Ƀok thây pơtho pơdơ̆h jang păng khei ‘năr đei jing kon pơlei choh jang sa hơgei hloh Việt Nam
Thứ bảy, 06:00, 11/10/2025 Hương Lý/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r Hương Lý/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r
VOV.Bahnar - Lăp đơ̆ng rŏng pơdơ̆h bơ̆ jang pơtho, ƀok thây Nguyễn An Sơn oei tơ̆ thôn 7, tơring Cư Mgar, dêh char Dak Lăk hlôi brŏk vih hăm mir pơgar chehphe kơ ŭnh hnam păng jang chehphe kiơ̆ kih thuơ̆t tôch kơ hle, ƀok ưh khan lăp pơjing đei mŭk drăm kơjăp ‘lơ̆ng mă oei lang să trong jang sa ăn lơ ŭnh hnam kon pơlei anai păng đei dêh char athei pôk pơ ư Kon pơlei choh jang sa Việt Nam gơh hơgei hloh sơnăm 2025.

 

Sơnăm 2021, mưh pơdơ̆h bơ̆ jang, ƀok thây Nguyễn An Sơn hlôi tơmơ̆t jên jang pơm đing pruih đak kơtoh kơ Israek lơ̆m hơgăt teh 6,5 hec-ta chehphe Robusta kơ ŭnh hnam, atŭm hăm jang hloi kih thuơ̆t pơtăm “lơ tơm-hơchăng tơ ‘mơ̆ng”. Ƀok tơbăt, trong jang ou hơdrơ̆k hăm dôm trong jang chehphe joăt joe sơ̆ ki "mĭnh tơm-kăt prĕch tơ ‘mơ̆ng” tơ̆ Dak Lăk, mă lei hlôi pơkom đak tơruih, dă ƀiơ̆ tơhoach kon jên phŏng, dă ƀiơ̆ đei sơdrông pơrang pơrăm, adoi pơm ăn đei plei lơ:“Sơ̆ ‘noh mĭnh tơm, kăt prĕch tơ ‘mơ̆ng, chă phĕ plei tơ̆ sơdrai tơm. Mưh bơ̆n kăt tơ ‘mơ̆ng ‘noh chehphe bluh tơƀyĕng tôch kơ lơ. Dang ei hơchăng tơ ‘mơ̆ng, kơna tơƀyĕng tơ̆ sơdrai ưh kơ lơ. Mă mĭnh dơ̆ng ‘noh tôch tro lăp hăm cham char, pơm dă ƀiơ̆ đei tơdrong ƀơm kơnê̆ đơ̆ng tơplih tŏ ‘mi kial, kơ yuơ mưh nhôn iŏk yoa pruih đak kơtoh iŏk yoa đak tŏ sĕt păng hoei đei ƀơm kơnê̆ đơ̆ng tŏ ‘mi kial mưh chă tuh phŏng mơ̆r. Sơ̆, hơdrol vă prôih tuh phŏng mơ̆r ‘noh chă lăng ‘năr ‘mơ̆i, găh dang ei mưh truh jơ ‘năr ‘noh chă tuh ăn hloi, chă prôi lăp măh, tơtom jơ ‘năr păng ƀlep jơ ‘năr kơna găr chehphe hăp hơkou ‘lơ̆ng."

Gơnơm jang kiơ̆ tôm tong trong jang gơh hơgei kih thuơ̆t, mir pơgar chehphe kơ ƀok thây pơtho-kon pơlei choh jang sa Nguyễn An Sơn phĕ iŏk đei 5 tân 5 tă găr lơ̆m 1ha, lơ hloh 1,5 ‘măng pơtêng hăm chă pơtăm kiơ̆ joăt joe sơ̆ ki, jang sa iŏk đei lơ̆m sơnăm vă jê̆ truh 1 ti hlak jên. Mă kăl, tơdrong iŏk yoa pruih đak kơtoh păng kih thuơ̆t lê̆ tơm lơ tơgŭm ăn kơtang dă ƀiơ̆ tơhoach năr jang, lăp dang 1/6 pơtêng hăm sơ̆.

