Kưt jĭ tơdrong hơri tơroi kơdih. Lơ̆m tơdrong joh ayŏ kơdŏ suang đe krao noh hơri tơroi, dang tơroi kơ tơdrong hơrih đon bơnôh po păng ưh đei rơvăl, hơdrô̆ đei tơdra đĕch. Tơđrong hơri kưt noh đe hơri hăm nơ̆r tơchĕng đơ̆ng kơdih đĕch. Hăm tơdrong hơri tơroi, atŭm hăm dôm ngê̆ nhơ̆n, rim bơngai adoi gơh hơri kưt. Nhen lơ̆m pơdong grong ƀŭ noh đe hơri tơroi hăm bơngai hlôi lôch hơchăng, dah mă lơ̆m tơdrong et xa sô̆ noh đe hơri nhen minh tơdrong pơma dơnuh, tơtă ăn kon pơlei pơla tơguăt tơguăl, pơnam jang xa, tơtă ăn kon sou hơrih 'lơ̆ng tơnăp, dah mă hơri tơhưch hơdruh tơdăm. Ah hơri kưt hơnơ̆ng đei đing hlôm rơjieo buôt (đe oei krao đing kliă dah mă buôt čhôč) vă reh tơdra ăn bơngai hơri, dah mă bơngai hơri kơdih chă hlôm đơ̆ng rŏng kơ nơ̆r hơri. Nơ̆r pơđơ̆k lơ̆m dôm ƀai hơri kưt noh đe pơtih pơtŏng kăp gĭt hloh. Mă thoi noh dôm tơdrong phara đơ̆ng hơri khan păng hơri kưt lơ̆m tơdrong hơrih rim năr. Ngê̆ nhơ̆n Y-Đhin Niê, oei tơ̆ pơlei Triă, xah Ea Tul, dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt: “Nơ̆r pơđơ̆k lơ̆m khan hơ-'mon păng hơri kưt noh đei tơdrong phara dih băl. Hơri kưt noh đe akŏm kơdih nơ̆r hơri lơ̆m rim tơdrong, pơtih pơtŏng kiơ̆ tơdrong đei ƀôh, gah 'mi kial cham char plei teh, hla 'long, kon sem pơkao ou to... Oei khan noh nơ̆r pơđơ̆k kiơ̆ minh tơdrong pơkăp kơjăp, ưh đei pơtĕm trong mă ou hăm trong mă nai ôh”

Lơ̆m tơdrong hơrih 'nao dang ei pơjing đei lơ tơdrong tơnap tap lơ̆m vei răk tơƀăk mong mŭk drăm joh ayŏ kon kông, lơ̆m noh đei tơdrong hơri kưt lơ̆m tơdrong hơri brông Êđê. Ngê̆ nhơ̆n Y- Ƀhĭ Ayun, oei tơ̆ pơlei Kna, xah Čư̆ M’Gar, dêh char Đăk Lăk tơroi: đe ngê̆ nhơ̆n 'lŏ sơnăm jĭ dôm bơngai vei pơhngol, trong hơri kăp gĭt kơ tơdrong hơri brông Êđê, lơ̆m noh đei hơri kưt. Tơdrong pơgiơ̆ng pơjing đon hưch lăp, pơtrŭt kon sou vih hơlơ̆k hăm tơdrong hơri brông, tơdrong gơh hơgei kăp gĭt kơ joh ayŏ kon kông păng vei răk tơƀăk mong dôm tơdrong 'lơ̆ng rŏ noh ưh kơ ƀônh hiôk ôh kơlih đe ngê̆ nhơ̆n băt lơ hlôh vao hơdah, gơh pơtho pơdjoi pă đei oei lơ. Ngê̆ nhơ̆n Y- Ƀhĭ Ayun ăn tơbăt: “Hơdrol sơ̆ đe ngê̆ nhơ̆n hơnơ̆ng hơri kưt lơ̆m dôm năr et xa sô̆. Dang ei ưh đei bơngai băt hơri kưt, mưh đei bơngai băt hơri noh duh pă đei rơhou hơdah nhen dôm bơngai 'lŏ sơnăm. Inh hơpơi 'meh đei lơ bơngai hơri kưt rơgei vă hyup nơ̆r, pơtho tơnăp ăn kon sou pơhrăm atăm”

Kiơ̆ kơ ƀok Y Mang, Phŏ Kơdră Anih jang Tơroi tơbăt – Joh ayŏ - Tơplŏng kơdou xah Quảng Phú, dêh char Đăk Lăk, tơ̆ tơring dang ei đei hloh 300 ngê̆ nhơ̆n oei băt gah nơ̆r pơma pơđơ̆k, hơri brông. Vă vei răk tơƀăk mong tơdrong hơri brông ăn kôn mon kon sou, dôm sơnăm ou ki, tơdrong jang joh ayŏ kơdŏ suang tơ̆ tơring hlôi hơdrin pơtho pơdjoi lơ̆m dôm hnam trưng hŏk, dôm lăm pơhrăm đei pơih lơ̆m pơlei, mă lei ou jĭ minh tơdrong jang kăl athei hơdrin păng sơ̆n: “Hăm tơdrong jang vei lăng joh ayŏ, bơ̆n athei đei lơ tơdrong jang tơrĕk truh tơdrong vei răk tơƀăk mong. Lơ̆m noh đei tơdrong hơri brông Êđê păng pơtoi akŏm joh hơri păng hơnơ̆ng pơgơ̆r rim sơnăm păng lơ tơdrong jang vă vei răk tơƀăk mong ăn đe sơnăm mơlôh hơmet păng pơtoi hơnơ̆ng đĕch”

