VOV4.K’ho- Bơta niam chài ờs mờng bơh kòn cau Rơđê dê đơs is, ală jơi bơtiàn kòn cau tàm tiah Tây Nguyên đơs bal tơngŏ ờ mìng tàm ală phan soh kòn cau, phan teh... mờ gam tơngŏ bơh tơl phan sa brê bơnơm dê tai. Bơh gĭt nđờ rài do, nàng gơ dờp mờ trồ tiah, kòn cau Rơđê neh gĭt ngui ală phan biăp brê nàng trŭ gơm gơ gơs phan sa is bơh khi dê. Tŭ do, ală phan sa brê bơnơm do neh gơ gơs phan sa pơn rơ bơkah ngan cèng bềng bơta ƀô thồm bơkah bơh brê bơnơm dê.

Biăp pài  nha pơ ñao là dùl tàm ală phan sa ờs mờng geh gơtha kuơ màng ngan gơwèt mờ mpồl bơtiàn kòn cau Rơđê dê. Do là phan sa geh trŭ gơm tàm jơh ală dơ̆ tơrgùm mat uă cau bè dơ̆ lơh sa chờ hờp, dơ̆ chờ hờp bồ nam, tơrgùm mat bal hìu bơnhă hala tơ̆p ƀồc..., tŭ hơ̆ là tŭ phan sa geh uă cau tờm hìu trŭ gơm nàng wă rò năc kuơ màng.

Phan sa ờs mờng bơh kòn cau Rơđê dê, bơta niam bơnĕ ờ gơtùi ờ geh tàm nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm ƀòn Ako Dhông, sơnah ƀòn Tân Lợi, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột dê

Den tàng bè hơ̆, phan trŭ gơm ndrờm geh rcang lài niam ngan mờ mờ roh uă ngan tŭ jiơ. Biăp pài nha pơ ñao geh trŭ gơm mờ uă ngan phan, phan tĕ tàm pơgồp bal bè: poăc halà ntìng sur halà véch kơnrồ (pròc mơda bơh kơnrồ dê), trau kiăt, blơn bơtang ìs rañ, bơl hong lir, phe, gòl prìt... mờ nha pơ ñao (dùl bơta nha brê geh bơta lơngồt, ƀô thồm, sền gơ lơh bè cùr nha), hơ̆ là phan trŭ gơm tờm ngan ờ gơtùi ờ geh.

Mò H’Vết Niê (ơm tàm ƀòn Alê A, sơnah ƀòn Ea Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột) pà gĭt, nàng phan sa biăp pài nha pơ ñao geh gơ in bơkah, geh uă bơta ƀô thồm, broă trŭ gơm geh lơh jat nền, bè: poăc halà ntrìng geh chàng lài, tơnơ̆ hơ̆ tĕ bơl hong, gòl prìt, trau kiăt, blơn bơtang chàng bal. Tơnơ̆ hơ̆ ơn dùl ết dà tàm glah, gơn dà rơngŏ mờ tơl ală phan tĕ neh sin, phe tram ƀŏ lề bal mờ nha pơ ñao geh jồr ai mìng dà  lơm mờ ơn tàm glah biăp, tơnơ̆ hơ̆ tĕ tai ală phan tĕ gơ in di pal. Tài bơh ală phan gơm kal ke bè do, den tàng tŭ trŭ biăp pài nha pơ ñao pal geh uă cau tơrgùm bal lơh, tơl nă cau dùl broă; cau ƀŏ phe, cau plờs trau...

Lơh jài, tơm bơh bơr jài, tam pà bal bơta tàm rài kis, den bè hơ̆ sùm, làng bol jòi geh bơta chờ hờp tàm hơ̆. Lài do, nha pơ ñao mìng geh tàm mìr, tàm brê lơm,... den nàng kờñ gơm phan sa do, ală oh mi pal lòt pĭc nha pơ ñao bơh drim gờñ halà bơh mho ngai lài. Tŭ pĭc sùm rơwah ală nha pa mờr kràñ, geh dà tơlir jù, bañ pĭc nha mơda tai bơh tŭ gơm phan sa do ờ geh dà tơlir niam. Tàm uă phan sa geh ơn pơdơng, jơlŭ biăp pài nha pơ ñao lơh gơ kờñ ngan mờ cau sa tài bơh bơta bơtang bơh blơn, bơta hòi bơh mrĕ, bơta kơ̆t di mơ bơh dà biăp, bơta lơngàm bơh poăc neh gơm lề mờ geh bal bơta ƀô thồm bơh nha pơ ñao dê. Phan sa bơkah geh lơh cau sa kah sùm bè bơta ƀô thồm mờ ală jơnau yal geh gơtha niam ngan bơh phan sa do dê.

Phan sa bơh kòn cau Rơđê dê mờ biăp pài nha pơ ñao, piang mbar prùh, iar buh, biăp blơn bơtang... Ngai do gơ gơs dùl tàm ală bơta niam chài kuơ màng gơ hòi gơ jà năc lòt nhơl tàm ală tour nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm Buôn Ma Thuột dê. Ƀòn Akô Dhông (sơnah ƀòn Tân Lợi, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột) ờ mìng gơ hòi gơ jà năc tàm lơgar mờ lơgar ndai tài bơh ù tiah brê bơnơm lơngơm niam, bơhiàn niam chài rơgơi ờs mờng geh prap gàr lơm gời mờ gam là tài bơh phan sa li la mờ uă ngan bơh kòn cau Rơđê dê tàm tiah do. Bi H’Phiêu Kbuôr, dùl hìu bơnhă lơh sa kă bro nhơl chờ mpồl bơtiàn tàm ƀòn Akô Dhông pà gĭt, uă ngan năc lòt nhơl sac rơwah tus tàm tiah do nàng nhơl, bơdìh mờ broă sền gĭt bơta niam ù tiah brê bơnơm, bơta niam chài ờs mờng den khi gam kờñ ngan sa ală phan sa ờs mờng bơh kòn cau Rơđê dê, bè: phan sa vếch, blơn bơtang, nha bùm ƀlàng chàng...

Ală phan sa do geh bơta tàm bơr lŭ bal niam ngan bơh phan lơh sơnơm, phan tĕ mờ phan sa gam mrih tàm bơta hòi, sràt mờ bơtang den bơta ƀô thồm bơkah krơi is, sa dùl dơ̆ ờ hềt mờng, mơya sa tus dơ̆ bàr geh kah mờ kờñ sa uă dơ̆ tai.

Cau mblàng K’Hạnh