Kiơ̆ đơ̆ng Tiến sĩ Phan Việt Hà, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Viện, Chĕp pơgơ̆r Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, trong jang kơ ƀokg Nguyễn An Sơn tơƀôh hơdăh tơdrong hơtŏ dih băl ƀar păh jang sa iŏk yoa kơjăp hăm hơnăp jang ‘lơ̆ng vei lăng cham char, mĭnh trong jang mă tơdrong jang choh jang sa Tây Nguyên tŏk bŏk kăl ‘meh vă đei.“Hrei ou kon pơlei jang chehphe iŏk yoa tôch kơ jăp bơih, păng tơdăh pơtăm mĭnh tơm lei plei pă kĕ vă lơ hloh dơ̆ng. Lơ loh, mĭnh lơ̆m dôm trong jang vă chehphe plei lơ hloh dơ̆ng ‘noh chă pơtăm kiơ̆ trong lơ tơm ưh kơ kăt prĕch tơ ‘mơ̆ng. Păng dôm trong jang lơ lou gô pơjing đei lơ tăl: phĕ plei sơdrai tơ̆ păh hơla păng hơnơ̆ng tuh prôi phŏng vă rong ‘me sơdrai tơ̆ kơpal. Sơnăm đơ̆ng rŏng phĕ plei sơdrai pah kơpal, adoi rong ‘mi sơdrai tăl hơla. Tơdrong pơjing sơdrai răk hmŏ hơnơ̆ng lơ lou ưh kơ jor chehphe plei lơ hloh dơ̆ng.

Hăm jơhngơ̆m đon kơ mĭnh ‘nu ƀok thây pơtho, ƀok thây-kon pơlei choh jang sa Nguyễn An Sơn hơnơ̆ng chă pơtho tơbăt trong jang chehphe, kih thuơ̆t lơ tơm dăh mă pruih đak kơtoh ăn kon pơlei koeng ƀôt. Lơ ŭnh hnam hlôi năm lăng, hŏk pơhrăm jang kiơ̆. Ƀok Nguyễn Hùng Vỹ, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Khul kon pơlei choh jang sa tơring Cư Mgar, dêh char Dak Lăk tơbăt:“Ƀok Nguyễn An Sơn ‘noh pơ̆n pơm kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t adoi nhen trong jang chehphe hle. Ƀok jei ăn asong mơ̆t lăng păng chă pơtho tơbăt ăn tôch phăl hơlăng, ƀok jang tơdrong yă kiơ, jang iŏk đei jơnei lơ liơ ‘noh ƀok jei chă pơtho tơbăt ăn kon pơlei hloh. Kiơ̆ đơ̆ng noh Khul kon pơlei choh jang sa tơring jei hlôi pơgơ̆r lơ khul năm lăng hŏk pơhrăm. Dôm mir pơgar kră krŭt ‘meh vă pơtăm ‘nao ‘noh đe sư jei pơm kiơ̆ jang chehphe lơ tơm ưh kơ kăt prĕch tơ ‘mơ̆ng nhen ƀok Sơn”.

Mă đơ̆ng hlôi pơdơ̆h pơtho tơ̆ kơƀang, hlôi jing kon pơlei choh jang sa mă lei ƀok thây Nguyễn An Sơn oei jing bơngai pơchoh trong, chong glung, ba tơdrong gơh hơgei lơ̆m choh jang sa, tơgop jơhngơ̆m pơjing ăn tơdrong choh jang sa Dak Lăk rơgoh ‘lơ̆ng hloh, kĕ vă pơjei lơ̆m plei teh. Dôm tơdrong hơdrin păng tơgop ‘noh hlôi đei kơdră kơpal hôn bơnê, pôk bơnê. Sơnăm 2024, ƀok đei Hơnih vei lăng kon pơlei dêh char Dak Lăk drơ̆ng pôk ăn hơnăn “Kon pơlei choh jang sa gơh hơgei hloh kơ dêh char”. Sơnăm ou, ƀok hơnơ̆ng đei rơih iŏk, tơƀôh tơbăt ăn pôk pơ ư lơ̆m hla bơar chih hơnăn “Kon pơlei choh jang sa Việt nam gơh hơgei hloh sơnăm 2025”.

 

Hương Lý/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC