Ala\ bơta pal kah tàm broa\ rwah sơtìl ờng kơphe (29-01-2015).
Thứ năm, 00:00, 29/01/2015

         VOV4.K’ho - Mờ uă suơn kơphe neh dus sơbì kờ` tam wơl, tu\ do, cau tam kơphe gam kơlôi tus broă rơwah gar sơntìl kờ` ờng, rơcang tòm sơntìl pa tam tàm kàl tus.

            Kơphe la dùl chi tam jo\ nam,  bơta gơ kis dờng lơh sa rlau 40 nam gơ jat mờ sơntìl, bơta tam sơng ka sền gàr mờ broa\ lơh ngui tơnhàu. Den tàng, nàng gàr geh tus broa\ lơh sa ka\ bro mùl màl cèng geh cồng nha lơh sa jơnhua den broa\ rwah bơta chài  bơtờp sơntìl di pal den gơ geh ai go\ bơta tờm bơm. Tiến sỹ Phạm Việt Hà gah  lơh broa\ jak chài chài rgơi lơh broa\ sa chi brê Tây Nguyên ai git:“Dilah bol he geh gar sơntìl niam den geh la bơta lài jơh tàm broa\ geh sươn chi hòn dờng niam mờ ai tơnhàu ua\ mờ geh kong mờ ala\ bơta kòp ngòt ngơt sươn chi in tàm di 20-30 nam kis dờng bơh tờm kơphe. Mờ gar kơphe den bol he pal ngui ala\ gar kơphe tàm ala\ anih lơh gơs geh bơnga\ pin dờ`. Dan tơng kah la bol he pal ngui ala\ gar kơphe tàm sươn hìu nha\ he, tài he git kơphe la chi tam geh bơ bơtờp kơmbuh bơkàu sơrling, tờm  sơtìl niam, ai geh gar dờng sa\ mơya bơta gơ lời wơl tờm tơnơ\ do  in ờ ngan ngồn geh  niam bơh tờm sơntìl, den tàng tu\ blơi gar sơntìl den bol he pal blơi gar sơntìl tàm ala\ anih lơh broa\ sa sươn sre”.

            Tu\ do,  geh 2 bơta kơphe la kơphe chè, he sơnđan la kơphe sồ Mồt mờ sơntìl kơphe vối, he sơnđan la kơphe rơta. Do la 2 bơta sơntìl kơphe geh ai go\ gơ lời wơl rài tơnơ\ do mờ bơta krơi is. Den tàng, broa\ lơh mờ bơta chài bơtờp sơntìl tus mờ 2 kơphe do geh ala\ bơta gơbàn krơi is. Mờ kơphe rơta, làng bol he pal blơi gar TRS1 neh geh Gah lơh broa\ sa mờ bơtàu tơngguh bòn lơgar dà lơgar dờp ing nàng geh ai ngui tam tàm lơh sa. Do la gar sơntìl bơh chi he rwah sơntìl niam,  geh sền bơta gơ bơtờp sơntìl, tơnhàu mờ lơh gar sơntìl di jat khà den tàng khà niam bơh jơh mờ kơphe mờ bơta gơ lời wơl mờ broa\ cat bồ mat niam. Tàm Dak Lak, gar sơntìl TRS1 gơtùi geh blơi tàm  gah lơh broa\ jak chài chài rgơi broa\ lơh sa chi brê Tây Nguyên, anih jat sồ hìu 53, gùng Nguyễn Lương Bằng, [òn dờng Buôn Ma Thuột. Tiến sỹ Phạm Việt Hà ai git tai:“Tu\ bol he blơi geh sơntìl den geh gah do yal bè bơta geh bơsong gar sơntìl mờ bol a` geh đơs  mờ làng bol pal lơh jat broa\ pơlam hơ\. Dùl bơta pal kah la tu\ bol he tam sơntìl, mờ ala\ chi neh cat bồ  tơnơ\, den tu\ lơi bol gơ kung ờ pràn rlau , den tàng bol he pal ai ala\ tờm chi kòn do geh tam  ờng tàm kơldung”.

            Bè bơta dờng mờ bơsong ù tàm kơldung ờng, làng bol pal ngui kơldung ờng geh bơta dờng la bơh 13x23 phơng, kờ` tờm kơphe gơtùi dờng, hòn dờng niam ngan la 6 nhai tàm sươn ờng. Ù ờng  geh, mờ ù geh ai ngui la ù tap đah đang ù kloh, phơng chuờng neh ồm  lề, phơng visinh hala phơng lân, den làng bol geh klài bal tai 10% bùh lơ\ hala jrau lơ u geh dong chi gơ hòn dờng niam rlau, ngan la làng bol pal kah tus ai ù  tap đang tàm tiah ờ tam kơphe mờ pal geh bơsong ù lài mờ tu\ ơn  ù tàm kơldung, tài do  di gơlan la khà bơtờp kòp dờng ngan tàm bơta tu\ do. Tiến sỹ Phạm Việt Hà ai git tai:“Tài tu\ do bơta gơbàn bơtờp kòp tàm ù la ua\ ngan, ngan la tuh luh tàm ù, dilah bol he ngui ù ờ kloh geh lơh aniai tus bơta  hòn dờng bơh chi kòn mờ bol he gam lơh bơtờp kòp tu luh tàm sươn chi pa tam mờ bơta hơ\ gơ geh gơbàn aniai ngan tus bơta dờng mờ pràn bơh sươn chi tơnơ\ do. Mờ ù geh rwah nàng ơn tàm kơldung ờng, bol he pal ai ù đang ù kloh, ala\ ù mờ lài do ờ hềt geh tam kơphe la ù kloh ngan, tơnơ\ geh cèng rê den bol he geh bơsong kloh jơh bơta bơtờp kòp tàm ù. Broa\ lơh balhia\ ngan rlau jơh la làng bol gơtùi  prè ù, bol he ngui bàk kơldung kò glòm hờ đang mờ bè hơ\ bơh gơ duh bơh  tơngai sòl geh lơh tơmù khà kòp mờ tu luh tàm ù”.

            Tàm bơta sươn ờng geh glòm tơngai mờ sùm tuh dà den ala\ bơta bơsềt kòp bươn ngan gơbàn lơh aniai tus mờ kòn kơphe, ngan la kòp sồt ngko rơyas làng bol sùm pal sền. Tu\ git go\ kòp, làng bol he gơtùi ngui sơnơm validasil bồm mờ bơta klài 0,5% nàng sơndra\ kòp bơh bơsềt aniai, bal mờ hơ\,  tu\ do bơta tu luh gơbàn ua\ mo tơn bơh tàm kơldung ờng  la ua\ ngan, làng bol gơtùi ngui chế phẩm sinh học Trichoderma nàng bồm tàm kơldung ờng kơphe dềt nàng kơryan tu luh mờ bơsềt lơh gơbàn aniai  lơh kòp.

   Nam Trang ngui bơh anih  pờ tơlik jơnau đơs sơdio rùp càr Dak Lak, ]au mblàng K’ Brọp.

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC