Plei jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kơ bơngai K'ho, plei Klong Trao 1, xăh Di Linh, dêh char Lâm Đồng chơt hơiă oei pơgơ̆r et jur xa ƀa ‘nao kơ bơngai K'ho S'rê. ‘Nâu jĭ 1 lơ̆m dôm tơdrong et soi tih hlŏh đei pơgơ̆r ming dơ̆ng, pơm hơtŏk dôm kơjă kăp gĭt đơ̆ng tơdrong juăt joh ayŏ kơ dŏ xoang kơ kon pơlei kon kông tơ̆ tơring. 

Tơdrong lêh nhen vă tơƀôh hơdăh rim tơdrong đei yang vei lăng ngăl, ‘nŏh jĭ tơdrong juăt tôch hơiă. Kiơ̆ kơ pơyan jang ƀa, đơ̆ng rŏng kơ kĕch yoă ƀa đang, kon pơlei Tây Nguyên đa pơgơ̆r et jur xa ƀa ‘nao. Tơdrong et soi vă bơnê kơ yang pring vei, tơjur ăn ƀa hơƀo jing ‘lơ̆ng, tơdrong arih xa hiôk jơnap; atŭm hăm ‘nŏh kŭm jing jơnăr vă kon pơlei ngôi pơchơt hơdai, et xa dôm tơmam đơ̆ng choh jang xa đei, soi apinh yang tơjur ăn pơyan truh jang xa đei hlŏh dơ̆ng. Đơ̆ng rŏng kơ soi kơ yang, plang pơyơ̆r tơmam, pơtih ăn tơdrong juăt kŏh xa kơpô, ‘nŏh jĭ tơdrong soi krao yang jur et tơdrô, krao tơmoi truh et xa păng tôn chĭng.

Pơlei pơla mât lơ̆m năr et xa hăm dôm tơdrong tôn chĭng, hơyŭn xoang, hơri pơyong đơ̆ng đe druh dăm bơngai K'Ho jŭm dăr ‘long gơ̆ng. ‘Nâu kŭm jing jơ tơmoi chă tơƀâp, pơma nuh, mât xoang kiơ̆ jơva chĭng chêng chơt hơiă đơ̆ng rŏng kơ et ngôi 1,2 kang tơdrô ge Tây nguyên.

Tơdrong lêh Et jur xa ƀa ‘nao akŏm đei lơ ngê̆ nhơ̆n, bơngai kră, bơngai ‘lơ̆p truh đơ̆ng lơ pơlei pơla kŭm hăm dôm khul tôn chĭng. Oh Tam Bộ Thùy, tơ̆ plei Klong Trao 1, chơt hơiă pơma: oh đei truh hơxoang lơ̆m năr ‘nâu ƀôh hơiă dêh. ‘Nâu jĭ tơdrongtơm pơm ăn oh adrin hŏk pơhrăm, vang tơgop vei kơjăp tơdrong juăt ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng hơdrĕch nhôn: “Inh ƀôh tôch hơiă mưh vang hơxoang, tôn chĭng hăm pơlei. Jĭ 1 ‘nu bơngai kon hơ ‘lơ̆p kơ pơlei, inh ‘mĕh rim bơngai băt truh tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng kon pơlei K’ho nhôn. Đơ̆ng rŏng kơnh, inh ‘mĕh kon hơ ‘lơ̆p, chăl mơlôh kŭm hơxoang, kŭm gơ̆h tôn chĭng, vang vei kơjăp tơdrong juăt ‘lơ̆ng joh ayŏ kơ dŏ xoang đơ̆ng hơdrĕch kơdih”.

Kră pơlei K’Keo, plei Hàng Làng, xăh Di Linh ăn tơbăt, dôm sơnăm âu ki, Đảng păng Teh đak ling lang tơgŭm ăn kon pơlei tơiung ming dôm tơdrong juăt so ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng sơ̆. Ưh khan lăp tơ̆ pơlei pơla, tôn chĭng chêng oei đei pơtho tơ̆ rim hnam trưng păng pơhrăm lơ̆m lơ kâu lak ƀô̆ joh ayŏ kơdŏ xoang hai. Gơnơm đơ̆ng noh, roi đunh roi đei lơ druh dăm, hơioh pah iung vang pơhrăm tôn chĭng chêng.

