Hơnê̆ bri kông Đăk Tô (dêh char Quảng Ngãi), khul tơmoi đơ̆ng teh đak đe sô̆ hơ-iă ah mă kơtă chă hơlen mơ̆ng tơdra re nơ̆r Klông put (Pơ̆t pơng) – brŏ kăp gĭt kơ bơngai Xơ Đăng. Tơpang ti pơchŭp băl, tap ah jê̆ ƀơ̆r đing, pơjing đei nơ̆r re kiơ̆ tơdra hiôk 'lơ̆ng, nhen lĕ pơdrĭu, pơm ăn bơngai mơ̆ng hrou atŭm đơ̆ng kon pơlei hăm cham char.  

Hăm bơngai Xơ Đăng, Klông Pút (Pơ̆t pơng) ưh hơdrô̆ jĭ minh kơluăi brŏ, hăp akŏm ƀenh đon lui kơ tơdrong joh ayŏ tơguăt hăm tơdrong jang mir ƀa. Kiơ̆ khôi juăt kơ kon pơlei, rim đing kram 'măn pơm brŏ adoi jing anih dăng oei kơ “Yang hri”. Nhak si – Ngê̆ si ưu tŭ A Duh  - Sơ̆ jang Kơdră Hơnih Joh ayŏ kơdŏ suang dêh char Kon Tum (so) ăn tơbăt, rim đing pơjing đei Pơ̆t pơng akŏm tơdra grasia yang hơpang kơ bri kông:  “Khôi juăt kơ bơngai Xơ Đăng, đing kram, đing phat đei yang ngăl, dang “Yang hri” oei lơ̆m noh. Lơ̆m tơdrong chă yua, đei yă kiơ gĭt hloh noh đe adoi tah lơ̆m đing. Đing 'măn găr ƀa. Đe iŏk đing chơnoi jơmŭl ƀa, đang kơ noh đe tah ƀa lơ̆m đing. Tơdrong tah găr ƀa lơ̆m đing 'noh kơyuơ đe gĭt kơ găr ƀa. Klŏng đing noh đe lơ̆p găr ƀa tơ̆ teh, đơ̆ng noh hăp gô chăt vơ̆. Thoi noh găr ƀa păng đing phat hrơ hrou dih băl. Kon pơlei tơgĭt kơ đing chơnoi. Ah jơmŭl ƀa đĭ lơ̆m đing bơih noh hăp re ''khung, khung, khung'' tơ̆ mir. Hăp re nơ̆r nhen kơ tơdra hơri. Đơ̆ng noh, đe kăt kơjung kơđeh, tih iĕ phara băl, vă pơm brŏ''.

Pơ̆t pơng lơ̆m tơdrong joh ayŏ kơ bơngai Xơ Đăng oei đei lơ tơdrong 'lơ̆ng phara băl. Bơ̆n chă mơ̆ng lăng ngê̆ nhơ̆n A Blôih, tơ̆ pơlei Hring, xah Cư M’gar, dêh char Đăk Lăk tơroi gah tơdrong chơt tơ̆ hơla: “Yă ƀok sơ̆ akhan: Đunh đang bơih, đei minh unh hnam bơngai Xơ Đăng truh ah pơyan kăt yua, mĕ ƀă tơtă kơ bre kon oei lăng hnam lê̆ mĕ ƀă năm tơ̆ mir, chă vei tơmam pơtăm tơpuh kon bri. Mĕ ƀă ưh đei tơ̆ hnam, bre pơmai oh hĕl sơ-'ngon păng nhơ̆m. Roi kơmăng kơmơ̆t bre pơmai oh roi ƀlŏk kơ mĕ ƀă. Ƀok pơmai iŏk đing păng kăt lê̆ 2 pah rơgăn, hơtăl đing ah pra hnam. Truh kơmăng, noh đei kial kơtang tơhlu, ưh mah ê bre pơmai oh kơtơ̆ng tơdra re đơ̆ng đing phat. Bre pơmai oh mah chrĕng kơ đon păng iŏk đing noh tơtap ah ƀơ̆r đing, noh re tơdra. Đơ̆ng noh, bre pơmai oh năm koh đing kơjung kơđeh, tih iĕ phara băl, păng nơ̆r re kơ rim đing adoi brông brŏng, tơdra kơjung kơđeh phara băl. Kŭm đơ̆ng nơ̆r re ''pút pút'', mă bre pơmai oh hơnăn kơ brŏ ou noh Klông Pút. “Klông” dang vă akhan đing, ''pút'' noh vă tơroi gah nơ̆r re đơ̆ng đing”.

