Đhanuôr Khmer vêy đợ văn hoá chr’nắp pr’hay, bơơn zư đợc ooy bấc lang. Ting đêếc, bấc j’niêng cr’bưn bơơn zư đợc tơợ lang nâu tước lang n’tốh. Zâp j’niêng cr’bưn bơơn bhrợ têng lalay cơnh. Tu cơnh đêếc, j’niêng cr’bưn n’đoo cung vêy mưy manứih k’đhơợng bhrợ têng-bơơn ta moon nắc À Cha. Cơnh đêếc, À Cha nắc manứih ha cơnh? Bh’rợ âng À Cha ooy pr’ắt tr’mung đhanuôr Khmer ha cơnh? Đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc lêy năl ooy bha ar xrặ âng Ngọc Tươi, PV Đài p’rá Việt Nam, ắt zr’lụ đồng bằng k’ruung Cửu Long.

Đhanuôr Khmer ắt ma mung pazưm đhị 2, 3 tỉnh zr’lụ ĐBSCL lâng k’dâng 1,3 ực manứih, ặt ma mung tr’lục đh’rứah lâng apêê a’duôn, Hoa, Chăm. Hân đhơ cơnh đêếc, đhanuôr cóh đâu cung dzợ zư đợc pr’hoọm văn hoá chr’nắp âng acoon cóh đay ooy zâp j’niêng cr’bưn, bh’rợ tr’nêng, bhiệc bhan... Ooy đâu, j’niêng cr’bưn Chọ têy nắc mưy ooy đợ j’niêng cr’bưn chr’nắp, cắh mưy ta bhrợ ooy pr’ắt tr’mung zâp t’ngay nắc dzợ n’léh váih đhị zâp j’niêng cr’bưn, bhiệc bhan âng manứih Khmer.

Moon tươc đha nuôr Cao Lan, căh choom căh moon tươc đợ bhr’ươr Sình ca , liêm pr’hay tơợ cr’liêng pr’hat, ghit xa nay ch’roonh zr’muông… lươt đh’rưah lâng xa nul liêm pr’hay âng đha nuôr cơnh cha grâr sành, hát n’coo, kèn ha la….

Cơnh lâng bhrợ têng cơnh ma nưh Êđê, lêệ a oc đhooh, hor âng tỉnh Đăk Lăk t’mêê moot ooy c’bhuh 100 ch’na yêm Việt Nam c’moo 2020-2021.Ch’na n’nâu vêy đha hum yêm, nhum, ca ca blêt n’đhang doó bha âr ca êr, đoọng lêy ch’na dh’năh Đăk Lăk năc cớ bơơn z’hai g’lăng bhrợ t’vaih đợ ch’na đh’năh yêm âng đha nuôr liêmg glăp lâng pr’ăt tr’mông xoọc đâu.

Lâng đhr’năng k’nặ bil tic âng bh’rợ taanh a din âng acoon coh Mường, pa căn Phạm Thị Bảo ặt đhị chr’val Cao Ngọc, chr’hoong Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hoá ơy pa zay pa dưr lâng zư lêy bh’rợ taanh a din âng acoon coh đay, đh’rưah nắc zooi bấc pân đil lơơng vêy bhiệc bhrợ lâng đơơng chô bh’nơơn tệêm ngăn.

Hân noo ha pruốt nắc hân noo p’lêê p’coo dưr pô váih liêm, lâng hân noo ha pruốt nắc cung hân noo đoọng zâp apêê pân jứih pân đil acoon cóh Thái zr’lụ k’coong ch’ngai Tây Bắc, chấc lêy tr’năl đh’rứah, tr’pay diịc điêl. Ooy pr’ắt tr’mung diịc điêl, đhanuôr Thái cóh zr’lụ Tây Bắc vêy mưy j’niêng cr’bưn pr’hay chr’nắp, nâu đoo nắc k’diịc chô ắt ooy đông k’điêl xang bêl xay xơ.

Coh apêê đhr’niêng bh’rợ âng ma nưih Dao Tiền coh chr’hoong Vân Hồ, tỉnh Sơn La, pr’múa r’riu năc pr’múa chr’năp ma bhuy. Đha nuôr coh đâu âi đh’rưah zư đơc pr’mua n’nâu tơợ lang n’nâu tươc lang n’tôh, cơnh c’leh liêm văn hóa ty đanh căh choom căh vêy coh pr’ăt tr’mông âng đay.

Z’lâh c’xêê c’moo ăt mamông lâng dưr vaih, manuyh Dao Khâu ơy ta becch g’lăng lâng zư đơc bâc râu tr’coọ xa nul chr’năp pr’hay đươi dua coh pr’ăt tr’mông cơnh: Kèn, chiing, ch’gâr, chũm choẹ, chuông… ha dợ chr’năp liêm pa bhlâng năc kèn.

Đhanuôr H’rê ắt mamung lấh mơ nắc đhị zâp chr’hoong k’coong ch’ngai Tây Quảng Ngãi, cóh Sơn Hà, Ba Tơ, Minh Long, Trà Bồng lâng chr’hoong An Lão âng tỉnh Bình Định. Cr’chăl tr’xăl văn hoá, manứih H’rê xoọc đâu dzợ zư đợc đợ râu chr’nắp văn hoá âng acoon cóh đay cơnh xay xơ manứih, lơi a’bhưy, zâp bhiệc bhan ma bhưy chr’nắp, j’niêng cr’bưn... Mưy ooy đợ bhiệc bhan chr’nắp âng đhanuôr H’rê nắc bhiệc bhan zước nhăn râu pr’đoọng pr’đhooi.

Ma nưih Dao Thanh Y năc muy c’bhuh ma nưih Dao vêy xa nâp hăt pa chăm xră bhlâng lâng công năc c’bhuh ma nưih Dao căh vêy bâc tr’coó xa nul. N’đhơ cơnh đêêc, ma nưih Dao Thanh Y năc câ vêy 1 râu tr’coó xa nul pa bhlâng liêm pr’hay, năc đoo kèn ha la, năc muy đươi dua bêl apêê pr’loọng đong ma nưih Dao âi xang x’xoot p’pay ha roo ha boo ra văng hơnh ha pruôt.