Kiơ̆ kră pơlei K’Keo, tơdrong pơgơ̆r et jur sa ƀa ‘nao jĭ jơnăr tôch gĭt kăl vă kon sâu rok kiơ̆, tưk tơiung tơdrong ‘lơ̆ng hơiă joh ayŏ kơdŏ xoang kơ bơngai kon kông: “‘Nâu jĭ tơdrong et soi tih, tôch hơiă. Kơdih kâu ‘noh jĭ kră pơlei, bơngai đei đe lui yom tơ̆ tơring kon pơlei kon kông kơna ‘meh tơiung ming dơ̆ng tơdrong juăt ‘lơ̆ng âu, vă chĕp vei, pơtho ăn kon sâu đơ̆ng rŏng âu hŏk pơhrăm. Tơdăh đei tơdrong ‘lơ̆ng ‘noh ‘mĕh pơjing, tơiung ming dơ̆ng vă hơnơ̆ng chĕp vei tơdrong tôn chĭng chêng tôch hơiă kơ hơdrĕch nhôn, mơ̆t hơdai hăm tơpôl rim hơdrĕch hơdrung ‘nhŏng oh”.

Tơklep hăm tơdrong chĕp vei, tưk tơiung kơjă kăp gĭt đơ̆ng joh ayŏ kơdŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă kơ hơdrĕch kon kông, dôm kâu lak ƀô̆ tôn chĭng chêng tơ̆ Di Linh, dêh char Lâm Đồng vang tôn, hơxoang, pơvih ăn tơmoi chă tơmang lăng. ‘Nâu jĭ 1 tơdrong pơvih ăn chă tơmang lăng ‘nao, tơgop atŏk mŭk drăm - tơpôl tơ̆ tơring tŏk pran kiơ̆ trong kơjăp ‘lơ̆ng.

 Ơ mih ma duch nă.... gĭt 'mêm! Pơlei juăt jue kon kông K’Ho tơ̆ thôn Klong Trao 1 xah Di Linh, dêh char Lâm Đồng pơtơm tŏk oei ah khei 9 sơnăm sơ̆, hăm kơsô̆ jên asong jang 12 ti hlj. 'Nou jĭ tơdrong jang joh ayŏ kăp gĭt, lơ̆m Tơdrong jang 6 (Tơdrong tơchơ̆t jang kơ teh đak) gah vei răk tơƀăk mong joh ayŏ juăt jue 'lơ̆ng rŏ kơ kon pơlei kon kông, tơguăt hăm hơtŏk tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla kơjăp sơđơ̆ng tơ̆ Lâm Đồng.

Pơlei juăt jue kon kông K’Ho (tơ̆ thôn Klong Trao 1 xah Di Linh, dêh char Lâm Đồng) kăp gĭt hăm 5 hnam kơjung lơ̆m cham să. 'Nou ưh hơdrô̆ jĭ anih akŏm kơ kon pơlei pơla, pơgơ̆r dôm tơdrong et xa mă oei jĭ anih akŏm pơdah dôm tơmam drăm joh ayŏ tơƀôh gah tơdrong hơrih adoi nhen khôi juăt kră sơ̆ kơ kon pơlei K’Ho. 'Nou adoi jĭ cham char pơhiơ̆ hŏk hơlen 'măn ăn tơdrong jang tơmang pơhiơ̆ pơlei pơla.

Tơ̆ ou, kon pơlei hlôi pơgơ̆r tơdrong et xa Ñô lir bong (Et jur xa dah mă bơ̆n krao Et sŏng ƀa 'nao) kơ kon pơlei K’Ho Sre. Kră pơlei K’Breo tơ̆ xah Di Linh ăn tơbăt, et Ñô lir bong ưh hơdrô̆ ưh hơdrô̆ tơgŭm kon pơlei vei răk tơƀăk mong joh ayŏ mă oei hơvơn lơ tơmoi đơ̆ng hơtaih jê̆ truh tơmang lăng: "Pơlei juăt jue kơ bơngai K’Ho jing anih răk vei, hơmet 'lơ̆ng, akŏm pơgơ̆r dôm tơdrong et xa juăt jue kơ bơngai K’Ho kră sơ̆ nhen joh ayŏ chĭng chêng, et soi kơ jơhngơ̆m jăn, et soi kơ yang hri, et soi kơ pơyan choh jang, mă kăl noh et jur xa (et sŏng ƀa 'nao), minh lơ̆m dôm khôi et xa tih, kăp gĭt hloh kơ bơngai K’Ho hăm tơmam plang ăn kơ yang 'noh kơpô hăm tơdrong sơkat hơpơi đei asong ăn tŏ 'mi kial sơđơ̆ng, pơyan choh jang đei yua, kon pơlei grăng pran, tơguăt tơguăl lơ̆m pơlei pơla. 'Nou jĭ dôm joh ayŏ juăt jue kơ bơngai K’Ho hơpơi 'meh vei răk tơƀăk mong, pơtho ăn kôn mon kon sou răk vei ling lang"

