Đơ̆ng lơ sơnăm kơ ou, et soi apinh đak 'mi Yang Pơtao Apui tơ̆ groi kông yang Chư Tao Yang (lơ̆m xah Chư A Thai, dêh char Gia Lai) đei pơgơ̆r kiơ̆ khôi juăt so kơ bơngai Jarai. Hơdrol kơ pơgơ̆r, kon pơlei tơ̆ rim pơlei pơla tơ̆ ou hăt hot hơmet ăn tơdrong et soi apinh đak 'mi. Tơmam soi plang ăn tơdrong et soi ou noh đei: 1 tơm ge tơdrô, 1 pôm unh jrĕng, 1 gôm phe, 1 siĕr 'nhĕm đei chet hơmŏ. Bơngai đei pơjao sơnong kăp gĭt tang măt ăn kon pơlei khan gia et soi apinh đak 'mi 'noh ƀok Siu Phơ (tơgŭm jang ăn kơ ƀok Rah Lan Hieo – Pơtao Unh chăl mă 14).

Tơdrong sơkat soi tơbeh thoi ou: “Ơ Yang Đak grasia! 'Năr ou, kon pơlei pơla kŭp yom plang tơmam drăm, pơtruh ăn kơ Yang. Apinh Yang tơng tơpang ti pring vei kon pơlei pơla, vă rim 'măng găn đak krong, đak glung gơh sơđơ̆ng, ưh đei ƀơm sar bar. Apinh Yang asong ăn đak tơ̆ hơdrơ̆m đak pơlei pơla hơnơ̆ng đei jrah đak ưh đei hrơ̆, vă mir ƀa hơƀo giơ̆ng 'lơ̆ng, hơdong ƀa đei găr hơpôm, sum pơk đei ƀenh kơ ƀa! Apinh Yang vei lăng kon pơlei grăng pran ling lang, hơrih tơguăt tơguăl băt 'mêm dih băl nhen 'nhŏng oh klak klơm pôm hnam”.

Tơdrong Et soi đei pơgơ̆r kăp gĭt, hăm tơdrong truh akŏm đơ̆ng lơ kon pơlei gah tơring pơbah nhen Phú Túc, Ayun Pa, Phú Thiện; truh tơring tu nhen Pleiku, Chư Pah, dah mă đơ̆ng tơring pơmơ̆t nhen Chư Prông, Chư Pưh truh akŏm... Ƀok Kpă An truh đơ̆ng pơlei Ring Dap, xah Chư A Thai ăn tơbăt: “Rim 'măng đei tơdrong et soi, kon pơlei đơ̆ng jơ̆p tơring adoi 'nhăk tơmam drăm plang ăn Pơtao Unh. Tơmam plang noh đei kơpô, rơmo, nhŭng, iĕr, tơdrô ge, phe ƀa... Tơdrong et soi đei pơgơ̆r tơ̆ minh anih yang lơ̆m bri kơdrơ̆ng. 'Nou jĭ hơnih kâ̆m kang kơnang giĕng, kon pơlei ưh gơh mơ̆t ôh. Hơdrô̆ Pơtao Unh păng dôm bơngai tơgŭm đĕch gơh năm truh păng akŏm dôm tơdrong soi plang. Kơyuơ đơ̆ng tơdrong yang, grasia noh hlôi pơm ăn um rup Pơtao Unh roi jing krên dên hloh lơ̆m đon bơnôh kon pơlei, jing minh um pơtih yang kăp gĭt”.

Ngê̆ nhơ̆n Ưu tú Ksor Lol (juăt krao noh Ơi Sơ) adoi jing bơngai tang măt ăn kon pơlei tơ̆ pơlei Rbai, xah Ia Piar, apŭng Phú Thiện (so) dang ei noh xah Phú Thiện, pơm tơ-'ngla pơgơ̆r et soi apinh đak 'mi ăn tơbăt gah tơdrong kăp gĭt kơ khôi soi tơbeh ou:  “Rim sơnăm, kon pơlei lơ̆m pơlei atŭm băl pơgơ̆r et soi kơ yang đak tơ̆ đak krong, đak glung, hơnih đei lăng jĭ tơring dơnơm kơ tơdrong hơrih. Kiơ̆ kơ kon pơlei, yang đak noh yang pring vei kon bơngai rim 'măng đe sư jur tơ̆ đak. Kơyuơ noh, et soi kơ yang đak kăp gĭt hloh, kon pơlei sơkat apinh yang vei vêr vă ah găn đak krong, đak glung, rim bơngai adoi sơđơ̆ng 'lơ̆ng, ưh đei ƀơm tơdrong krê hơmơ̆t. Mă kăl, kon pơlei hơnơ̆ng apinh yang đak hơlen vei đe hơ-ioh rim năr chă vei kơpô, rơmo, vă đe sư hoai kơ pơ̆k dah mă chă glơ̆k tơ̆ đak”.

