnăm jang Đảng, kră pơlei Rơ Châm Dik oei tơ̆ pơlei Mook Đen 1, tơring Ia Dom, dêh char Gia Lai, oei hơnơ̆ng prăt năr chă pơrô̆ pơrôp pơtho khan ăn kon pơlei trong jang sa, hŭt dôm tơdrong joăt pă ‘lơ̆ng hơ iă, jang kiơ̆ kơjăp khôi luơ̆t. Mă đơ̆ng măt pă gan bơbang, jơhngơ̆m pă gan pran jăng, mă lei ƀok oei ling lang ƀôh kang bang kơl tơ̆ rim tơdrong jang kơ pơlei đơ̆ng pơtho khan ăn kôn mon kon sou hơdrin hŏk pơhrăm, năm pơm ƀô̆ đô̆i, truh tơdrong vei lăng sơđơ̆ng dơ̆ng kơjăp tơring sơlam teh đak. Hloh 40 sơnăm kơ ou, ƀok Dik đei kon pơlei chu yom ‘mêm kơ eng ưh khan kơ yuơ nơ̆r pơma phăl hơlăng, mă oei kơ yuơ ƀok mưh pơma tơ-‘ngla năm jang hloi, pơm jŭk yuk trong hơlou dôm tơdrong jang vă kon pơlei druh kiơ̆.

 

Pơbŭng hnam kơ kră pơlei Rơ Châm Dik mă đơ̆ng ưh kơ tih ‘lơ̆ng mă lei tôch rơgoh, proh hơmet tơmam drăm ‘lơ̆ng hơ iă păng đei lơ hla bơar hôn bơnê. Lơ̆m mir pơgar ‘long jing ‘lơ̆ng, hloh 300 dơnơm chehphe hlôi tơdrao, pơkă ăn minh pơyan jang sa iŏk đei kơjăp. Tơtil mir pơgar chehphe ‘noh mir ksu hloh 3.000 dơnơm tŏk bŏk lơ̆m pơyan răih iŏk kơjăr. Hlôi lơ̆m 76 sơnăm, mă lei ƀok Dik oei ưh kơ pơdơ̆h jơhngơ̆m. Đei ‘măng năm lăng mir pơgar, đei ‘măng năm hôp tơ̆ tơring, đei ‘măng năm ngôi hăm koeng ƀôt dăh mă tơƀơ̆p khul kơdră chĕp pơgơr pơlei vă pơma dơnuh dôm tơdrong lơ̆m pơlei. Sơnăm ‘lŏ kră mă lei oei hơnơ̆ng pơm jŭk yuk trong hơlou lơ̆m jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t lơ̆m choh jang sa, hơrih sa gơ̆h găt hăm rim bơngai, kră pơlei Rơ Châm Dik ‘noh jĭ bơngai chông trong choong glung ăn kon pơlei lơ̆m pơlei Mook Đen kiơ̆ yok rok jơ̆ng. Ƀok tơbăt, hăm kon pơlei Jarai, tơdrong chă pơrô̆ pơrôp, pơtho khan yom kiơ̆ ăp bơngai ‘noh jang sa gơh, gơ̆h găt băt ‘mêm kơ kon pơlei, đei kon pơlei lui yom ‘mơ̆i:“Chehphe ba pơtăm mơ̆n, ksu jei pơtăm mơ̆n, pơm yă ăn kon pơlei vă xut xa pơngot rơvĕt tơjur dơnuh, tơdăh lăp pơma tơ-‘ngla ưh kơ jang hloi lei kon pơlei ưh kơ mơ̆ng ôh, pơma tơ-‘ngla iung jang hloi ‘noh kon pơlei mă kiơ̆ yok rok jơ̆ng. Sơ̆ ưh kơ đei gre bơbĭt, dang ei đei gre bơbĭt ĭnh pơtho khan ăn kon pơlei hao gre ‘noh yơ̆l môk kŭp, ưh kơ gơ̆h chơ pêng, chơ puăn, đei bơngai ưh kơ yơ̆l môk kŭp. Ba pơtho khan akhan, hao gre ưh kơ yơ̆l môk kŭp tơdăh ưh kơ pŭn ai chă pơ̆k, tơtơ̆m dih băl pơchăh kơ̆l ‘noh lơ liơ, yơ̆l môk vă vei lăng năng tông ăn kơ dih”.