Yă Linh Nga Niê Kđăm – Bơngai juăt hơlen joh ayŏ kră sơ̆ tơring Tây Nguyên ăn tơbăt, dang ei tơdrong hơri brông jing tơnap tap, pă gan đei bơngai pơtho pơdjoi. Tơdrong pơtho pơdjoi tơdrong hơri brông Êđê, lơ̆m noh đei hơri kưt athei tơrĕk hloh dơ̆ng. Hơdrô̆ dôm bơngai đei tơdrong gơh gah tơdrong hơri đơ̆ng 'lơ̆p noh mă gơh hơri kưt: “Sơ̆ ki, rim bơngai tơƀơ̆p băl hơri kưt, eirei lơ, đe hơdruh tơdăm kơdih băt hơri ưh đei bơngai pơtho ôh. Hơdrô̆ lăng, mơ̆ng păng pơm kiơ̆. Yang asong ăn kơ sư noh sư gơh hơri. Bơngai ưh kơ băt hơri dang Yang ưh đei asong ăn. Ưh đei bơngai yơ pơtho hơri kưt adoi nhen hơri Ei rei. Dôm khôi juăt akŏm et xa noh jing 'măng akŏm hơri kưt. Tơdrong joh ayŏ đei pơdjoi hăm ƀơ̆r đei akŏm lơ. Dang ei dôm tơdrong noh pă đei oei. Noh đe sơnăm mơlôh tơnap kơ hơri kưt păng hơri Ei rei. Thoi noh lơ̆m tơdrong pơtho hơri ah hnam trưng jăl kơđeh inh pơtruh nơ̆r pơtho hloi ƀai Buôn Dur Kmăn vă gơh vei răk tơƀăk mong”

Đơ̆ng kră sơ̆, tơdrong hơri kưt jĭ minh tơdrong pơhiơ̆ đon bơnôh lơ̆m tơdrong hơrih kơ bơngai Êđê. Lơ̆m noh kon pơlei bơngai Êđê băt tơgĭt gah tơdrong kăp gĭt kơ tơdrong hơri brông kon kông po. Lơ̆m tơdrong hơrih hrei ou, atŭm hăm tơdrong vei răk tơƀăk mong đơ̆ng teh đak, ah pơjing dôm anih tơmang pơhiơ̆ tơpôl, bơngai Êđê kŭm hơmet vei răk tơƀăk mong joh ayŏ kon kông po, lơ̆m noh đei tơdrong hơri brông, pơdjoi đon lăp ăn đe sơnăm mơlôh răk vei.

          Ơ mih ma duch nă...!  Lơ̆m tơdrong joh ayŏ kăp gĭt kơ kon pơlei Êđê, dôm tơdra hơri kră sơ̆ nhen eirei, hơri kưt, hơri hơ-'mon... jing djoi tơlei tơguăt pơhngol, pơtoi tơdrong ƀlŏk hơdơ̆r đơ̆ng yă ƀok pơsư̆ ăn. Păng tơ̆ pơlei Tu, xah Ea Tul, dêh char Đăk Lăk, đei minh drăkăn ưh đei rơ-ông rơ-ang vei răk tơƀăk mong tơdrong hơri brông – 'noh ngê̆ nhơ̆n H'Ƀliư̆ Hwing.

Hăm ƀơ̆r hơri eirei hlăng kơnhang, hiôk 'lơ̆ng, ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing ưh hơdrô̆ pơchră ang lơ̆m tơdrong akŏm et xa sô̆, mă kăp gĭt noh kơdrơih trŏ plei nuih kơ dôm năr hĕl sơ-'ngon. Nơ̆r hơri kơ yă ang bang đơ̆ng 'mêm kơ bơngai hlôi hiong, truh đon băt tơklep băl, đang kơ noh hơpơi 'meh pơjing pơlei pơla pơdrŏng 'lơ̆ng rŏ. Ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing tơroi: “Đơ̆ng kră sơ̆, yă ƀok bơ̆n hlôi pơdjoi tơdrong hơri juăt jue nhen hơri eirei, hơri kưt – dôm tơdrong joh ayŏ kăp gĭt kơ kon pơlei. Bơ̆n athei tơgĭt păng vei răk dôm kơjă kăp gĭt 'noh, ưh đei lê̆ hiơt hiong dôm um rŭp 'lơ̆ng hlôi đei yă ƀok pơsư̆ ăn nhen hơri eirei, hơri kưt, hlôm đing năm, đing tut"