Đơ̆ng rŏng kơ sơkat đang atŭm hăm khôi prah đak păng bah đak tơ̆ pơdŭk đe kră pơlei vă apinh gơh grăng hơkou, bơngai krao yang kŭp apinh 3 'măng vă hmach kơ yang hơpang đang kơ noh tring đak tơ̆ ge tơdrô. Ah bơngai soi kơ yang pơtơm et tơdrô, nơ̆r chĭng chêng re ang, ƀok dar deh dang dơ̆ng, chă tơdrŏ hơsuang nhen kơ sem grơ̆ tơtuh pơnăr păr vă 'nhăk nơ̆r sơkat truh hăm yang hơpang. Lơ̆m tơdrong grasia kŭp jom, nơ̆r hơgơ̆r chĭng chêng, nơ̆r bơngai khan gia sơkat soi kơ yang, rim bơngai dô̆ rơheng tơƀôh tơdrong kŭp jom hăm yang hơpang păng hơpơi 'meh yang hơpang gô mơ̆ng nơ̆r apinh đơ̆ng kon pơlei mă tơ-'nhur ăn đak 'mi. Ƀok Rmah Phiết tơ̆ pơlei Plei Tel A vang năm akŏm et soi tơroi: “Sô̆ chơt pơ-ư pơ-ang, apŭng pơgơ̆r păng nhôn đei năm akŏm 'măng et soi apinh đak 'mi 'năr ou, nhôn hơpơi 'meh gô đei pơgơ̆r dơ̆ng tơdrong juăt jue joh ayŏ kră sơ̆ kơ kon pơlei Ja Rai.”

Atŭm hăm tơdrong et soi apinh đak 'mi um ai joh ayŏ kăp gĭt kơ bơngai Jarai, ƀơ̆t 'măng ou hlôi pơgơ̆r tơdrong Pơlong joh ayŏ - tơplŏng kơdou kon kông tơ̆ Anih gru gra jơhnơr hơrih Plei Ơi. Tơdrong pơlong đei hloh 300 ngê̆ nhơ̆n kơ 10 xah vang akŏm hăm lơ tơdrong hiôk chơt nhen: pơdah tôn chĭng chêng, tanh brai, tanh brong jak, chrah mul meo, pơm brŏ kon kông, hơri brông, reh brŏ kon kông, akŏm kơchơ tĕch tơmam choh pơtăm đei...

Mă kăl, tơdrong pơlong năm jơ̆ng đei hơnăn “Yak kiơ̆ jơ̆ng Pơtao Unh” adoi đei pơgơ̆r, pơjing tơdrong hiôk chơt ăn tơdrong akŏm. Lơ̆m tơdrong akŏm, đei tĕch tơmam choh pơtăm vă tơbang dôm tơmam drăm OCOP păng tơmam kăp gĭt kơ tơring, 'măn ăn tơdrong tĕch răt tơmam drăm xa kơ tơmoi:

Pơmai Phạm Thị Kiều, tơmoi truh tơmang păng truh hăm tơdrong et soi ăn tơbăt: “Đei dôm tơdrong joh ayŏ juăt jue, et soi apinh đak 'mi, et soi apinh ăn pơyan jang xa, inh ƀôh pơyua lơ gah tơdrong juăt jue joh ayŏ kơ kon pơlei tơ̆ tơring ou vă rim bơngai truh tơmang tơ̆ tơring băt hơdah tơdrong đei ou păng gô pơlan să dôm kơjă joh ayŏ 'lơ̆ng truh lơ tơring hloh”.

Atŭm hăm noh, lơ̆m tơdrong et soi, tơmoi păng kon pơlei tơ̆ tơring gơh hrou dơh po păng hơlen băt dôm tơdrong pơsuh pơchơt kră sơ̆ nhen: klơ̆m ƀơlŏng, klŭ măt chă rôp bip, klŭ măt teh gŏ lơ̆n, tơgar iŏk kơ... Yă Nghẽo oei tơ̆ xah Ia Hiao truh akŏm tơdrong et soi ăn tơbăt: “Kon pơlei Jarai atŭm băl akŏm tôm vă pơgơ̆r et soi sô̆ hơ-iă, vă ƀlŏk bơnê kơ pơyan jang xa đei yua lơ đơ̆ng rŏng kơ khei năr jang hrat. 'Nou adoi jing 'măng vă rim bơngai tơƀôh đon bơnôh pôk bơnê hăm plenh teh hlôi asong ăn tŏ 'mi kial sơđơ̆ng, pơyan jang xa đei yua lơ. Inh hơpơi 'meh năr et soi sô̆ thoi ou gô đei bơngai Jarai pơtoi vei răk tơƀăk mong ăn kôn mon kon sou ning mônh kơnh”.