Jơhnơr mơlôh kơ ƀok Rơ Châm Dik tơklep hăm khul ƀô̆ đô̆i. Mơ̆t pơm ƀô̆ đô̆i lơ̆m sơnăm 1966, hŏk pơhrăm đang hnam Trương Sĩ quan Lục quân păng đei mơ̆t lơ̆m khul Đảng sơnăm 1973, ƀok ling lang vei kơjăp jơhngơ̆m đon ‘lơ̆ng kơ ƀô̆ đô̆i kĕch mang păng hlôh vao tôm tơdrong. Kơ yuơ lơ loh, đơ̆ng tơdrong choh jang sa, lơ̆m tơdrong hơrih sa kơ ‘năr, tơdrong yă kiơ kră pơlei jei đei kon pơlei kơ pơlei Mook Đen lui yom hôn bơnê. ‘Nhŏng Siu Hải, kang ƀô̆ vei lăng Joh ayŏ-tơpôl tơring Ia Dom, mĭnh ‘nu kon hơ ‘lơp kơ pơlei tơbăt:“Ƀok ‘noh bơngai đei kon pơlei lui yom hloh, lơ̆m tơring Ia Dom đei 5 pơlei, dôm tơdrong chă tơlang tơdrong ou to kon pơlei jei hơvơh ƀok chă tơlang ăn ngăl. Tơlang găh tơdrong klo hơkăn, dôm ŭnh hnam chă tơhil dih băl lơ̆m ŭnh hnam ‘noh đe jei krao hơvơh ƀok chă tơlang ăn ngăl”.

Đơ̆ng rŏng lơ sơnăm ƀok Dik hơdrin chă pơrô̆ pơrôp, pơtho khan, kon pơlei oei lơ̆m pơlei Mook Đen hlôi hŭt dôm tơdrong joăt pă gan ‘lơ̆ng hơ iă nhen, pơkong, pơdoong grung ƀŭ đunh năr, et tơdrô lơ, pơkiơ̆ mŭk drăm ăn bơngai lôch, ming hơmet jĭ jăn hăm krao pơjou soi tơbeh, iŏk unh ok hrôih, iŏk hơgăm ... Mŏ Siu H’ơn, mĭnh lơ̆m dôm ‘nu bơngai pă ƀiơ̆ vă iŏk ŭnh om lơ̆m ‘nao lăp 15 sơnăm, tơbăt gơnơm kơ ƀok Dik, mŏ mă băt dôm tơdrong ưh kơ ‘lơ̆ng hơ iă đơ̆ng rŏng iŏk ŭnh om hrôih:“Kơ yuơ mĕ ƀă lôch hơchăng hrôih kơna ba jei hli, hli ưh kơ đei bơngai vei lăng năng tông, kơna tơchĕng iŏk klo hrôih ‘noh đei bơngai vei lăng năng tông ba. Ƀok Dik pơma akhan, tôm sơnăm ‘mơ̆i mă gơ̆h iŏk klo, kăl đơ̆ng 18 truh 20 sơnăm ‘noh iŏk dih băl hoei bơih, sơnăm oei ‘lơ̆p ưh kơ gơ̆h tơ oei dih băl ôh, tơdăh đei kon hơ ‘lơ̆p kơnh  jei ưh kơ kĕ rong ‘me kon hơ ‘lơ̆p ‘lơ̆ng hơ iă. Ƀok jei hơnơ̆ng chă pơtho khan tôm sơnăm ‘mơ̆i mă gơh iŏk ŭnh om, kơ yuơ ăp mă tôm sơnăm ‘noh mưh pơkong đei kơdră tơring pơm ăn hla bơar drơ̆ng nơ̆r ăn pơkong”

Ƀok Rơ Châm Nin, bơngai lơ̆m pơlei, jei đei ƀok Dik chă pơtho khan. Hơdrol ou ki, kon tơdăm ƀok 20 sơnăm mă lei oei ưh kơ ‘meh mơ̆t pơm ƀô̆ đô̆i. Đơ̆ng rŏng lơ ‘măng chă pơtho khan, ƀok mă băt hơdăh, pơm ƀô̆ đô̆i ‘noh hơnăp jang, jing hơnih ‘lơ̆ng hơ iă hloh vă kon hơ ‘lơ̆p pơhrăm. Tơdrong tơplih đơ̆ng drơ̆ng drơ̆t truh drơ̆ng nơr hlôi tơƀôh hơdăh ăn tơdrong iŏk đei jơnei kơtang kơ trong pơrô̆ pơrôp, pơtho khan trŏ lăp đơ̆ng ƀok Dik.“Ĭnh đei ƀar ‘nu kon tơdăm mơt pơm ƀô̆ đô̆i, minh ‘nu năm hŏk lục quân, minh ‘nu pơm ƀô̆ đô̆i vei lăng sơlam teh đak, mưh tôm sơnăm pơm ƀô̆ đô̆i brŏk vih tơ̆ hnam iŏk ŭnh om đei kon hơ ‘lơ̆p păng jang mir. Mưh đei ƀok Dik chă pơtho khan ‘noh mă băt, tơdrong mơ̆t pơm ƀô̆ đô̆i ‘noh hơnăp jang kơ kon pơlei, oei tơ̆ noh đei pơhrăm găh jơhngơ̆m pran jăng, jơhngơ̆m đon ‘lơ̆ng, đơ̆ng noh đei jing dôm bơngai đei iŏk yoa ăn tơpôl”.