Kiơ̆ kơ Nhak sih A Duh, tơdrong kăp gĭt hơdrol ki, Klông Pút (Pơ̆t pơng) hơdrô̆ 'măn ăn drăkăn đĕch tap, kơlih hăp tơguăt hăm sơnong gĭt noh "tơbơih yang hri" kơ bơngai drăkăn lơ̆m joh ayŏ kơ bơngai Xơ Đăng. Tơdra Klông pút đei lăng vă tơgŭm "tơbơih" yang hri, ăn pơyan jang xa đei yua lơ. Drăkăn tap pơ̆t pơng lơ̆m dôm tơdrong et xa kăp gĭt nhen et jur xa ƀa 'nao, et ming tơnglang đak păng yua lơ̆m tơdrong hơrih xa rim năr vă pơm ăn tơdrong hơrih kăp gĭt hloh. Nhak sih A Duh tơblang: “Bơngai Xơ Đăng lui, dôm tơmam drăm 'măn gĭt lơ̆m đing hơdrô̆ đe drăkăn, đe hơdruh tap đĕch gơh vei đunh khei năr lơ̆m đing. Mưh lê̆ ăn đe drănglo, đe tơdăm tap đing noh yang hri gô păr jăk. Kơyuơ noh, drănglo ưh gơh tap Klông Pút ôh. Hơdrô̆ drăkăn, đe hơdruh đĕch tap noh yang hri gô tơmơ̆ng păng 'meh dăng oei ling lang lơ̆m đing noh. Khôi juăt yă ƀok bơ̆n sơ̆ thoi 'noh''. 

Dôm tơdra re đơ̆ng Pơ̆t pơng ưh hơdrô̆ pơjing đei tơdra kăp gĭt lơ̆m tơdrong pơre tơdra kơ bri kông Tây Nguyên mă oei hơtŏk tơdrong chih pơcheh gơh hơgei ăn lơ bơngai chih tơdra nai chă hơlen, chih hơtŏk păng pơcheh đei lơ tơdra hơri kăp gĭt 'măn ăn Pơ̆t pơng. Ngê̆ sih Ưu tŭ Vũ Lân – sơ̆ jang Kơdră Hơnih Joh ayŏ Kơdŏ suang kon kông dêh char Đăk Lăk, adoi jĭ bơngai hăt hot chă hơlen chih akŏm păng pơm tơlĕch lơ tơmam pơre tơdra kon kông tơ̆ Tây Nguyên chơt hơ-iă akhan, Klông pút (Pơ̆t pơng) jĭ minh lơ̆m dôm tơmam pơre tơdra kăp gĭt hloh lơ̆m apŭng plenh teh:  ''Atŭm hăm tơdra hơri tơm, dang tơdra tơ̆ kơpal păng tơ̆ hơla vă hrou hăm dih băl pơjing đei tơdra hiôk 'lơ̆ng noh rim bơngai jang gah tơdra hơri krao pơgia hăm hơnăn tơdra hơri lơ trong. Pơ̆t pơng adoi jĭ minh lơ̆m dôm tơmam pơre tơdra hiôk noh. Păng dôm tơdrong akŏm tơdra hăp hơtăl dih băl mă lei adoi oei pơkăp lơ̆m dôm tơdrong kăp gĭt kơ tơdra hơri kon kông mă noh. Păng yuơ đơ̆ng tơdrong noh, đei lơ tơmoi đơ̆ng teh đak đe mă bơ̆n pơdah tơ̆ Việt Nam ăn tơmoi teh đak đe lăng dah mă bơ̆n tap Pơ̆t pơng tơ̆ dôm teh đak mă bơ̆n năm truh noh adoi lăng Pơ̆t pơng nhen minh lơ̆m dôm tơmam pơre tơdra kăp gĭt hloh lơ̆m apŭng plenh teh, păng tơdrong kăp gĭt noh jing ah anih mă bơngai tap Pơ̆t pơng ưh đei bơ̆ trŏ truh tơ̆ pơ̆t pơng''.

Pơ̆t pơng ưh hơđrô̆ jĭ tơmam pơre tơdra mă hăp oei jing nơ̆r re kơ đon bơnoh kơ bơngai Xơ Đăng. Tơdra akŏm kơ tơdrong hơrih tơguăt hăm mir ƀa, jĭ djoi tơlei tơguăt tơpôl pơlei pơla. Ngê̆ nhơ̆n Ưu tŭ Y Sinh – drăkăn đảng viên gơh hơgei kơ kon pơlei Xơ Đăng tơ̆ xah Đăk Tô, dêh char Quảng Ngãi hlôi akŏm jơhngơ̆m vă pơtho tơdra kră sơ̆, lơ̆m noh đei Pơ̆t pơng pơtho ăn đe sơnăm mơlôh. Akŏm lơ̆m dôm tơdrong et xa kơ pơlei pơla nhen: et sŏng ƀa 'nao (et jur xa ƀa 'nao), et xa kơpô, et soi kơ tơnglang đak (et ming đak)..., dôm tơdrong  hơri brông, nơ̆r chĭng chêng păng nơ̆r Pơ̆t pơng hlôi hram lơ̆m sĕch pham Y Sinh. Yă tơroi: “Sơ̆ oei 'lơ̆p, inh hơnơ̆ng atŭm hăm đe pơmai kiơ̆ mĕ ƀă năm tơ̆ mir. Jơ pơdơh, năm tơ̆ pơk, mơ̆ng đe pơmai chă pơtho tap pơ̆t pơng. Băt chă reh brŏ kon kông kơdih noh pơ-ư pơ-ang dêh, adoi gơnơm đơ̆ng đing kram đing phat ou vă tap pơre tơpuh kon bri brah phă pơrăm tơmam pơtăm. Inh đei ƀiơ̆ tơdrong gơh noh inh pŭn ai gơh chă reh yua brŏ kon kông inh’’.