Tơroi kơ hơri eirei Nghệ nhân H Bliư̆ Hwing ăn tơbăt: Hơri eirei hơnơ̆ng đei hơri lơ̆m pơdoong groong ƀŭ, vă tơklah hăm bơngai hlôi lôch hiong. Nơ̆r ƀai hơri tơroi gah tơdrong hơrih kơ bơngai lôch, tơƀôh tơdrong 'mêm băt păng hĕl hol hloh. Nơ̆r hơri pơre đơ̆ng kơmăng truh 'ngah, ưh hơdrô̆ vă ƀlŏk băt, mă oei vă tơroi kơ dôm tơdrong 'lơ̆ng gah đon bơnôh buăl juăt, đon băt kơ pơlei pơla, păng tơdrong hơpơi 'meh pơjing pơlei pơla roi năr roi phĭ tơtŏ dơnŏ 'lơ̆ng, pơdrŏng jơnap”

Hăm ƀơ̆r hơri eirei hiôk 'lơ̆ng, ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing ưh hơdrô̆ ang hơdah lơ̆m dôm tơdrong et xa sô̆, mă kăp gĭt noh pơm tơdrŏ plei nuih lơ̆m năr hĕl sơ-'ngon. Nơ̆r yă hơri vơch kơ đon: đơ̆ng 'mêm kơ bơngai hlôi lôch hơchăng, truh lăp kơ tơdra hơri pơyong, đang kơ noh truh tơdrong pơjing pơlei pơla 'lơ̆ng rŏ .

 Tơdrong joh ayŏ hlôi hram lơ̆m đon bơnôh ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing. Păng găn ga lơ tơdrong lơ̆m hơrih xa, yă hlôi rơih akŏm lơ̆m rim tơdra, nơ̆r hơri brông.

Lơ̆m nơ̆r pơđơ̆k kơ ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing tơƀôh đei dôm tơdrong vơch, tơdrong hơpơi kơ minh tơdrong tơhưch kơjăp minh bơnôh mưh hơri gah tơdrong tơhưch.

Oh H’Lana Hwing, 12 sơnăm, sou kơtơh kơ ngê̆ nhơ̆n H’Bliư̆ Hwing, tơroi: rim 'măng yă hơri eirei, ƀok truh tơ-oei tơjê̆ păng hlôm đing năm. Tơdra ang bang jơ̆p hnam. Unh hnam inh atŭm tơ-oei tơmơ̆ng. Lơ 'măng thoi noh, inh mơn jơhngơ̆m tơnŏ dêh. H’Lana ăn tơbăt, jơ năr noh hlôi akŏm lơ̆m inh tơdrong lăp hăm hơri brông kră sơ̆: “Inh lăp tơmơ̆ng yă hơri Eirei. 'Nou jĭ minh tơdrong joh ayŏ 'lơ̆ng rŏ kơ bơngai Êđê. Ning mônh kơnh inh gô pơhrăm lơ hloh vă băt vei răk tơƀăk mong joh ayŏ 'lơ̆ng rŏ ou. Inh gô pơrô̆ đe buăl atŭm chă pơhrăm hăm dih băl”

'Nhŏng Y-Rowel Hwing, kơdră pơlei Tu, xah Ea Tul, dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt, ngê̆ nhơ̆n H'Bliư̆ Hwing jĭ minh bơngai ang hơdah lơ̆m pơlei pơla gah tơdrong pơtho, vei răk tơdrong joh ayŏ 'lơ̆ng hơri brông Êđê: “Tơ̆ pơlei Tu, drăkăn ngê̆ nhơ̆n H'Ƀliư̆ Hwing hơnơ̆ng đei kon pơlei băt 'mêm kơlih kơ ƀơ̆r hơri eirei hiôk 'lơ̆ng. Yă ưh hơdrô̆ akŏm đei tơdrong hơgei gah joh ayŏ, mă oei jing bơngai hăt hot tơgop lơ̆m dôm tơdrong joh ayŏ kơ pơlei pơla păng tơring. Yă hơnơ̆ng yua nơ̆r hơri kơ po vă hơvơn, tơguăt kon pơlei lơ̆m tơdrong hơrih”.

Mă sơnăm hlôi 'lŏ, sŏk hlôi ko kiơ̆ kơ sơnăm, mă lei lơ̆m đon bơnôh kơ ngê̆ nhơ̆n H'Ƀliư̆ Hwing adoi oei akŏm đon bơnôh tơguăt hăm joh ayŏ juăt jue. Yă ling lang pơngơ̆t hăm minh tơdrong: pơm thoi yơ vă dôm tơdra hơri eirei ưh ƀơm hiơt hiong lơ̆m tơdrong hơrih 'nao hrei ou, vă kon sou ning nai kơnh adoi oei đei tơmơ̆ng, đei hơri păng pơ-ư pơ-ang kơ tơm a la chă kơdih po. Rim 'măng pơre nơ̆r hơri, yă ưh hơdrô̆ oei tơroi minh tơdrong, mă oei tơroi hloi gah đon bơnôh, tơdrong hơrih kơ lơ chăl bơngai Êđê hăm nơ̆r hơri păng tơdra đing năm.