Pơlei Mook Đen 1 đei hloh 1.000 ‘nu bơngai kon pơlei, mă lơ ‘noh bơngai kon kông. Gơnơm Tơdrong jang tơring tơrang ‘nao, trong hnam đei tơmơ̆t jên ‘lơ̆ng hơ iă: trong man ‘lơ̆ng, dăng tơlei ŭnh hơyuh truh hăm rim ŭnh hnam, “trong pơkao”, “dur pơgar jơk ƀlĭk”, ŭnh hơyuh pơchrang ƀrach hơdăh. Hnam pơgia đei tơplih hăm hnam kơjăp ‘lơ̆ng, tơdrong hơrih sa ‘lơ̆ng rŏ, 100% ŭnh hnam đei gre bơbĭt, đei tivi; kon pơlei băt jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t, jang sa hăm kmăi kmŏk, jang sa iŏk đei jô̆ hơtŏ măt bơngai kon pơlei rim sơnăm đei hloh 42 triu hlak jên lŏm 1 ‘nu.

Tơroi kơ kră pơlei Rơ Châm Dik, ƀok Nguyễn Đình Tiến, Kơ iĕng Kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei tơring Ia Dom ăn tơbăt, lơ sơnăm ou ki, kră pơlei Rơ Châm Dik hơnơ̆ng vei kơjăp jơhngơm đon ‘lơ̆ng Ƀô đô̆i Ƀok Hô, yuk hơlou lơ̆m rim tơdrong jang tơ̆ pơlei pơla. Ƀar 'nu kon drŏnglo kơ ƀok Dik dang ei tŏk bŏk oei bơ̆ jang tơ̆ Kơđông Ƀô đô̆i vei sơlam teh đak tơ̆ Gia Lai, kiơ̆ yok rok jơ̆ng ƀă, tơgop vei lăng sơđơ̆ng tơring teh kơ teh đak. Hăm dôm tơdrong tơgop kăp gĭt, kră pơlei Rơ Châm Dik hlôi đei Trung ương păng tơring pôk lơ hla bơ-ar hmach bơnê, ƀăng hmach bơnê lơ̆m dôm tơdrong jang hơgei gah pơrô̆ pơrôp kon pơlei, hơtŏk jang mŭk drăm hơgei, pơjing tơdrong tơguăt tơguăl kơjăp tơ̆ tơring sơlam Ia Dom.“Kră pơlei Rơ Châm Dik jĭ bơngai jang hơgei lơ̆m lơ kră pơlei tơ̆ tơring, hlôi tơgŭm ăn jơnŭm pơgơ̆r tơring păng kon pơlei pơla đei yua kăp gĭt. Gah tơdrong jang pơrô̆ pơrôp kon pơlei 'noh pơtho ăn kon pơlei hơrih jang xa, rong 'me kon hơ-ioh hŏk pơhrăm tơnăp. Ƀok oei tơgŭm ăn minh ƀar unh hnam hin dơnuh, tơnap tap lơ̆m tơring băt chă jang sa, jĭ bơngai jang tơnăp vă rim bơngai kiŏ yok rok jơ̆ng ƀok".

Tơdrong sơ̆n jơhngơ̆m păng đon lui kơ Đảng, kơ pơlei pơla hlôi pơm ăn kơ ƀok Rơ Châm Dik jing minh um rup pơtih ăn tơdrong hơrih, bơngai vei sơđơ̆ng tơpôl tơ̆ tơring sơlam kơ teh đak. Tơdrong mă ƀok jang ưh hơdrô̆ ang hơdah tơ̆ Mook Đen 1, mă oei jing tơdrong pơtĭl ăn minh kang ƀô̆ bơ̆ jang ‘lơ̆ng, nơ̆r pơma tơ-‘ngla iung jang hloi, tơƀôh hơdăh tơdrong hơrih sa kơdih vă pơjing đei tơdrong tơplih ‘lơ̆ng hơ iă păng sơđơ̆ng kơjăp.

 

Hoàng Qui/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r.

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC