VOV4.K’ho - Tơngai do, tờm kơphe tàm lì bơkàu tơt plai mờ ròng plai. Mơya trồ tiah prang duh tu\ do là bơta [uơn ngan nàng sras `sồp gơbàn uă, lơh aniai tờm kơphe. Bơdìh mờ bơta ờ suk ờ tơl dà [ồm, uă cau lơh broă sa tàm càr Daklak gam jòi broă nàng rơcang sơndră mờ sras `sồp gơbàn uă, lơh aniai tàm uă tiah: 

Sơn io bol a` in go\ ală `srum nha kơphe gam ro, bi Lê Đức Cung, ơm tàm [òn Ea Kênh, ntum Krông Buk, kơnhoàl Krông Pach, càr Daklak pà git, hơ\ là sras `sồp gơlik geh uă jồp jơh. Sras `sồp kung lơh uă tờm kơphe tàm suơn gơbàn pàl, dềt tờm. Tu\ sền go\ srass, bi neh [ồm sơnơm nàng kơryan mơ, mơya tài trồ tiah prang duh ir, srass bơtờp mhar ngan. Bi đơs: “ Bơh tu\ tơnhàu tus tu\ do den kung sền go\ ờ uă tờm kơphe gơtìp pàl nha, mờ geh ală tep rơ tèl kò rah rài tàm `srum nha. Ală tờm lơi pàl nha ir den a` kung tờ ù tềng tờm nàng sền, den go\ geh ală sras tàm đơm. Digơlan trồ prang duh bè do den gơ gơguh uă rlau tai.”

Mờ mờng chài tam kơphe uă nam, ồng Nguyễn Văn Luận, ơm tàm ntum Krông Buk, kơnhoàl Krông Pach yal, nam lơi mờ trồ tiah sơlơ prang duh, den sras lơh aniai kơphe sơlơ gơlik geh uă. Tài sras geh tàm ù, den tàng kal ke ngan nàng gơtùi gơ sơt jơh. Broă lơh kuơ màng ngan rlau jơh là sơngka sền gàr kơphe di mờ bơta chài pơlam, koh ntê, lơh gơs bơta ha pah, ơn phơng mờ [ồm dà tơl làm nàng tờm kơphe pràn gơs, mhar pràn wơl tơnơ\ mờ tu\ pic. Cau lơh broă sa kung pal sùm sền gròi suơn chi nàng mhar git go\ sras `sồp kờ` geh broă lơh rơcang sơndră. Ồng Nguyễn Văn Luận đơs: “ Mờ bơta trồ tiah bè tu\ do, den làng bol lơh broă sa bol a` kung ờ suk ngan, uă ngan là ngòt sras `sồp lơh aniai kơphe uă, lơh bè lơi nàng he gơtùi sền go\ gờ` nàng gơ sơt jơh sras.”

Jat ala\ cau jak chài, sras nsồp la dùl tàm ala\ bơta lơh kòp ngòt rngơt ngan tềng tờm kơphe mờ kan ngan geh sơndra\ jơh. Sras gơ kis ua\ ngan tàm ala\ bơna tờm chi, tềng rơyas, ntê, nha, ngkrum plai, cuh jồp bơsơt den tàng geh lơh aniai dờng ngan tus bơta dờng kung bè bơta pràn bơh lì bơkàu, tơt plai bơh tờm kơphe. Sras nsồp sùm geh gơbàn ua\ ngan tàm nhai prang,  tu\ trồ tiah duh, ra`, ìo tàm trồ tiah êt. Sras tu\ pa diah den phồng, ờ hềt geh nsồp. Sras dờng geh dà bò. Tu\ aniai ua\,  sras nsồp mờng ngan lơh ro nha, ro plai, geh tu\ gam lơh ro ntê, lơh chơt tờm. Gơ geh lơh aniai tus 60% cồng nha tơnhau bơh suơn chi. Bơh gơ geh gơ kis tàm ua\  bơta tờm kơphe, ngan la tàm ù, dan tàng cau tam kơphe kan ngan gơsơt chơt jơh kòp bơh sras. Bè broa\ sơndra\ sras nsồp tus mờ suơn kơphe nàng kơryan ngan gơbàn hoàc hươr, cau ai tơnggit jơnau đơs geh lùp thạc sỹ Trương Văn Cao atbồ anih sền gàr phan tam kơnhoàl Krông Pach, càr Daklak:

            -Ơ ồng, tu\ do,  trồ tiah tơngai duh ro ra` la bơta bươn boài ngan lơh sras gơ deh oh deh kòn ua\ ngan tàm suơn kơphe. Den pal lơh mbè lơi nàng cau tam kơphe git gờ` gơbàn sras nsồp gơbàn tàm suơn kơphe hìu nha\?