Chơt hơ-iă jĭ kon pơlei oei lơ̆m tơring kơ Pơtao Unh (Pơtao Apui), ƀok Rmah Yơi, bơngai đei kon pơlei lui yom tơ̆ Plei Ơi ăn tơbăt, đơ̆ng kră sơ̆, lơ̆m tơdrong hơrih đon lui kơ bơngai Jarai tơ̆ ou tơguăt hăm tơdrong hơ-'mon kơ chăl Pơtao Unh. Kơyuơ noh et soi apinh đak 'mi “Pơtao Apui” roi jing kăp gĭt hloh: “Nhôn hmach sô̆ lơ̆m đon kơlih hlôi đei tôm 14 chăl Pơtao Unh pơdjoi băl. Pơtao unh ưh kơsĭ ƀok pơtao pơgơ̆r, pơm kơdră tơring tơrang ôh, mă jing pơtao kơ yang grasia, đei kon pơlei pơla kŭp jom păng soi ƀlŏk. Lơ̆m tơdrong hơrih đon lui kơ kon pơlei, Pơtao Unh đei sơnong thoi lĕ bơngai tơroh kon bơngai hăm yang hơpang, tang măt ăn kon pơlei vă sơkat apinh gơh đei tŏ 'mi kial sơđơ̆ng, pơyan jang xa đei yua, kon pơlei pơla grăng pran, sơnêp sơnua”.

Ƀok Nguyễn Đức Thuận – Jang lơ̆m Anih Joh ayŏ xah Chư A Thai, dêh char Gia Lai ăn tơbăt, sơnăm ou, Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char Gia Lai hlôi jang atŭm hăm Anih jang Han lâm Khua hŏk tơpôl Việt Nam pơgơ̆r Pơma đam khua hŏk hơnăn “Pơtao Unh – Hơ-'mon păng tơpă”, pơđăp gah trong vei răk tơƀăk mong Gru gra jơhnơr hơrih Plei Ơi.

Ƀok Nguyễn Đức Thuận ăn tơbăt, pơma đam hlôi drơ̆ng nơ̆r athei hơmet ming Anih Gru gra jơhnơr hơrih joh ayŏ kơ Plei Ơi jing Anih gru gra kăp gĭt kơ teh đak: “Kiơ̆ tơdrong hơpơi 'meh đơ̆ng kon pơlei tơ̆ tơring, rim sơnăm jơnŭm pơgơ̆r tơring adoi asong jang, tơgŭm ăn dôm tơdrong vei răk tơƀăk khôi juăt soi tơbeh apinh đak 'mi “Yang Pơtao Apui”, jĭ tơdrong joh ayŏ kăp gĭt kơ tơring. Rim sơnăm, kon pơlei tơ̆ Plei Ơi jĭ tơ-'ngla kơ tơdrong lui ou adoi pơgơ̆r et soi apinh đak 'mi “Yang Pơtao Apui”. Kon pơlei drơ̆ng lăp, vang akŏm dôm tơdrong pơlong joh ayŏ kơdŏ suang vă tơbang um rup Plei Ơi pơma hơdrô̆ păng dêh char Gia Lai pơma atŭm”.

Et soi apinh đak 'mi “Pơtao Apui” kơ bơngai Jarai đei sơkơ̆t jing Mŭk drăm joh ayŏ kăp gĭt kơ teh đak, Plei Ơi (tơring mă đe Pơtao Unh hơrih xa) adoi đei rim bơngai khua hŏk athei ming hơmet jing Anih grua gra kăp gĭt kơ teh đak. Tơdrong noh ưh hơdrô̆ bơ̆ng pang ăn tơdrong hơdrin vei răk tơƀăk mong tơdrong juăt jue mă oei jing tơdrong pơtih kơ joh ayŏ kăp gĭt kơ bơngai Jarai, dêh char Gia Lai pơma hơdrô̆, tơring Tây Nguyên pơma atŭm. 'Nou adoi jing tơdrong pơ-ư pơ-ang kơ kon pơlei, pơih rah minh trong jang tih vă tơbang tơmang pơhiơ̆ joh ayŏ, hơvơn lơ tơmoi truh tơmang lăng păng hơlen băt gah joh ayŏ kăp gĭt kơ tơring teh ou.

Gơh tơchơ̆t hơdah, Et soi apinh đak 'mi “Yang Pơtao Apui” jĭ tơdrong joh ayŏ, tơmang pơhiơ̆ kăp gĭt, tơbang pran kơtang gah um rup păng tơroi gah mŭk drăm hơtŏk tơmang pơhiơ̆ kơ dêh char Gia Lai. Kiơ̆ đơ̆ng noh hơvơn asong jang hơdoi, tơguăt hăm dôm tơring nai, pơm trong pơjing tơmam drăm tơmang pơhiơ̆ kăp gĭt hloh. Et soi apinh đak 'mi kơ Yang Pơtao Apui tơ̆ Chư A Thai đơ̆ng rŏng đei hơmet pơgơ̆r dơ̆ng hlôi jing tơmam drăm tơmang pơhiơ̆ ah rim 'măng pơdơh năr 30/4, năr 1/5 jĭ minh tơdrong bơ̆ng pang ƀôh hơdah. Rim 'măng et soi, tơring sơng đơ̆ng 6.000 truh 8.000 'nu kon pơlei păng tơmoi truh hơlen băt. Păng adoi pơtơm yak đơ̆ng tơdrong et soi, pơjing đei tơdrong tơguăt hăm dôm anih tơmang pơhiơ̆ lơ̆m tơring, tơguăt tơbang tơmam drăm choh pơtăm kăp gĭt, đơ̆ng noh tơgop tih tên lơ̆m tơdrong hơvơn, jang tơmang pơhiơ̆.