Ngê̆ nhơ̆n Y Sinh gơh reh tôn tap lơ brŏ kon kông, mă lei yă adoi oei lăp hăm tơdrong tap pơ̆t pơng, kơlih 'noh jĭ anih dăng oei kơ “Yang hri”, hơ-'nhăk ăn tơdrong phĭ tơtŏ dơnŏ 'lơ̆ng păng sơnêp sơnua. Kiơ̆ kơ yă, vă gơh đei nơ̆r re ang kơnhang 'lơ̆ng, 'noh bơngai tap athei pơhrăm hơnơ̆ng, hăm hơkou jăn gơgŭn atŭm hăm rom 2 pah ti tơtap, pơjing hơyuh deh noh pơtơm gơh đei tơdra kơnhang 'lơ̆ng kơdih: “Kiơ̆ khôi juăt kơ bơngai Xơ Đăng 'noh inh athei hơdrin pơtho akhan kôn mon kon sou. Mưh kon sou đei tơdrong gơh chă reh brŏ kon kông noh bơ̆n athei pơtho ăn đe yĕt, dah vei vêr pơhngol kơ brŏ kon kông. Kơdih inh, năm pơdah tơ̆ lơ tơring noh đe băt truh tơ̆ inh, đe truh gơnơm kơ inh chă pơtho ăn. Gơnơm đơ̆ng noh, bơ̆n pơtơm gơh vei răk brŏ juăt jue kơ kon kông po’’.

Pơm jang kiơ̆ lơ tơdrong jang, jang pơtho, đang kơ noh jang kan ƀô̆ Jơnŭm jang đe Drăkăn apŭng Đăk Tô, dêh char Kon Tum so, mă lei Ngê̆ nhơ̆n Ưu tŭ Y Sinh hơnơ̆ng akŏm jơhngơ̆m vă vei răk tơƀăk mong tơdrong 'lơ̆ng kơ tơdra hơri kon kông, lơ̆m noh đei tơdra Pơ̆t pơng. Ƀok A Ken – Kan ƀô̆ Anih jang Joh ayŏ – Tơpôl xah Đak Tô, dêh char Quảng Ngãi ăn tơbăt: mă hlôi pơdơh hưu, mă lei ngê̆ nhơ̆n Y Sinh oei pơtoi năm jơjơ̆p pơlei pơla, tơchă dôm  “găr hơdrĕch” 'nao vă rei pơtăm tơdrong hưch lăp kơ tơdra hơri kon kông:   “Nhôn hmach bơnê kơ ngê̆ nhơ̆n Y Sinh. Kơlih yă jĭ bơngai dăp đon dăp bơnôh hăm tơdra hơri kon kông, gơh chă tap Pơ̆t pơng rơgei. Inh hơnơ̆ng tơƀơ̆p pơma dơnuh păng akŏm dôm tơdrong pơdah, 'nhăk khul năm pơdah tơ̆ lơ tơring lơ̆m apŭng, lơ̆m dêh char phơ phŏ lĕch 'nguaih kơ dêh char hloi, inh ƀôh ngê̆ nhơ̆n Y Sinh adoi hăt hot vang akŏm. Kơyuơ tơdra hơri kon kông hlôi akŏm đei lơ̆m yă, mă kăl noh gah tơdrong tap pơ̆t pơng kơ yă noh tôch 'lơ̆ng’’.

Hăm dôm tơdrong tơgop kăp gĭt lơ̆m tơdrong hơri kon kông, 10 sơnăm kơ ou, yă Y Sinh hlôi đei teh đak pôk ăn hơnăn Ngê̆ nhơ̆n Ưu tŭ. Pơtoi pơlan să joh ayŏ kon kông po kơdih, tơ̆ pơlei Joh ayŏ - Tơmang pơhiơ̆ kon kông Việt Nam (anih tơm Hà Nội), ngê̆ nhơ̆n Y Sinh ưh hơdrô̆ pơdah gah tôn rah brŏ kon kông, tơbang gah joh ayŏ Xơ Đăng truh hăm bôl buăl lơ̆m păng 'nguaih kơ teh đak. Yă oei tơroi tơblang gah Pơ̆t pơng, tơroi gah tơdrong “tơbơih yang hri” păng dôm kơjă kăp gĭt kră sơ̆ kơ bơngai Xơ Đăng.