VOV4.K’ho - Nàng geh dùl kàl tiêu tơnhàu ua\ plai, den broa\ lơh bè lơi kờ` tiêu geh tơt ua\ plai, mơ kung gàr niam plai bơnung ba` gơbàn gơ jrùh la bơta kuơ màng ngan rlau jơh. Tàm jơnau đơs ngai do,  bol a` pơnjat tai geh  lùp thạc sĩ Mai Minh Tuấn atbồ cơldu\ bơta chài, anih tờm bơto pơlam broa\ lơh sa càr Gia Lai geh pơlam bơta  chài sơng ka sền gàr dong tiêu geh tơt ua\ plai, mơ kung geh rcang sơndra\ bơta gơ jrùh plai bơnung.

            -Dan thạc sĩ ai git,  lài  mờ tơngai tơt plai, ala\ bơta lơi geh  lơh aniai ngan tus mờ khà tơt plai bơh tờm tiêu?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Mờ tiêu,  bal mờ gơ cat cồng pa, geh bal mờ bơta lì bơkàu, den tàng tơnơ\ jơh pic plai,  bol he kờ` pal geh broa\ lơh lơh kloh suơn, koh bà ntê, lời gơ ra` bơh 25 tus 30 ngai nàng gơ geh gơ mòn gơs cồng pa mờ gơ mòn gơs bơkàu. Tơnơ\ hơ\, bol he geh lơh bal mờ tuh phơng mờ tuh dà. Tơngai do, geh ala\ bơta geh kơrnuat ngan tus mờ bơta lì bơkàu mờ tơt plai. Bơkàu gơ ua\ ngan la gơ bơh gơ lì bơkàu dam bal mờ me den gơ hơ\ sồng gơ tơt plai. Bơta bơtờp tơt plai bơh kơnờm nhơm dà, den tàng tus tu\ tơngai gơ mòm  gơs bơkàu, tơngguh khà bơkàu dam mờ me gơguh ua\, den bol he pal ngui ờ ua\ bơta phơng sinh học geh ala\ amino axit geh lơh gơ drơng gơs bơkàu,  đơng lam bơta lơh gơs ròt bơkàu geh jòng rlau mờ kung geh pơ gồp bal lơh tơngguh tơt plai rlau.

            -Den, nàng geh khà tơt plai jơnhua, kung bè gàr geh ba` lơh gơ jrùh plai bơnung, tiêu kờ` geh sền gàr bè lơi, ơ thạc sĩ?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Bol he ba` tuh tơn tềng đang tờm tiêu mờ bol he gơtùi ngui ala\ broa\ lơh bè bồm nàng gơ sù ìo tàm suơn tiêu, ngan la ala\ suơn tiêu mìng lơh jrong mờ bê tông den ờ ua\ cau  lơh dra bép jơnhua rlau tàm gùl àr den hơ\ sồng gơtùi dong tiêu geh bơtờp tơt plai. Ai ờ ù suơn tiêu tam  mờ ala\ jrong mờ chi kis den kung lơh geh dùl bơta rơm hơm  niam tus tàm suơn tiêu bloh. Bol he mìng kờ` rơndap tus broa\ lơh gơ kìng di 70%.

            Tu\  tiêu neh lì bơkàu, neh tơt plai den kung  drờm mờ ala\ chi tam ndai, gơ geh bơta gơ jrùh plai jat bè ờs. Den, nàng tơmù bơta gơ jrùh plai bè ờs den bol he pal ngui tai dùl dơ\ phơng sinh học tai. Tơnggu me la geh ala\ bơta geh lơh niam dờng bơh tiêu den gơ geh gơ lơh niam rlau tai tàm broa\ tam chi den kung tơmù rlau broa\ gơbàn gơ jrùh plai. Dùl bơta tai la tiêu kờ` ngan ua\ ngan canxi den làng bol pal tơng  kah pal ngui ala\ bơta phơng geh khà canxi lơh  lề jơnhua.

            -Dan thạc sĩ ai git, tu\ do, geh ala\ bơta phơng hoá học lơi gơtùi dong  tơt ua\ plai mờ lơh ròng plai tus mờ tiêu?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tơnơ\ bol he geh tu\ tơngai ra`, tuh dà mờ tuh phơng, tu\ do chi tam kờ` ngan ua\ đàm nàng geh cat cồng pa mờ gơ mòn gơs bơkàu, den bol he geh ngui ala\ bơta phơng hoá học. Bè bol he  geh ngui phơng NPK, den bol he pal ngui phơng khà khà đàm-lân-kali la 2-1-1. Tơnơ\ gơ geh tơt plai bloh, den tu\ do,  khà kali kờ` ua\ mờ bol he geh ngui ala\ bơta phơng hoá học geh khà đàm-lân-kali la 2-1-2 hala 2-1-3. Mờ bol he kung blơi ala\ bơta phơng mờng ngui tus mờ tờm tiêu. Tu\ do,  kung geh ờ ua\ bơta chế phẩm, ờ ua\ bơta phơng sinh học geh gơ dờp niam tàm  broa\ lơh jòng sơn yùr bơkàu tiêu, la bơta geh gơ dờp ua\ ngan tus mờ geh, gơbàn aniai tus khà tiêu geh.

            -Dan thạc sĩ ai git,  broa\ tuh phơng tus mờ tiêu kờ` pal lơh jat ala\ broa\ lơh lơi nàng tơngguh cồng nha tơt plai mờ kơryan bơta gơjrùh plai bơnung tiêu in?

            Thạc sĩ Mai Minh Tuấn: Tiêu gơ kờ` ngan di 350 kg phơng đàm đàm ngan, 120 phơng lân, lân ngan mờ 300 kg phơng kali, kali ngan tàm 1 nam. Làng bol bol he kung pal tam pà gơs 5 dơ\ tuh phơng den gơ geh niam rlau, Geh 2 dơ\ bol he geh tuh phơng jat khà 2-1-1 mờ geh 3 dơ\ bol tuh phơng jat khà 2-1-2 hala 2-1-3. Bồ nhai mìu, lài mờ  tu\ tiêu gơ mòn gơs bơkàu mờ tơngai gơ mòn gơs  gơbàn , den bol he pal ngui broa\ lơh 2-1-1. Bồ, gùl mờ lồi nhai mìu, he tuh phơng jat khà 2-1-2 hala 2-1-3.

            Làng  bol he pal kah dilah geh ngui ala\ bơta phơng sinh học geh axit amin kờ` geh lơh  jòng  sơnyùr bơkàu den bol he mìng bồm tu\ bơkàu neh gơ mòn. Tu\ neh gơ mòn gơs, bơkàu gơlik gơs mờ mờr gơ lì den bol he ba` ngui phơng tuh geh  axit amin tai.

            Ưn ngài thạc sĩ ua\ ngan!

                                                          Cau mblàng K’ Brọp.