Tơ̆ pơlei juăt jue kon pơlei K’Ho hơnơ̆ng đei khul ngê̆ nhơ̆n, kră pơlei, bơngai hlôh vao kloh klĕch gah joh ayŏ juăt jue, tơgŭm ăn tơmoi truh chă hơlen băt. Mă kăl, tơ̆ ou đei Kâu lak ƀô̆ Chĭng chêng xah Di Linh hăm 14 'nu jang, mă lơ noh đe hơdruh tơdăm. Pơmai Tam Bộ Thơ (rơneh sơnăm 1990) – Kơdră Kâu lak ƀô̆ ăn tơbăt, atŭm hăm pơm jang tơ̆ Pơlei joh ayŏ, kâu lak ƀô̆ hơnơ̆ng pơdah tơ̆ dôm anih tơmang pơhiơ̆ lơ̆m tơring nhen chơkơi Bồbla, chơkơi Li Liang, anih tơmang pơhiơ̆ dơnou đak Kala… vă tơbang joh ayŏ juăt jue kăp gĭt kơ bơngai K’Ho: "Rim bơngai jang lơ̆m Kâu lak ƀô̆ 'nguaih kơ tơgop jơhngơ̆m iĕ ioch kơ po vă vei răk joh ayŏ juăt jue kon kông, oei tơbang tơdrong 'lơ̆ng rŏ kơ joh ayŏ chĭng chêng – hơsuang juăt jue kơ kon pơlei K’Ho truh hăm tơmoi vă hơtŏk iŏk yua, hơtŏk tơdrong hơrih lơ̆m khei rơvơn. 'Nguaih kơ dôm anih tơmang pơhiơ̆, dôm anih akŏm hŏk hôp tơ̆ tơring băt truh, dang ei Kâu lak ƀô̆ đei nhôn tơbang lơ̆m mạng tơpôl, facebook, tiktok… Trong jang ou tơgŭm ăn Kâu lak ƀô̆ đei tơmoi băt truh tenh kuăng hloh"

Xah Di Linh, tơring đei Jăl trong 28 păng Jăl trong 20 kơdou găn, jĭ anih tơkuh trong nơnăm đơ̆ng Gia Nghĩa truh Phan Thiết, Đà Lạt truh pơlei tơm Hồ Chí Minh. Tơ̆ ou cham char nhen bri 'long hơngo, dơno mong đak, chơkơi Li Liang… atŭm hăm tơdrong joh ayŏ kơ kon pơlei K’Ho, jing jơhngơ̆m pran vă hơtŏk jang tơmang pơhiơ̆ cham char – joh ayŏ. Ƀok K’ Brợt – Phŏ Kơdră Jơnŭm vei lăng pơlei juăt jue K’Ho ăn tơbăt: "Đơ̆ng năr keh đang pơlei joh ayŏ hlôi đei lơ tơdrong jang kăp gĭt đei pơgơ̆r nhen hop akŏm pơđăp tơdrong jang kăp gĭt kơ thôn, sơng lơ khul tơmoi truh tơmang, chă hơlen băt joh ayŏ đơ̆ng tơring Pơmơ̆t, đơ̆ng Di Linh. Đei 6 lăm pơđĭ bơngai pơtho păng bơngai hŏk nơ̆r K’Ho truh tơmang hơlen băt gah tơmam yua kơ bơngai K’Ho. Đe ngê̆ nhơ̆n pơtho tơnăp, tơgŭm ăn bơngai hŏk băt vao hơdah hloh gah joh ayŏ juăt jue kon kông, 'măn chă chih ƀai akŏm ăn hơtuch 'măng khuă. Khei năr truh, lơ̆m khei 10, pơlei joh ayŏ gô pơgơ̆r et soi kơ yang hri (ñô wèr) 'noh minh khôi juăt et soi choh jang xa kăp gĭt kơ bơngai K’Ho Sre, vă tơroi lang să ăn tơmoi truh tơmang lăng lơ̆m jơ̆p teh đak băt truh pơlei, chă hơlen băt gah khôi juăt ou"

Pơlei joh ayŏ juăt jue tơ̆ thôn Klong Trao 1 xah Di Linh, dêh char Lâm Đồng, jĭ anih răk vei păng tơ-iung dôm kơjă kăp gĭt gơh hơgei kơ kon pơlei K’Ho Sre lơ̆m tơdrong hơrih 'nao hrei ou. Đơ̆ng cham char hơrih xa kơ kon pơlei, tơdrong et soi juăt jue truh dôm khul chĭng chêng mơlôh jing akŏm tôm tŏk bŏk oei tơgop pơtoi tơdrong joh ayŏ, pơlan să tơdrong pơ-ư pơ-ang kơ kon pơlei, atŭm hăm noh pơih minh trong yak kơjăp sơđơ̆ng lơ̆m hơtŏk tơmang pơhiơ̆ tơguăt hăm vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kră sơ̆.