            Thạc sỹ Trương Văn Cao: Tàm nhai prang den sras nsồp geh lơh aniai tàm tờm kơphe ua\ ngan,  tềng ntê, tờm, nha, plai mờ tàm tiah ù la aniai rơyas kơphe. Bồ nhai prang den suơn kơphe bol he dê go\ sras bơh sơnrờp gơbàn  rah rài tàm ờ ua\ tờm chi, tơnơ\ hơ\ gơbàn bơtờp ua\,  sơnrờp ngan la tàm nha, tơnơ\ hơ\ la tềng ngkrum plai mờ tềng nha. Tu\ còp suơn den tàm nha kơphe jơh đah đang nha mờ đah đơm nha bol he go\ tềl kò den hơ\ la sras nsồp gơ đir tàm nha. Ai tàm ngkrum plai den sền tàm bơkàu den go\ dùl tap nsồp kò, tàm dơlam geh  ala\ sras kòn. Sras geh lơh aniai gơ cit tàm nha geh lơh nha kơphe gơbàn gơ rơkồn, gơbàn ro mờ gơ jrùh. Dilah gơ cit tàm bơkàu ờ hềt gơ lì den geh lơh ờ gơtùi lì bơkàu, ai tàm ngkrum  plai den geh lơh pal ro.

            -Mờ sras nsồp gơbàn tàm ù den gơ cit, jồp bơsơt tàm rơyas kơphe den he git go\ gơ mbè lơi?

            Thạc sỹ Trương Văn Cao: Tàm nhai prang den sras nsồp tàm ù kung gơ deh oh deh kòn ua\, gơ tap mờ diah ua\ kòn ngan.  Broa\ git go\ la bol he ngui wơu hala ngui tê kùai bơnah ù tàm đah đơm tờm kơphe, go\ gùt dar tờm mờ rơyas rềp mờ rơyas song gơmut tàm ù geh kò. Mờ khà dềt den gơ ờ hềt geh gơ lơh aniai ua\, mơya mờ khà dờng den gơ geh gơ lơh dùl tap kìng gùt dar tap tàm  dơlam, mờ gơ geh gơ cit mờ gơ jồp bơsơt lơh kơphe ờ dờng mờ pàl nha.

            -Bè hơ\, tu\ geh git go\ sras nsồp lơh aniai tus tờm kơphe den cau tam kơphe kờ` pal mut lơh ala\ broa\ lơh lơi nàng rcang sơndra\, ơ ồng?

            Thạc sỹ Trương Văn Cao: Làng bol bol he kờ` pal sền ngac ờ ua\ broa\ lơh rcang sơndra\. Lài jơh la tơnơ\ jơh bic plai, làng bol kờ` pal koh ntê, ròng ntê gơ in ha pah kờ` geh dong kơphe dờng gơs mờ kơryan ngan gơbàn sras nsồp lơha niai. Dơ\ 2 la tu\ git go\ sras lơh aniai, den bol he gơtùi ngui sơnơm dà klài di khà ai, bồm di jat 4 bơta di. Bol he pal klài sơnơm di jat broa\ lơh, khà sơnơm geh pơlam  tàm kơldung, dilah sras tềng ngkrum plai den he ai ding dà bồm tơn tàm ngkrum plai, geh lơh bal tơnơ\ mờ bol he geh tuh dà rào kloh  bơkàu nàng gơlik plai den bol he bồm sơnơm tàm plai. Tàm nha den bol he geh bồm tơnm tàm nha hơ\. Dilah sras tàm tiah rơyas den bol he klài sơnơm  tuh tàm rơyas, tềng tờm. Mờ dilah sras neh gơ mòn kis tap kơldìng den gơ kan geh bồm sơnơm  rlau, den tàng bol he pal bơsong bơh 2 tus 3 dơ\, pah dơ\ ngài bơh 10 tus 14 ngai, den hơ\ sồng kơryan geh sras nsồp gơ gơbàn lơh aniai.

            -Ơ ồng,  tàm broa\ tuh phơng kơphe in tàm tơngai do, den làng bol kờ` pal kah tus bơta lơi nàng bơtàu tơngguh sơndra\ tu sa aniai mờ dong kơphe lơh geh cồng nha niam ngan rlau jơh?

            Thạc sỹ Trương Văn Cao: Mờ nhai prang den bè ờs, tơnơ\ geh jơh pic plai, kơphe gơ ờ sô tài sa jơh phơng ròng plai, den tàng gơ geh pàl, mờ tu\ bol he tuh dà den gơ geh lì bơkàu tơt plai. Tu\ he sơng ka, pal kah mìng geh ngui dùl khà phơng di pal,  bè phơng hoá học den he ngui phơng geh êt đàm mờ jat pơlam  den làng bol pal ngui phơng SA tuh mờ khà di 200 kg tàm dùl lồ. Mờ phơng SA den bal mờ khà phơng geh bơsir  kơphe in tàm nhai prang den gơ geh ai lưu huỳnh kơphe in. Mờ bol he ba` tuh phơng hoá học mo tơn tàm dơ\ tuh dà sơnrờp, mờ kờ` bal tuh phơng tàm dơ\ tuh dà dơ\ 2 nàng kơphe geh lì bơkàu niam rlau. Bal mờ phơng hoá học, den gơtùi ngui phơng hữu cơ vi sinh tàm khà dà mờ geh khà hữu cơ di pal, gơ geh  bal mờ khà vi lượng dong kơphe mhar pràn mờ tơngguh bơta pràn lì bơkàu, tơt plai niam rlau tàm nhai prang.

            -Ưn ngài ồng ua\ ngan.

            Cau cih  mờ yal tơnggit K’ Brọp mờ K’ Duẩn.