Bơngai chĕp vei tơdrong jang tanh vai khăn joăt joe kơ Xơ Đăng
Thứ bảy, 06:00, 20/09/2025 Nhát Lisa/Thuem tơblơ̆ Nhát Lisa/Thuem tơblơ̆
VOV.Bahnar - Hơngŭr nŏng kơ tơ oei ƀơ̆t không tanh brai, tơpang ti tanh hơbĕch hơbal, yă Xong oei tơ̆ plei Kon Wang, xăh Tân Tiến, dêh char Đắk Lắk tŏk bŏk rim năr tanh đei dôm blăh khăn, hơbăo tanh lơ kơloăi. Lơ̆m tơdrong hơrih ‘nao, khăn, hơbăn ao tanh yua đơ̆ng yă tanh tŏk bŏk kiơ̆ hơyak jơ̆ng kon sâu hơnhăk kơjă kăp gĭt kơ hơdrĕch kon kông yak hơtăih.

Hnam yă Xong, oei tơ̆ hơnih kơdrơ̆m plei Kon Wang, xăh Tân Tiến (Đắk Lắk), hơnơ̆ng jơva không tanh ưh kơ đei pơdơh. Bơngai drŏ kăn đĭ hloh 60 sơnăm bơih oei rim năr nŏng kơtanh brai, tơpang ti hơbĕch hơbal tăh tơnanh, tanh đei dôm blăh khăn, hơbăn ao lơ kơmâu hơiă. Yă Xong roi tơbăt:

“Ĭnh pơtơm gơh tanh ‘noh gơnang đơ̆ng pơhrăm kiơ̆ đơ̆ng mĕ. Doh sơ̆, pơhrăm tanh răh, ĭnh jang răh mir roh vă đei por sŏng ăn ŭnh hnam. Đơ̆ng rŏng kơ mĕ ĭnh hiong, ĭnh hơdrin tôch kơ lơ. Ƀơ̆t iŏk ŭnh om, rong răh kon, jang sa răh, ĭnh hơdrin hŏk pơhrăm dơ̆ng tơdrong jang tanh brai, đơ̆ng khăn ƀăk truh hơbăn ao kră sơ̆. Truh ƀơ̆t kon hơ ‘lơ̆p đĭ ‘lŏ, ĭnh đei lơ jơ năr vă akŏm jang, tanh lơ khăn, hơbăn ao vă yua lơ̆m hnam păng tĕch ăn kon pơlei lơ̆m pơlei.”

Đơ̆ng không tanh hmă ‘noh, yă Xong ưh khan lăp đei dơ̆ng jên iŏk yua mă oei pơtho tanh brai ăn kơ kon sâu păng kon pơlei lơ̆m pơlei vă pơtăl tơdrong joh ayŏ hơdrĕch kon kông. Hrei ‘nâu, tơ̆ xăh Tân Tiến (Đắk Lắk) hlôi pơjing 1 grŭp tanh brai ‘noh đei 7 ‘nu, hăm lơ sơnăm pha ra băl. Mŏ Phân, mĭnh ‘nu mon yă Xong, tơroi:

“Blŭng a ĭnh pơhrăm đơ̆ng mĕ ĭnh, đơ̆ng rŏng âu mĕ ĭnh hiong, ĭnh pơhrăm dơ̆ng đơ̆ng duch Xong. Duch pơtho ăn kơ ĭnh trong vai brai, dônh măt ding dông. Dang ei ĭnh đĭ gơh tanh khăn pŭ, khăn su. Duch ĭnh tôch kơ hơgei vai tăh hrâu brai, tanh tôch kơ ‘yâu, dônh ding dông thoi kră sơ̆. Ĭnh păng mŏ oh ling lang lăp đon, ‘meh đei duch pơtho lơ hloh. Bơnê kơ duch Xong hlôi chĕp vei tơdrong tanh brai. Nhôn chăl mơlôh gô pơtăl kiơ̆, ưh kơ lê̆ tơdrong jang đei hiơt hiong.”

Khăn, hơbăn ao tanh yoa đơ̆ng Khul tanh brai tơ̆ xăh Tân Tiến tanh đei, đei lơ bơngai răt. ‘Nao âu, 1 anih chơchoh hơbăn ao tơ̆ Buôn Ma Thuột, dêh char Đắk Lắk gơih ăn yă Xong 7 kơthŭng brai săk, athei yă tanh ao Xơ Đăng vă tĕch păng asong đe thuê.

Khăn, hơbăn ao tanh kơ bơngai Xơ Đăng đa đei 3 kơmâu tơm, ‘nŏh jĭ: kok, găm păng dreng. Khăn hơbăn ao tanh đei lơ kơmâu kok đa yoa lơ̆m dôm tơdrong et soi, trong ding dông tanh tôch hơiă. Khăn hơbăn ao tanh đei lơ kơmâu găm tơƀôh ăn plenh teh. Trong ding dông tanh tơƀôh ăn tơdrong mât 1 jơhngơ̆m đon, tơdrong pring vei băl lơ̆m tơpôl. Khăn hơbăn ao tanh đei lơ kơmâu dreng năng nhen thoi păh iung, ‘lơ̆ng hơiă, tôch lăp hăm tơdrong hrŭk pơguăng lơ̆m năr lêh păng hơri hơxoang...

Mŏ Phan, 1 ‘nu bơngai oei tơ̆ plei Ea Mao, xăh Tân Tiến, tơroi:

“Rim năr lêh yơ lơ̆m pơlei, bu bu kŭm hrŭk pơguăng ao tanh kơ hơdrĕch Xơ Đăng. Hrŭk lăng tôch hơiă. Yă ƀok sơ̆ pơjing ăn, hrei ‘nâu đei đe yă, đe ngê̆ nhơ̆n nhen Yă Nhân, Yă ‘Nhoa (yă Xong) chĕp vei, kơna nhôn roi ‘mêm, roi ‘mĕh hrŭk hơbăn ao tanh hlŏh dơ̆ng. Hơbăn ao tanh tôch ‘lơ̆ng păng kơjăp.”

Hăm jơhngâm đon hưch ‘mêm păng adrin tanh, ngê̆ nhơ̆n Xong hlôi păng tŏk bŏk chĕp vei kơjăp tơdrong joăt tanh brai vai khăn kơ bơngai Xơ Đăng, vă sư ling lang huei kơ hiơt hiong. Đơ̆ng tơpang ti yă păng đe drŏ kăn tơ̆ Tân Tiến, lơ khăn, hơbăn ao tanh ƀrông ƀrang kơmâu 'lơ̆ng rŏ hơnơ̆ng kiơ̆ hơyak jơ̆ng đe kon sâu lơ̆m tơdrong arih xa hrei ‘nâu.  

Nhát Lisa/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC